Bài Giảng Kinh Gò Mối (Vammika Sutta) Mahāsi Sayādaw

Namo Tassa Bhagavato Arahato Sammāsambuddhassa

A Discourse on the Vammika Sutta by Mahāsi Sayādaw

(DhammaViet.net biên dịch)

Trong số nhiều bài giảng nổi bật được trình bày bởi Ngài Đại trưởng lão Aggamahāpaṇḍita Mahāsi Sayādaw, Kinh Vammika là một trong những bài giảng thú vị nhất, tiết lộ Chân lý của Giáo pháp Đức Phật một cách đơn giản, hiệu quả và bằng những thuật ngữ rõ ràng không mơ hồ. Ánh sáng rực rỡ từ những lời dạy của Ngài Mahāsi Sayādaw đã xua tan bóng tối hoặc sự mơ hồ mờ ảo của một số chân lý triết học cao siêu, mà thông thường không dễ dàng hiểu được đối với một người có trí thông minh trung bình.

Bài giảng đáng yêu này, ban đầu được Đức Phật thuyết giảng, đã được tác giả, Ngài Mahāsi Sayādaw, làm sáng tỏ để trở thành một ý tưởng mới phát triển của riêng ngài. Nó tiết lộ một cách rất ngắn gọn và ấn tượng về sự tuyệt vời của Đức Phật Toàn Giác. Trong đó, bạn sẽ tìm thấy các khái niệm tôn giáo cơ bản được trang trí bằng nhiều châm ngôn và những câu chuyện ngắn sống động, mặc dù được kể một cách súc tích, bỏ qua những gì không liên quan đến khía cạnh thực hành của Giáo pháp, nhưng sẽ thực sự thú vị và vô giá.

Bài giảng diễn ra theo xu hướng của một phong cách biểu đạt mới liên quan đến tầm quan trọng hàng đầu của việc thực hành thiền Minh sát, điều cần thiết cho tất cả nhân loại để thoát khỏi những xiềng xích của đam mê con người. Ngài Mahāsi Sayādaw đã trình bày chính xác phương pháp thực hành thiền Minh sát trong bài giảng này, với những nét chấm phá tuyệt vời chắc chắn sẽ đưa một độc giả nhiệt tình tiến gần hơn một bước đến Niết-bàn. Tuyên bố này không phải là một sự phóng đại. Khi đọc qua Kinh này, có lẽ người ta sẽ bị kích thích tò mò về việc mười lăm câu đố do Tôn giả Kumāra Kassapa đặt ra theo lời khuyên của một vị Phạm thiên là gì và những câu trả lời được Đức Thế Tôn làm sáng tỏ là gì.

Cách xử lý Kinh này với lời giải thích rõ ràng được pha trộn tuyệt vời với tài năng của tác giả. Bản dịch được dịch một cách trung thực sẽ, hy vọng, mang lại một sự đọc thú vị đặc biệt cho những người hiểu tiếng Anh và có khuynh hướng về triết học Phật giáo. Nó thậm chí có thể khuyến khích họ quy y Tam Bảo của Phật giáo và tìm kiếm sự bình an và hạnh phúc thực sự bằng cách thử nghiệm thiền Minh sát.

Ánh sáng của Giáo pháp Đức Phật vẫn đang tỏa sáng. Thực tại là không thể mô tả. Đức Phật, người có mục đích trong cuộc đời là đạt được Giác Ngộ, đã dạy chúng ta với tình thương và lòng bi mẫn bao trùm tất cả, luôn “chánh niệm và tỉnh giác”, tránh xa sự dính mắc về tinh thần và cảm xúc đối với tất cả những thứ vô thường, đặc biệt là thân vật chất (rūpa), vốn dễ bị suy tàn, đau khổ và chết chóc. Phương pháp loại bỏ những đam mê của con người (kilesa) đã được giải thích một cách chân thành trong bài giảng này để bạn tuân theo phù hợp với câu nói nổi tiếng:

“Ngay cả chư Phật cũng chỉ chỉ ra con đường và cá nhân phải nỗ lực để đạt được sự giải thoát của chính mình.”

Cầu mong tất cả các bạn có thể đi theo con đường đúng đắn, thoát khỏi mọi chướng ngại và phấn đấu hướng tới Niết-bàn để chấm dứt tất cả đam mê của mình.

Min Swe (Min Kyaw Thu) Thư ký Tổ chức Buddha Sāsana Nuggaha

Phần I

Kinh Vammika Bài Giảng về Tổ Mối

Bài giảng tối nay là về Kinh Vammika, hay ví dụ về tổ mối. Bài kinh này được ghi lại trong cuộc Kết tập Tam tạng ở M

ūlapaṇṇāsa, Opammavaggo, Majjhimanikāya. Trước tiên, nên nói về bối cảnh của bài kinh này, bắt đầu từ phần giới thiệu.

Giới thiệu

Một đêm nọ, khi Đức Thế Tôn đang ngự tại tu viện Jetavana ở Sāvatthi, có một vị trưởng lão tên là Kumāra Kassapa đang trú ngụ tại Rừng Người Mù ở phía bắc tu viện Jetavana. Trong thời Đức Phật, các vị tỳ kheo và tỳ kheo ni cao niên muốn sống độc cư để tìm sự an tịnh thường lui về khu rừng đó. Vào thời đó, khu rừng này rất ít khi có người thường đến, là một nơi hẻo lánh nơi sự yên bình và tĩnh lặng ngự trị. Tuy nhiên, hiện nay, khu vực rừng này đã được chuyển đổi thành đất canh tác trồng trọt. Khi tôi đến Ấn Độ, tôi đã viếng thăm địa điểm của tu viện Jetavana nơi Đức Thế Tôn đã trú ngụ trong thời gian mười chín mùa mưa (vassa) và tỏ lòng tôn kính sâu sắc đối với nơi linh thiêng này. Không còn tu viện nào cả – chỉ còn mặt đất trống trơn nơi người ta tìm thấy di tích của tu viện Jetavana cũ, vài viên gạch nền và những cái giếng cũ không sử dụng. Khu rừng trước đây giờ gần như trơ trụi, hầu như không còn dấu vết của cây cối, chứ đừng nói đến một khu rừng. Chỉ thấy những mảnh đất trồng trọt. Tuy nhiên, trong thời Đức Phật, nơi này là một vùng rừng rậm hẻo lánh, yên tĩnh và thanh bình mà người thường không dám viếng thăm.

Mười lăm câu đố

Trong khi Tôn giả Kumāra Kassapa đang trú ngụ trong khu rừng này, một vị Phạm thiên rực rỡ đã hiện ra trước mặt ngài vào ban đêm và đặt ra mười lăm câu đố. Tôi sẽ mô tả cách mười lăm vấn đề này được đưa ra bằng cách tụng đọc nguyên bản tiếng Pāli để các bạn lắng nghe một cách chăm chú và tôn kính. Tuy nhiên, sẽ mất một chút thời gian nếu tụng đọc toàn bộ đoạn văn như vị Phạm thiên đó đã nói. Vì vậy tôi sẽ chỉ tụng một phần của nó để minh họa. Xin hãy lắng nghe cẩn thận.

“Bhikkhu bhikkhu, ayaṃ vammiko rattiṃ dhūmāyati, divā pajjalati. Brāhmaṇo evamāha — ‘Abhikkhaṇa, Sumedha, satthaṃ ādāyā’ti. Abhikkhaṇanto Sumedho satthaṃ ādāya addasa laṅgiṃ ‘Laṅgī, bhadante’ti. Brāhmaṇo evamāha — ‘U kkhipa laṅgiṃ; abhikkhaṇa, Sumedha, satthaṃ ādāyā’ti. Abhikkhaṇanto Sumedho satthaṃ ādāya addasa uddhumāyikaṃ. ‘Uddhumāyikā, bhadante’ti …”

Như đã nói ở trên, vị Phạm thiên nói với Tôn giả Kumāra Kassapa bằng tiếng Pāli. Trong thời Đức Phật, ở vùng Ấn Độ gọi là Majjhimadesa, người dân thường nói chuyện với nhau bằng tiếng Pāli, cùng phương ngữ được tìm thấy trong Tam Tạng hiện nay. Vào thời đó, tiếng Pāli là ngôn ngữ phổ biến được sử dụng bởi tất cả mọi người, cả nam lẫn nữ, già lẫn trẻ. Đó là lý do tại sao vị Phạm thiên nói với Tôn giả Kumāra Kassapa bằng tiếng Pāli.

Các học giả Pāli có sự tôn trọng cao đối với ngôn ngữ Māgadha như là một ngôn ngữ thiêng liêng, đã quyết định rằng ngôn ngữ Pāli được biết đến như Māgadha là phương ngữ luôn được sử dụng bởi các vị Phạm thiên. Trong thế giới loài người, đôi khi người ta nói bằng tiếng Pāli và đôi khi họ nói bằng các ngôn ngữ khác. Tuy nhiên, trong thời Đức Phật, tiếng Pāli là ngôn ngữ phổ biến giữa mọi người. Vì lý do này, ngôn ngữ được sử dụng trong Kinh này là tiếng Pāli như cũng được tìm thấy trong các lời dạy khác của Đức Phật. Để giúp các bạn hiểu và đánh giá cao ngôn ngữ Pāli với ý nghĩa của nó, trước tiên tôi sẽ đưa ra ý nghĩa bằng tiếng Miến Điện thông thường và để các bạn đọc các châm ngôn và sau đó giải thích ý nghĩa từng cụm từ một.

Bhikkhu, bhikkhu: Này Tỳ kheo, này Tỳ kheo! Đây là cách mà Tôn giả Kumāra Kassapa được gọi lúc đầu. Sự lặp lại của từ “Bhikkhu” được sử dụng như một thán từ. Nó có nghĩa là một sự kêu lên ngạc nhiên. Nó giống như một tiếng kêu đột ngột ngạc nhiên và sợ hãi như “Rắn! Rắn! hoặc, Lửa! Lửa!” khi một người hoảng sợ khi nhìn thấy một con rắn hoặc lửa. Ayaṃ vammiko: tổ mối lớn này, rattam: vào ban đêm, dhūmāyati: đang bốc khói, divā: ban ngày, pajjalati: nó đang phun ra ngọn lửa.”

Hãy xem xét cách vị Phạm thiên nói. Không nói bất cứ điều gì có vẻ liên quan, ông ta thốt lên ngạc nhiên “Này Tỳ kheo! Này Tỳ kheo! Tổ mối này đang bốc khói vào ban đêm và phun ra ngọn lửa vào ban ngày,” như thể tổ mối đang ở gần đó. Tôi sẽ giải thích về tổ mối sau.

Bhikkhu bhikkhu, Này Tỳ kheo, này Tỳ kheo! ayaṃ vammiko, tổ mối này; rattiṃ, vào ban đêm; dhūmāyati, đang bốc khói; divā, vào ban ngày; pajjalati, nó đang phun ra ngọn lửa. Brāhmaṇo: vị thầy Bà-la-môn, evamāha: dạy học trò của mình như thế này. Sumedha: “Này Sumedha, (người học trò thông minh xuất sắc của ta), satthaṃ ādāya: hãy cầm lấy cái cuốc, vammikaṃ abhikkhaṇa: hãy đào tổ mối này một cách kiên trì. Eti: (chỉ ra một hướng dẫn). Sumedho: Này Sumedha, sattaṃ ādāya: đã cầm lấy cái cuốc, abhikhaṇato: khi đang đào tổ mối một cách kiên trì theo hướng dẫn của thầy: laṅgiṃ addasa: đã tìm thấy một cái then cửa (dùng để chốt cửa). Laṅgī bhadante: “Thưa thầy, có một cái then cửa,” người học trò nói. Brāhmaṇo evamāha: vị thầy Bà-la-môn dạy như sau: “Ukkhipa laṅgiṃ: “Hãy lấy cái then cửa ra,” abhikkhaṇa, Sumedha, satthaṃ ādāya: “hãy tiếp tục đào, này Sumedha, đã cầm lấy cái cuốc,” eti: (chỉ ra một hướng dẫn). Sumedha: Sumedha, satthaṃ ādāya: cầm lấy cái cuốc; abhikkhaṇanto: khi tiếp tục đào; uddhumāyikaṃ addasa: đã thấy một con cóc khi chạm vào thì phình to lên. Bhadante: “Thưa thầy; uddhumāyikā: có một con cóc phình to lên khi chạm vào,” eti, người học trò nói.

Điểm chính là một vị thầy Bà-la-môn đang dạy nhiều học trò. Một số hướng dẫn về kiến thức thế tục có thể được học trong thị trấn, nhưng để dạy những gì chỉ có thể được dạy trong rừng, ông đưa học trò vào rừng và dạy họ cách khám phá mọi thứ bằng thực nghiệm. Trong thời cổ đại, các thầy Bà-la-môn dạy học trò giống như các hiệu trưởng ngày nay. Họ cũng được gọi là Disāpāmokkha, những vị thầy nổi tiếng, giống như các Giáo sư Đại học ngày nay. Có nghĩa là họ là những vị thầy xuất sắc có danh tiếng lan rộng khắp mọi hướng. Thuật ngữ tiếng Miến Điện cho Giáo sư (Pāmokkha), được bắt nguồn từ thuật ngữ “Disāpāmokkha” của thời xưa.

Vị thầy Bà-la-môn này, trong khi dạy các học trò trong trại rừng đó, được cho là đã tìm thấy một tổ mối lớn. Bản chất kỳ lạ của tổ mối này là vào ban đêm nó bốc khói, trong khi ban ngày nó phun ra ngọn lửa. Thấy những đặc điểm kỳ lạ của tổ mối này, vị thầy Bà-la-môn yêu cầu một trong những học trò thông minh của mình đào nó lên. Người học trò này chắc hẳn rất đáng tin cậy trong chừng mực anh ta đã giành được sự tin tưởng của thầy và được tin tưởng rất nhiều. Đó là lý do tại sao những phẩm chất đặc biệt của người học trò này được ca ngợi là “người học trò thông minh và được giáo dục tốt có khả năng xuất sắc (Sumedha).”

Cách yêu cầu anh ta thực hiện là: “Này học trò xuất sắc của ta! Đây là tổ mối. Tổ mối này rất kỳ lạ. Ban đêm nó liên tục bốc khói, trong khi ban ngày nó phun ra ngọn lửa. Chắc chắn phải có một loại kho báu nào đó bên dưới tổ mối này.” Vì vậy hướng dẫn được đưa ra như sau: “Này học trò thông minh và sáng dạ của ta! Hãy cầm lấy cái cuốc và đào tổ mối này.” Tuân theo hướng dẫn này, người học trò thông minh cầm lấy cái cuốc và bắt đầu đào với tất cả sức mạnh của mình.

Trong quá trình đào, thứ đầu tiên anh ta tìm thấy là một cái then cửa lớn, một loại thanh gỗ dùng để chốt cửa. Sau đó, người học trò thông minh nhận xét, “Thưa thầy! Đây là một cái then cửa lớn. Chắc hẳn đó là phẩm chất vốn có của cái then cửa lớn này đã khiến khói bốc lên vào ban đêm và ngọn lửa phun ra vào ban ngày.” Khi nghe nhận xét này, vị thầy xuất sắc nói, “Này học trò giỏi của ta! Điều này không đúng. Làm sao cái then cửa này có thể phun ra ngọn lửa được? Hãy lấy nó ra và vứt sang một bên, rồi tiếp tục đào.” Khi người học trò tiếp tục đào sau khi lấy cái then cửa ra, anh ta tìm thấy một con cóc được gọi là “Uddhumāyika

“Uddhumāyika” là một loại cóc sẽ phình to lên mỗi khi bị chạm vào, như một số bạn có thể đã từng gặp. Đây là loại cóc thường sống thành đàn trong ao vào đầu mùa mưa và kêu ồn ào tạo ra âm thanh như: “Om, In.” Tuy nhiên, trong Chú giải có đề cập như sau: “Loại cóc này thường sống giữa những chiếc lá mục nát và trong bụi rậm. Kích thước của con vật này khoảng bằng kích thước móng chân cái (nakhapiṭṭhi). Nếu nó có kích thước bằng móng chân cái thì nó rất nhỏ. Loại cóc chúng ta thấy ở Miến Điện không nhỏ như vậy. Nó có kích thước khoảng bằng một trái “Gon-hnyin” – một loại trái cây, hình dạng phẳng và hơi tròn nằm trong một vỏ bọc dài bên ngoài. Nó có một vỏ cứng màu nâu khá dày khoảng gấp đôi kích thước một đồng xu. Có vẻ như các nhà Chú giải có lẽ đã đề cập đến kích thước so với kích thước của những con cóc được tìm thấy ở Sri Lanka. Cơ thể của con cóc được tìm thấy ở Miến Điện có vẻ lớn hơn nhiều. Những gì tôi nhớ là loại cóc này được gọi bằng tiếng Miến Điện là “Phar-Onn” hoặc “Phar-Gon-Hnyin.” “Phar” trong tiếng Miến Điện có nghĩa là “cóc.” Tôi chưa từng nghe nói nó được gọi là “Phar-dalet.” Một số người nói nó được gọi là “Phar-byoke” mà thực sự có những vảy sừng độc trên lưng. “Uddhumāyika” là một loại cóc có hình dạng gần như tròn. Thuật ngữ được sử dụng phụ thuộc vào cách dùng được áp dụng ở bất cứ nơi nào con cóc được tìm thấy. Chúng ta không thể nói chắc chắn cái nào là đúng. Mỗi quốc gia áp dụng thuật ngữ riêng của mình. Trong Kinh Araṇavibhaṅga Đức Thế Tôn dạy rằng thuật ngữ thường được sử dụng ở một quốc gia hoặc địa phương nhất định (janapadaniruttiṃ), không nên được coi là thuật ngữ duy nhất đúng (nābhiniveseya). Do đó, không thiên vị về tên gọi được sử dụng bởi những người khác nhau, chúng ta hãy chỉ gọi nó là một con cóc, đó là tên gọi chung được mọi người biết đến, để chỉ con cóc phình to lên mỗi khi bị chạm vào.

Vị thầy vĩ đại lại yêu cầu học trò của mình dọn sạch con cóc này và vứt bỏ nó đi, rồi tiếp tục đào. Sau khi đào sâu hơn, anh ta đến một điểm nơi tìm thấy một ngã ba bên trong tổ mối. Theo cách này, những thứ mới và kỳ lạ được phát hiện ra hết cái này đến cái khác cho đến cuối cùng họ gặp phải một con rồng (nāga). Trong quá trình đào, tất cả những gì được tìm thấy bắt đầu từ tổ mối cho đến con rồng, đã lên đến mười lăm – tất cả đều là những câu đố bí ẩn. Đây là những câu đố hay những câu hỏi khó (paheḷi). Chúng sẽ được sáng tác thành một châm ngôn theo thứ tự có thể dễ dàng ghi nhớ.

Một châm ngôn về mười lăm câu đố

“Thấy một tổ mối lớn, bốc khói vào ban đêm, và phun ra ngọn lửa vào ban ngày, vị thầy cao quý hướng dẫn học trò thông minh của mình điều tra. Khi đào nó bằng cái cuốc, anh ta phát hiện ra một cái then cửa, một con cóc, một ngã ba, một cái lọc nước, một con rùa, một con dao phay, một tấm thớt, một miếng thịt, và một con rồng, tổng cộng là mười lăm câu đố.”

Hãy giải thích châm ngôn này. “Bốc khói vào ban đêm” có nghĩa là, vào ban đêm nó đang bốc khói. “Phun ra ngọn lửa” có nghĩa là vào ban ngày nó đang phun ra ngọn lửa. Hai điều này được dùng để chỉ tổ mối lớn. Tổ mối hay gò mối này được tìm thấy bởi vị thầy Bà-la-môn. Khi ông thấy nó, ông yêu cầu học trò của mình đào nó bằng cái cuốc để biết rõ những gì bên trong tổ mối.

Khi nó được đào lên, thứ đầu tiên được phát hiện là một cái then cửa thường được sử dụng để chốt cửa. Khi người học trò tiếp tục đào, một con cóc gọi là “Uddhumāyika” nhảy ra. Sau đó, một ngã ba nơi hai con đường gặp nhau xuất hiện. Sau đó, một cái lọc nước, rồi một con rùa, tiếp theo là một con dao phay, một tấm thớt, và một miếng thịt được tìm thấy lần lượt từng cái một. Người học trò do đó nói với thầy mình: “Có một miếng thịt, thưa thầy.” Vị thầy yêu cầu học trò lấy miếng thịt này ra và tiếp tục đào như trước. Khi người học trò tiếp tục đào, anh ta tìm thấy một con rồng và thốt lên ngạc nhiên, “Có một con rồng, thưa thầy.” Vị thầy sau đó hướng dẫn anh ta: “Hãy để con rồng ở yên nơi nó đang ở. Đừng quấy rầy hay làm hại nó. Hãy tôn kính con rồng — Tiṭṭhatu nāgo, mā nāgaṃ ghaṭṭesi; namo karohi nāgassā”‘ti.”

Nāgo: con rồng, tiṭṭhatu: hãy để nó ở yên nơi nó đang ở. Nāgam: con rồng này, mā: đừng, gaṭṭesi: quấy rầy hay làm hại. Nāgassa: đối với con rồng, namo: hãy tôn kính và thờ phụng.

Câu chuyện này truyền đạt mười lăm câu đố được đưa ra bởi vị Phạm thiên. Có thức ăn cho suy nghĩ về ý nghĩa của tổ mối lớn, con cóc, v.v., tổng cộng mười lăm câu đố. Tôi đã liệt kê tất cả mười lăm câu đố trong châm ngôn để giúp bạn dễ nhớ. Sau khi đưa ra những câu đố này, vị Phạm thiên nói với Tôn giả Kumāra Kassapa: “Này Tỳ kheo! Ngươi có thể đến gặp Đức Thế Tôn và kính cẩn đặt những câu đố này. Hãy ghi nhớ ý nghĩa của những câu đố này theo lời giải thích của Ngài. Những người duy nhất có thể trả lời chúng một cách chính xác là Đức Thế Tôn, các đệ tử của Ngài, hoặc ai đó đã nhận được lời giải từ ta. Không ai khác có thể đưa ra lời giải thích chính xác và đầy đủ.” Sau khi để lại hướng dẫn về nơi nhận được sự làm rõ về những câu đố này, vị Phạm thiên trở về cõi trời của mình.

Liên quan đến điều này, tôi nên giải thích mối liên hệ của vị ấy với Tôn giả Kumāra Kassapa là gì, và với ý định gì mà vị ấy đã xuống trần gian để đưa ra những câu đố này cho ngài, vì vậy tôi sẽ kể cho bạn nghe về những sự kiện đã xảy ra trong thời kỳ của một vị Phật trước đây.

Tiền kiếp của Kumāra Kassapa

Trong thời kỳ cuối của giáo pháp của Đức Phật Kassapa, thấy rằng các vị tỳ kheo khác đang vi phạm giới luật tu sĩ, một số vị tỳ kheo cảm thấy báo động về tình trạng này, đã thảo luận với nhau, suy ngẫm về việc sự xuất hiện của một vị Phật khó khăn như thế nào. Để trở thành một vị Phật Chánh Đẳng Giác không hề dễ dàng, vì một người có mục tiêu đạt được Phật quả phải nỗ lực không ngừng trong suốt cuộc đời của mình trong ít nhất bốn đại kiếp và một trăm nghìn chu kỳ thế giới để hoàn thiện các ba-la-mật (pāramī). Chỉ sau khi đạt được giác ngộ tối thượng, Ngài mới có thể dạy Chánh pháp chân thật để giúp nhân loại đạt được đạo quả, quả vị và Niết-bàn. Họ nghĩ thật đáng tiếc khi một số thành viên của Tăng đoàn không tuân thủ giới luật. Họ có ý kiến rằng nếu một tình trạng như vậy được phép tồn tại, giáo pháp cao quý và vô giá này sẽ sớm biến mất. Họ quyết định: “Trước khi giáo pháp vĩ đại và cao quý này bị xóa bỏ, chúng ta nên dành hết tâm trí để thực hành thiền định để tự mình đạt được sự giải thoát bằng cách nương tựa vào giáo pháp cao quý này. Vì vậy, chúng ta hãy đi vào một nơi ẩn cư trong rừng, nơi có sự yên tĩnh – một nơi không bị can thiệp của thế gian – và dành hết tâm trí để thực hành thiền định.”

Bảy vị Tỳ kheo vào rừng ẩn tu

Sau khi đưa ra quyết định này, họ đi đến một khu vực rừng rậm, chỉ mang theo tám vật dụng cần thiết của một vị tỳ kheo Phật giáo: ba y, một bình bát, v.v. Sau khi đến khu rừng, họ leo lên một mỏm đá trên núi mà không thể lên được nếu không có sự trợ giúp của một cái thang. Có lẽ nó giống như ngọn núi Popa nổi tiếng của Miến Điện.

Khi họ tìm thấy mỏm đá trên núi, bảy vị tỳ kheo làm một cái thang và leo lên. Sau khi lên đến mỏm đá, vị trưởng lão nhất tuyên bố, “Này các tỳ kheo! Nếu ai còn luyến ái với cuộc sống, có thể giờ xuống và trở về chân núi. Nếu các vị đồng ý ở lại đây, tôi sẽ ném cái thang xuống.” Không một ai trong số bảy vị tỳ kheo xuống núi vì có một ước muốn rất mãnh liệt để thực hành thiền định thậm chí đến mức hy sinh cả mạng sống của mình. Tất cả đều đồng ý ở lại. Vì mọi người trong nhóm bảy người đã đưa ra sự đồng thuận rõ ràng để ở lại và thiền định một cách chuyên cần, vị trưởng lão đã ném cái thang đi.

Sau khi từ bỏ cái thang, bảy vị tỳ kheo không còn gì để dựa vào ngoài Giáo pháp. Bây giờ họ không thể xuống núi được nữa. Nếu họ nhảy xuống, chắc chắn họ sẽ gặp cái chết. Số nước họ mang theo có thể chỉ là một lượng nhỏ như chứa trong một túi nước. Nếu số nước đó được sử dụng hết, họ có thể chết vì khát. Họ không có gì để

ăn cho ngày hôm sau nên họ có thể chết đói. Trong những hoàn cảnh như vậy, cơ hội sống sót của họ phụ thuộc vào việc đạt được các giai đoạn cao hơn của thiền minh sát và các năng lực siêu nhiên (abhiññā). Nguy cơ cái chết đang cận kề đến nỗi họ không thể nghĩ về tương lai. Nói cách khác, họ bị mắc kẹt, và vì vậy đã lao mình vào thiền định với sự chuyên cần và nhiệt tình to lớn. Nhờ nỗ lực không ngừng và lòng nhiệt thành trong việc thực hành thiền định này, vị trưởng lão nhất đã trở thành một vị A-la-hán chỉ trong một đêm.

Nếu được phát triển bằng cách suy ngẫm về bản chất cấp bách của nó, sự quán niệm về cái chết (maraṇānussati), có thể rất hữu ích. Đức Thế Tôn đã dạy như sau, khuyến khích chúng ta suy ngẫm về ý nghĩ về cái chết.

“Ajjeva kiccamātappaṃ, ko jaññā maraṇaṃ suve; Na hi no saṅgaraṃ tena, mahāsenena maccunā.”

Atappaṃ: nên hành động với nỗ lực đúng đắn, năng động và nhiệt thành, ajjeva: ngay ngày hôm nay, không trì hoãn đến ngày mai, hoặc ngày kia, kiccaṃ: bổn phận cần phải làm. Nói cách khác, tất cả những gì có thể làm ngay bây giờ, nên làm ngay lập tức với lòng nhiệt thành và nhiệt tình mà không trì hoãn.

Những nỗ lực để loại bỏ các trạng thái bất thiện đã phát sinh, ngăn chặn những trạng thái chưa phát sinh; để khơi dậy các trạng thái thiện như bố thí (dāna), đạo đức (sīla), hoặc con đường định và tuệ (samatha vipassanā magga), chưa được đạt được, là nỗ lực đúng đắn (sammappadhānaṃ). Tất cả những việc làm thiện, đặc biệt là thiền minh sát nên được thực hiện một cách chuyên cần, và không nên hoãn lại đến ngày mai hoặc ngày kia. Thiền phải được thực hành ngay bây giờ. Rằng đây là lời khuyên của Đức Phật là rất rõ ràng. Bạn không hiểu sao? Nếu hiểu, bạn nên tham gia trung tâm thiền ngay bây giờ. Những người nam nữ ân nhân của chúng ta dường như không thể tuân theo lời dạy này của Đức Phật. Bỏ qua người thế tục, thậm chí một số thành viên của Tăng đoàn dường như không thể tuân thủ nghiêm ngặt các hướng dẫn của Đức Phật – họ thấy khó tuân theo. Tuy nhiên, Đức Thế Tôn đã nhiệt thành khuyến khích chúng ta với lòng từ bi vô biên để dành hết tâm trí cho thiền định, bởi vì chúng ta không biết chính xác khi nào cái chết của mình sẽ xảy ra. Nó có thể là hôm nay hoặc ngày mai hoặc vào một ngày nào đó trong tương lai. Làm sao chúng ta biết được khi nào chúng ta sẽ đối mặt với cái chết? Tuy nhiên, người ta thường nghĩ rằng cái chết của chính họ sẽ không xảy ra hôm nay hoặc ngày mai, thậm chí không phải trong tương lai gần. Nói chung, điều đó có thể đúng. Tuy nhiên, nếu chúng ta lấy thống kê về số người chết, chúng ta sẽ thấy một số lượng đáng kể đã chết mặc dù họ nghĩ rằng họ sẽ không chết trong tương lai gần. Không ai chắc chắn khi nào cái chết sẽ xảy ra, đó là lý do tại sao nó được nói: “Na hi no saṅgaraṃ tena, mahāsenena maccunā.”

Điều đó có nghĩa là chúng ta không có cơ hội để có mối quan hệ tốt đẹp (saṅgaraṃ) với thần chết, vua của địa ngục, để có một ngày cố định, cũng không thể hối lộ hắn, cũng không thể dựng lên một đội quân để bảo vệ chúng ta khỏi cái chết (maccunā). Vua của cái chết được trang bị một đội quân khổng lồ (mahāsena) và một kho vũ khí gồm nhiều vũ khí chết người như bệnh tật, chất độc, v.v. Không ai được Yāma, vua của cái chết, cho một ngày cố định như một ân huệ đối với người có thể muốn kết bạn với hắn. Cũng không có ai có thể đưa ra một món hối lộ để sống lâu hơn. Trên thế giới này, một người đã phạm một tội nghiêm trọng đáng bị tử hình, có thể được tha bổng nếu có thể đưa ra một món hối lộ thích hợp, nhưng không có món hối lộ nào như vậy có thể được đưa ra cho vua của cái chết để thoát khỏi cái chết hoặc sống lâu hơn. Không ai trên trái đất có thể chiến đấu với cái chết bằng sức mạnh của một đội quân khổng lồ mặc dù họ có thể đánh bại bất kỳ kẻ thù nào. Mỗi người trong chúng ta sẽ phải cúi đầu trước cái chết. Cái chết, trên thực tế, là không thể tránh khỏi và nói một cách ẩn dụ, là bất khả chiến bại.

Tôi nên đề cập ở đây ý nghĩa của việc nhớ lại bản chất sắp xảy ra của cái chết. Một lần, Đức Thế Tôn nói với một hội chúng các tỳ kheo để tìm hiểu xem họ đã phát triển sự quán niệm về cái chết (maraṇānussati) chưa. Sau đó, sáu trong số các tỳ kheo kính cẩn trả lời rằng họ đã quán chiếu về cái chết. Khi Đức Thế Tôn hỏi thêm về cách quán chiếu được thực hiện, vị tỳ kheo đầu tiên trả lời rằng anh ta tưởng tượng sẽ tốt nếu anh ta có thể sống để thực hành lời dạy của Đức Phật trong một ngày một đêm. Cách quán chiếu của anh ta cho thấy giả định của anh ta rằng anh ta sẽ không chết hôm nay, nhưng anh ta có thể gặp cái chết vào ngày mai. Vị tỳ kheo thứ hai nói rằng anh ta đã nghĩ sẽ tốt biết bao nếu anh ta có thể quán chiếu chỉ hôm nay trong khi anh ta vẫn còn sống. Vị tỳ kheo thứ ba nói anh ta nghĩ sẽ tốt biết bao nếu anh ta có thể quán chiếu trong thời gian anh ta ăn bữa ăn. Vị tỳ kheo thứ tư tuyên bố sẽ thực sự tốt nếu anh ta có thể quán chiếu trong thời gian bốn hoặc năm nắm thức ăn. Đức Thế Tôn không bày tỏ sự tán thành của Ngài đối với câu trả lời của bốn vị tỳ kheo này. Điều đó có nghĩa là Ngài coi chúng là không thỏa đáng.

Tôi đã gặp những trường hợp một số người theo đuổi thuật luyện đan để họ có thể sống lâu hơn. Khi được hỏi tại sao, họ trả lời rằng họ muốn sống lâu hơn. Sau đó, khi được hỏi họ sẽ làm gì nếu họ sống lâu hơn, họ nói điều đó sẽ cho phép họ thực hành thiền định một cách nghiêm túc trong thời gian dài hơn. Những gì họ nói không phù hợp với lời dạy của Đức Phật. Chỉ khi một người có thể ghi nhớ rằng cái chết là sắp xảy ra, người đó mới có thể thiền định với sự chuyên cần và nghiêm túc to lớn, sau khi cắt đứt các ràng buộc vào cuộc sống. Niềm tin của những người theo đan đạo là họ sẽ có thể thiền định với tâm trí bình an chỉ khi họ có tuổi thọ cao. Đây là những nguyên tắc khác nhau với quan điểm khác nhau. Chúng ta không tin rằng bằng cách kéo dài cuộc sống của một người, người đó có thể thiền định nghiêm túc trong một thời gian dài hơn. Những người thiền định trong nỗi sợ hãi cái chết, có thể xảy ra bất cứ lúc nào, hy vọng đạt được tuệ giác trước khi bàn tay của cái chết nắm lấy họ. Nếu họ mong đợi sống hàng nghìn năm, tôi không nghĩ họ sẽ quan tâm đến việc dành hết tâm trí cho thiền định một cách nghiêm túc như họ đang làm bây giờ.

Một số người thiền không nỗ lực nghiêm túc, và với tâm trí của họ chạy lung tung, suy đoán về những gì họ sẽ làm sau khi thiền định, về sự thịnh vượng và của cải mà họ sẽ có được từ doanh nghiệp của họ và v.v., thời gian quý báu đã bị lãng phí vô ích. Những vị tỳ kheo đã leo lên mỏm đá trên núi, vứt bỏ cái thang để ngăn chặn sự lơi lỏng. Không còn gì để dựa vào sau khi bỏ cái thang, họ không còn cách nào khác để sống sót ngoài việc nỗ lực không ngừng để đạt được Giáo pháp. Vị trưởng lão nhất do đó đã đạt được quả vị A-la-hán chỉ sau một đêm.

Quả vị A-la-hán có hai loại. Đối với một số vị A-la-hán, đặc điểm phân biệt duy nhất là họ có sự nhận thức đầy đủ về Tứ Diệu Đế và hoàn toàn thoát khỏi mọi phiền não. Tuy nhiên, họ không sở hữu các năng lực thần thông (iddhi) như năng lực siêu nhiên bay qua không trung. Một vị A-la-hán như vậy được gọi là vị A-la-hán khô cạn tuệ (sukkha-vipassaka). Điều này có nghĩa là một vị A-la-hán đã đạt được Thánh đạo mà không có thiền định và các năng lực thần thông. Một số, tất nhiên, đã đạt được các năng lực thần thông ngay từ đầu, và sau khi phát triển tuệ minh sát trở thành A-la-hán. Một số đạt được các năng lực thần thông đồng thời với việc đạt được quả vị A-la-hán, được gọi là “Maggasiddha jhāna.” Điều này có nghĩa là thiền định có đầy đủ các yếu tố của con đường. Những vị A-la-hán như vậy được ban cho các năng lực thần thông, chẳng hạn như khả năng bay qua không trung. Vị trưởng lão nhất là một trong những vị A-la-hán được trang bị đầy đủ các năng lực thần thông.

Vị A-la-hán này mang thức ăn cho các đồng môn của mình sau khi lấy nó bằng cách bay qua không trung, mời các đồng môn của mình nói rằng “Này các bạn! Đừng thư giãn, hãy tiếp tục nỗ lực hết sức trong thiền định sau khi ăn thức ăn. Tôi sẽ cung cấp cho các bạn bữa ăn hàng ngày.” Sáu vị tỳ kheo sau đó xin phép được nói, và nói “Trước khi chúng ta thực hành thiền định, chúng ta có thỏa thuận rằng người đầu tiên đạt được Giá

o pháp đặc biệt sẽ kiếm thức ăn cho những người khác chưa đạt được mục tiêu cuối cùng, trong khi những người còn lại sẽ tiếp tục thiền định trong khi phụ thuộc vào những bữa ăn được cung cấp như vậy không?” Vị A-la-hán sau đó trả lời, “Không, này các bạn, chúng ta đã không làm vậy.” Sáu vị tỳ kheo sau đó nói, “Nếu chúng tôi có đủ sự hoàn thiện, chúng tôi cũng sẽ đạt được Giáo pháp đặc biệt như bạn. Nếu chúng tôi nuôi dưỡng bản thân bằng những bữa ăn do bạn mang đến, chúng tôi sẽ trở nên lơi lỏng, và do đó sẽ mất nhiều thời gian hơn để đạt được mục tiêu cuối cùng của chúng tôi.” Vì vậy họ từ chối chấp nhận lời đề nghị về các bữa ăn. Vị A-la-hán do đó rời đi đến một nơi thích hợp khác.

Vào ngày hôm sau, vị trưởng lão thứ hai trong số sáu vị, đạt được giai đoạn Bất lai (anāgāmi). Ông cũng đạt được các năng lực thần thông trong khoảnh khắc đạt được quả vị Bất lai. Vị trưởng lão này cũng mang thức ăn cho năm vị tỳ kheo còn lại, và đề nghị theo cách tương tự như vị A-la-hán đã làm. Năm vị tỳ kheo còn lại lại từ chối lời đề nghị về thức ăn, và tiếp tục thiền định không ngừng nghỉ, từ chối tất cả thức ăn và nước uống. Vì hai ngày đã trôi qua, họ chắc hẳn đã bị đói một cách nghiêm trọng. Tuy nhiên, họ vẫn kiên trì với nguy cơ mất mạng. Thật tuyệt vời và đáng kính biết bao!

Vị Bất lai do đó rời khỏi họ và đi đến một nơi thích hợp khác. Năm vị tỳ kheo tiếp tục nỗ lực lớn hơn để đạt được các giai đoạn giác ngộ, nhưng vì họ thiếu sự hoàn thiện, họ không đạt được Giáo pháp đặc biệt. Họ sớm chết vì đói và khát. Về vấn đề này, những người có ít đức tin vào lời dạy của Đức Phật có thể nghĩ: “Những vị tỳ kheo này đã chịu một tổn thất lớn vì nỗ lực quá chăm chỉ trong thiền định.” Trên thực tế, điều ngược lại mới đúng. Thật không có gì đáng ngạc nhiên khi cái chết là điều không thể tránh khỏi trong cuộc đời của một người. Cho dù một người có thể nuôi dưỡng bản thân đến mức tối đa như thế nào, cái chết cũng không thể tránh khỏi. Nó sẽ xảy ra một ngày nào đó. Khi nó xảy ra, điều quan trọng nhất là có một tâm trí thanh tịnh vào đêm trước khi chết, để đạt được một sự tái sinh tốt đẹp hơn. Thật đáng sợ khi phải đối mặt với cái chết trong khi sống một cuộc sống không trong sạch. Trong trường hợp đó, người ta có thể rơi vào các cõi thấp hơn. Tuy nhiên, trong trường hợp của năm vị tỳ kheo này, vì họ đã chết trong khi thiền định chuyên cần, họ đã hoàn toàn thành tựu về đạo đức, và cũng sở hữu định và tuệ, ít nhất là ở một mức độ nào đó. Do đó, theo lời dạy của Đức Phật, cái chết của họ là cao quý. Vì vậy họ đã đạt được một lợi ích lớn.

Đạt được kết quả lợi ích

Họ đã gặt hái những lợi ích theo cách sau đây. Sau khi qua đời, họ ngay lập tức được tái sinh vào các cõi trời như thể họ đã được đánh thức khỏi giấc ngủ sâu mà không có bất kỳ cảm giác đau đớn và đau khổ nào nhờ vào đạo đức, định và tuệ của họ. Khi tái sinh, mọi thứ đều được tìm thấy đầy đủ theo ý muốn bao gồm cả tiện nghi của các cõi trời, với các cung điện thiên đường được trang bị tốt, cùng với một đoàn tùy tùng gồm các tiên nữ trên trời. Những kết quả có lợi như vậy đã được hưởng từ thời Đức Phật Kassapa cho đến thời Đức Phật Gotama. Họ đã được tái sinh nhiều lần trong sáu cõi trời, và có đặc quyền sống trong sự xa hoa, thoải mái và hạnh phúc lớn trong suốt những kiếp tồn tại như vậy. Trong thời Đức Phật Gotama, họ trở thành con người, thời điểm chín muồi để họ thoát khỏi mọi đau khổ thông qua việc đạt được Niết-bàn. Do đó, họ đã đạt được lợi ích trong suốt vòng luân hồi của họ.

Trở thành bậc A-la-hán ở tuổi bảy

Hãy quay trở lại lịch sử quá khứ trong thời Đức Phật Kassapa. Vị trưởng lão đầu tiên trở thành A-la-hán, như đã đề cập trước đây, đã đạt được sự tịch diệt cuối cùng (parinibbāna) vào cuối tuổi thọ của ông trong thời đại đó. Vị trưởng lão trở thành Bất lai được tái sinh làm một vị Phạm thiên sau khi chết, đạt đến cõi Tịnh cư (Suddhavāsa). Vị Phạm thiên này được cho là đang theo dõi các đồng môn của mình để giúp đỡ họ bất cứ khi nào cơ hội đòi hỏi. Thấy họ được nâng lên các cõi trời sau khi qua đời từ cõi người, không có cơ hội nào để giúp đỡ họ vào lúc đó.

Tôn giả Dabba Thera

Trong thời Đức Phật Gotama, một trong năm vị tỳ kheo đạt được quả vị A-la-hán ở tuổi bảy. Một đứa trẻ bảy tuổi rất trẻ nếu so với trẻ em cùng tuổi ngày nay. Tuy nhiên, ông đạt được quả vị A-la-hán khi còn quá trẻ do những sự hoàn thiện mà ông đã tích lũy khi là vị tỳ kheo đã thiền định chuyên cần trên mỏm đá trên núi. Những người hiện đang chuyên cần thực hành thiền minh sát không nên nản lòng nếu, do hoàn cảnh không thuận lợi, họ chưa thể hoàn toàn hoàn thành kiến thức về Giáo pháp. Họ vẫn có thể hy vọng trở thành một vị A-la-hán một cách dễ dàng như Tôn giả Dabba đã làm trong thời kỳ giáo pháp này, hoặc ít nhất là trong giáo pháp của vị Phật tiếp theo.

Vua Pukkusāti

Vị tỳ kheo tiếp theo đã được tái sinh làm Vua Pukkusāti ở đất nước Taxila. Taxila nằm ở phía nam thị trấn Peshawar thuộc tỉnh Punjab, khu vực cực tây bắc của Ấn Độ. Vua Pukkusāti đã khoác lên mình chiếc y vàng sau khi đạt được thiền định thông qua thực hành chánh niệm hơi thở (ānāpānasati). Ông đã bắt đầu hành thiền, sau khi nhận ra những phẩm chất vinh quang của Đức Phật, Pháp và Tăng dựa trên sức mạnh của một bức thư nhận được từ Vua Bimbisāra xứ Rājagaha. Sau khi trở thành một ẩn sĩ, ông rời khỏi quê hương để đi và đảnh lễ Đức Thế Tôn. Ông đến Rājagaha nơi Đức Phật đang cư ngụ. Ở đó, trong khi ông đang ở tại nhà của một người thợ gốm, Đức Thế Tôn đã đến thăm ngôi nhà của người thợ gốm đó. Đức Thế Tôn sau đó đã thuyết giảng một bài Pháp về Kinh Dhātuvibhaṅga. Trong khi lắng nghe lời dạy của Đức Phật, ông trở thành một vị Bất lai. Tuy nhiên, ngay sau khi đạt được điều đó, ông đã bị một con bò húc chết, con bò đó là một nữ quỷ dữ giữ mối thù hận đối với ông trong một trong những kiếp trước của ông. Sau khi chết, ông đạt đến cõi Phạm thiên Tịnh cư. Như vậy, không cần thiết để vị Phạm thiên giúp đỡ Tôn giả Dabba và Pukkusāti.

Du sĩ Sabhiya

Một vị tỳ kheo khác trở thành một du sĩ có tên là Sabhiya. Giữ những quan điểm sai lầm, ông trở thành một tín đồ của một học thuyết sai lầm. Thấy ông như vậy, vị Phạm thiên đã đến với ông và đưa ra cho ông hai mươi câu đố. Vị Phạm thiên sau đó rời khỏi ông để tìm lời giải cho những câu đố này, khuyên ông trở thành đệ tử của vị sa môn có thể giải đáp thành công những câu đố này. Ông đi tìm kiếm một vị thầy có năng lực và cuối cùng, không thể tìm thấy ai có thể giải đáp chúng, ông đến gặp Đức Thế Tôn. Phấn khích với những câu trả lời được đưa ra bởi Đức Thế Tôn, ông gia nhập Tăng đoàn và chẳng bao lâu sau đó đạt được quả vị A-la-hán.

Bāhiya Dārucīriya

Vị tỳ kheo tiếp theo được tái sinh ở đất nước Bāhiya. Do đó, ông được đặt tên là Bāhiya. Ông làm việc trong lĩnh vực kinh doanh quốc tế và là một thương gia bán buôn và bán lẻ có uy tín có quan hệ kinh doanh với các nước ngoài. Sau khi thành công trong việc chuyên chở hàng hóa bằng tàu biển trong bảy dịp, ông rời khỏi quê hương bằng tàu trong chuyến đi thứ tám, chở đầy hàng hóa, với ý định mang nó đến Suvaṇṇabhūmi. Trong thời cổ đại, những con tàu đi lại giữa các quốc gia khác nhau là những con tàu buồm. Trong quá khứ, Suvaṇṇabhūmi được cho là một hải cảng có tên là Thaton ở Miến Điện. Một số nhà nghiên cứu nói rằng Sumatra trước đây được gọi là Suvaṇṇabhūmi. Điều này phù hợp với Chú giải, trong đó nói rằng Suvaṇṇabhūmi là một hòn đảo.

Trên đường đến Suvaṇṇabhūmi, con tàu của Bāhiya bị đắm trong một cơn bão dữ dội. Toàn bộ thủy thủ đoàn đã chết trừ Bāhiya. Đối với Bāhiya, đây là kiếp cuối cùng của ông, may mắn đã ưu ái ông. Nhờ một sự may mắn, ông nắm được một tấm ván bị xé ra từ đống đổ nát và bị sóng đánh, ông dần dần được đưa vào bờ. Ông nghỉ ngơi trên bờ và ngủ thiếp đi. Khi tỉnh dậy, vì đói, ông nghĩ đến việc xin ăn.

Đã mất quần á

o trong cuộc vật lộn khi tàu bị lật úp, ông gần như trần truồng, vì vậy ông thu thập những thân cây mảnh mai từ một loại cây và dệt chúng thành một chiếc áo, quấn quanh thắt lưng. Thấy ông mặc một chiếc áo làm từ thân cây gỗ, ông được đặt tên là “Dārucīriya.” Sau khi mặc chiếc áo ngoài làm từ những cành cây mảnh mai treo xuống từ thắt lưng, và tìm thấy một cái bình cũ trên một bàn thờ dùng để cúng tế một vị thần, ông vào cảng Soppāraka để xin thức ăn.

Cảng Soppāraka nằm trên bờ biển phía tây Ấn Độ gần Mumbai. Đó là một nơi gọi là Sopāra nằm ở cửa sông Nammadā phía bắc Mumbai. Thấy một người ăn mặc kỳ lạ với chiếc áo dệt từ những cành cây mảnh mai và mang theo một cái bình cũ vô giá trị, dân làng nghĩ rất cao về ông và nhận xét: “Người này là một bậc hiền triết. Không giống như người thường, ông ấy không mặc quần áo bình thường và đang sử dụng một cái bình vô giá trị cho bữa ăn của mình. Người này trông giống như một vị A-la-hán.” Coi ông là đáng ca ngợi, mọi người đã cúng dường cho ông quần áo đẹp, thức ăn ngon, đồ gốm và đồ dùng cho ông sử dụng.

Thật đáng ngạc nhiên khi những người thời cổ đại coi một người không mặc quần áo là một vị A-la-hán. Họ tôn kính Bāhiya, người đã giữ gìn sự khiêm tốn của mình với những cành cây đan vào nhau, coi ông là một vị A-la-hán cao quý. Họ đã không xem xét mọi thứ một cách khôn ngoan, và không có khả năng đánh giá một người từ nhiều khía cạnh khác nhau. Những người này thực sự dễ tin. Chính vì sự nhẹ dạ như vậy mà những niềm tin vô giá trị không có nền tảng đúng đắn đã nảy sinh vào thời hiện tại. Bỏ qua những người dân làng đơn giản cổ xưa này, ngay cả ngày nay một số người vẫn nhầm lẫn coi một người kỳ lạ dường như đang tìm kiếm một con đường thoát khỏi cuộc sống thế tục này là một vị A-la-hán cao quý, và tôn thờ ông ta một cách sùng kính! Trong thời đại khoa học hiện đại này, mặc dù sự phát triển của kiến thức khoa học và giáo dục, thật là không phù hợp và không thích hợp khi tìm thấy những người như vậy tin một cách mù quáng vào sự cuồng tín.

Khi ông được tôn kính như một vị A-la-hán và được cúng dường nhiều vật dụng bởi dân làng, ông nghĩ với chính mình: “Họ tôn kính và cúng dường cho ta vì ta thiếu quần áo. Nếu ta chấp nhận quà tặng quần áo của họ và mặc chúng vào, họ sẽ mất đi đức tin và sự tôn trọng đối với ta.” Vì vậy ông chỉ chấp nhận các món cúng dường thức ăn và từ chối quần áo, hài lòng với chiếc áo làm từ những cành cây mảnh mai. Mọi người sau đó càng nghĩ cao hơn về ông và cúng dường nhiều hơn với sự tôn kính và lòng hào phóng ngày càng tăng.

Thật vậy, đúng là như vậy. Những người dễ tin thường đánh giá cao những cá nhân kỳ lạ như vậy mà họ có thể gặp. Khi mọi người ngưỡng mộ và tôn trọng ông nhiều hơn như một vị A-la-hán, ông bắt đầu tin rằng mình là một vị A-la-hán. Ông nghĩ rằng, “Trên thế giới này, một vị A-la-hán có thể giống như chính ta,” và giả định kỳ lạ đó khiến ông trở nên tự cao tự đại. Điều tự nhiên là mọi người đánh giá quá cao những phẩm chất của chính họ dựa trên sự đồng thuận của nhiều người. Một trường hợp như vậy đã được trích dẫn như một ngụ ngôn trong Hitopadesa.

Con dê trở thành chó

Một lần nọ, một người Bà-la-môn mua một con dê nhỏ và mang nó đi với mình với mục đích thực hiện một nghi lễ, một hành động để làm hài lòng một vị thần. Một nhóm những kẻ vô lại thấy ông ta mang theo một con dê, muốn có nó mà không phải trả gì. Họ đã lập một kế hoạch, và đồng ý đưa ra những yêu sách rằng con dê là một con chó. Họ chờ đợi ở những nơi được chỉ định dọc theo con đường mà họ biết người Bà-la-môn sẽ đi qua. Người đang chờ ở điểm đầu tiên nói với người Bà-la-môn khi ông ta đến, “Xin chào, Đại sư! Tại sao ngài lại mang một con chó trên vai?” Người Bà-la-môn thốt lên giận dữ, “Ngươi là ai mà dám nói vậy? Con vật trên vai ta không phải là một con chó, mà là một con dê. Ta đã mua nó để làm lễ hiến tế. Ngươi không thấy đó là một con dê sao? Làm sao nó có thể là một con chó được?” Nói vậy, ông ta tiếp tục cuộc hành trình.

Sau khi đi được một quãng đường, người Bà-la-môn đến một nơi ở rìa khu rừng. Ở đó, một nhóm người xuất hiện và một người trong số họ nói “Thật là một vị thầy tuyệt vời! Vì ngài thuộc đẳng cấp cao Bà-la-môn, thật đáng ngạc nhiên khi ngài lại mang một con chó trên vai.” Những người còn lại trong nhóm tham gia và đồng ý: “Đúng vậy. Chúng tôi không hiểu tại sao ông ấy lại mang một con chó trên vai.” Sau đó, tâm trí của người Bà-la-môn bắt đầu dao động. Ông nghĩ: “Vừa rồi một người đã nói với ta rằng con vật ta mang là một con chó. Liệu nó có thể là một con chó không? Ta nên nhìn kỹ lại nó.” Nghĩ vậy, ông đặt con dê xuống và nhìn nó. Ông sờ vào tai con dê và nói với chính mình, “Hmm! Đây không phải là một con chó, mà là một con dê sau cùng.” Nói vậy, ông tiếp tục cuộc hành trình của mình.

Khi ông đến phía bên kia khu vực rừng rậm, một nhóm khác xuất hiện và chế nhạo người Bà-la-môn, vỗ tay nói: “Này, Nhìn kìa! Nhìn kìa! Thật đáng kinh ngạc. Mặc dù là một Bà-la-môn đẳng cấp cao, ông ấy lại mang một sinh vật hạ đẳng – một con chó tầm thường. Thật phi thường làm sao!” Sau đó người Bà-la-môn nghĩ với chính mình; “Có vẻ như đúng là vậy. Người đầu tiên nói rằng con vật trên vai ta là một con chó. Nhóm thứ hai cũng nói rằng đó là một con chó. Nhóm này cũng nhận xét rằng đó là một con chó. Con thú ta đang mang có vẻ không phải là một con dê sau cùng. Có vẻ đó là một con chó.” Sau đó ông thả con vật ra, nói: “Đi đi, đồ chó to xác.” Sau khi ông bỏ rơi con dê và rời đi, con vật đã bị những kẻ xấu giết chết, họ nấu thịt nó và làm một bữa tiệc.

Ngụ ngôn này được kể trong Hitopadesa như một bài học cho những người, mặc dù có thể được giáo dục, có thể dao động, nếu nhiều người khác cùng bày tỏ ý kiến trái ngược của họ về bất kỳ vấn đề nào.

Niềm kiêu hãnh sai lầm của Bāhiya

Điều này tương tự như trường hợp của Bāhiya, người đã có một ý niệm sai lầm rằng mình là một vị A-la-hán. Vì một số lượng lớn người đã nói với sự ngưỡng mộ về việc ông là một vị A-la-hán đáng được tôn kính cao, ông thực sự nghĩ rằng mình là một vị A-la-hán. Ngày nay, dường như có một số người nghĩ cao về bản thân họ là những vị Nhập lưu hoặc A-la-hán dựa trên ý kiến của thầy họ về việc họ đã đạt được những giai đoạn tuệ giác cao hơn đó. Có thể có một số người trở nên tự cao tự đại vì được nhiều người khác ca ngợi rất nhiều. Những trường hợp như vậy nên phục vụ như một lời nhắc nhở để chúng ta phải cẩn thận.

Vị Phạm thiên Tịnh cư thấy Bāhiya nuôi dưỡng niềm kiêu hãnh sai lầm. Ông suy ngẫm, “Người bạn của ta đã đi theo con đường sai lầm do quan điểm sai lầm của mình. Trong thời Đức Phật Kassapa khi chúng ta đang thiền định trên mỏm đá trên núi, ông đã chuyên tâm hành thiền thậm chí từ chối nhận thức ăn do vị trưởng lão đã trở thành A-la-hán cúng dường. Ông cũng đã từ chối lời đề nghị về các bữa ăn từ vị trưởng lão đã trở thành Bất lai. Giờ đây ông đã hạ thấp bản thân bằng cách chấp nhận những món cúng dường của người khác dưới ảo tưởng rằng mình là một vị A-la-hán, mặc dù ông còn xa mới là một vị A-la-hán. Ông đã tin sai lầm rằng mình là một vị A-la-hán. Ông đã phạm một sai lầm lớn. Chẳng bao lâu nữa ông sẽ chết. Ta nên giúp ông.” Suy ngẫm như vậy, ông đến gặp Bāhiya Dārucīriya. Vào ban đêm, ông đứng giữa không trung trong tầm nhìn của Bāhiya với tất cả sự rạng rỡ của mình, và nói thẳng thừng, “Này Bāhiya, ngươi nghĩ cao về bản thân mình là một vị A-la-hán. Trên thực tế, ngươi không phải vậy. Ngươi là một kẻ mạo danh không có những phẩm chất cần thiết để trở thành một vị A-la-hán.”

Nghe những lời này, Bāhiya nghĩ với chính mình; “Hmm! Điều này là đúng. Ta đã không nỗ lực để trở thành một vị A-la-hán. Ta đã bị đắm tàu, và bị trần truồng, và phải dệt những thân cây mảnh mai của một loại cây để mặc làm áo. Mặc chiếc áo này, ta đi xin ăn. Những người dân làng ngây thơ đã ấn tượng bởi trang phục kỳ lạ của ta và nhầm lẫn ca ngợi ta là một vị A-la-hán. Ta đã phạm một sai lầm nghiêm trọng khi tự cho mình là một vị A-la-hán, mặc dù trên thực tế, ta không phải vậy.” Cảm thấy xấu hổ, ông hỏi, “Thưa Phạm thiên tôn kính, nếu đúng như vậy, có vị A-la-hán thực sự nào trên thế giới này không? Ngài ấy cư ng

ụ ở đâu?” Vị Phạm thiên trả lời “Có một nơi gọi là vương quốc Kosala nằm ở phía đông bắc. Ở nơi đó có một tu viện tên là Jetavana, gần thành phố Sāvatthi. Cư ngụ tại tu viện này là Đức Phật Gotama, người xuất thân từ hoàng tộc dòng họ Sāῑ̓́an. Đức Gotama là một vị A-la-hán chân chính, đã thoát khỏi mọi phiền não của đam mê con người. Ngài đang thuyết giảng Giáo pháp cao quý và đang chỉ ra con đường dẫn đến việc đạt được quả vị A-la-hán.”

Nghe lời tuyên bố này, Bāhiya cảm thấy hối hận và vô cùng lo lắng về hành vi bất cẩn của mình. Ông lập tức rời khỏi nơi đó để tìm gặp Đức Phật Toàn Giác.

Trong Chú giải của Kinh Bāhiya, khoảng cách từ cảng Soppāraka đến Sāvatthi được nói là 120 do-tuần, nhưng trong Chú giải của Kinh Puṇṇovāda thì nói là 130 do-tuần. Theo các Chú giải, một do-tuần (yojana) dài khoảng mười ba dặm. Các nhà nghiên cứu hiện đại đã nói rằng một do-tuần dài khoảng tám dặm. Nếu tính theo mức thấp nhất là tám dặm và 120 do-tuần, khoảng cách sẽ ít nhất là 960 dặm. Đến một vùng đất xa xôi như vậy, Bāhiya đã đi bộ trong vội vã chỉ nghỉ qua đêm tại mỗi nơi trên đường đi. “Ngủ một đêm tại mỗi nơi ông đã đi qua trên đường,” là ý nghĩa chính xác được truyền tải trong tiếng Pāli bởi cụm từ “Sabbattha ekarattivasena.” Vì đã được nói “Sabbattha: ở mọi nơi, ekarattivasena: đến sau một đêm ở lại,” rõ ràng là tại mỗi nơi vào cuối ngày đi đường, chỉ một đêm được dành để nghỉ ngơi. Điều này khá thực tế. Tuy nhiên, nhà chú giải về Kinh Bāhiya đã đưa ra ý nghĩa là: “Cuộc hành trình từ cảng biển Soppāraka đến Sāvatthi được hoàn thành trong một đêm.” Nếu là như vậy, khoảng cách dài 960 dặm không thể được con người hoàn thành bằng nỗ lực bình thường, nó sẽ cần sự trợ giúp từ bên ngoài. Nó cũng không phù hợp với câu nói “Sobbattha ekarattivāsena.” Bởi vì, như đã nói “ở mọi nơi” với cụm từ “Ở lại”, dường như không có cách nào biện minh khi nói “đi bộ” hoặc “hành trình,” khi nó đã được nói rõ là “ở lại”. Sẽ là vô lý khi ở lại chỉ một đêm trong suốt cuộc hành trình. Do đó, câu nói “Một đêm ở lại tại mỗi điểm dừng chân thay vì nghỉ ngơi và lãng phí thời gian trong hai hoặc ba đêm,” là thực tế hơn. Nếu toàn bộ cuộc hành trình được thực hiện trong một đêm, cụm từ Sabbattha: ở mọi nơi, được coi là thừa. Từ “vāsa: ở lại” cũng sẽ không cần thiết. Sẽ đủ để sử dụng cụm từ “ekarattaneva,” có nghĩa là “chỉ một đêm.”

Tuy nhiên, điểm quan trọng nhất là: “Bāhiya cảm thấy vô cùng hối hận đã đến trong vội vã.” Vào thời điểm ông đến tu viện Jetavana, Đức Phật đang đi khất thực trong thành phố Sāvatthi. Vì vậy, Bāhiya lập tức đi đến Sāvatthi. Khi nhìn thấy Đức Thế Tôn, ông choáng ngợp với lòng tôn kính to lớn, hân hoan mãnh liệt và đức tin, và đảnh lễ. Sau khi đảnh lễ, ông nhiệt thành yêu cầu Đức Phật dạy cho ông. Đức Phật, hoàn toàn nhận ra rằng thời điểm không thích hợp để dạy ông trong khi ông đang ở trong tâm trạng cực kỳ tôn kính và hân hoan, và cũng mệt mỏi sau một cuộc hành trình dài và vất vả, từ chối yêu cầu của ông nói rằng, “Đây không phải là thời điểm thích hợp để dạy trong khi đang đi khất thực.” Tuy nhiên, Bāhiya tha thiết khẩn cầu ông ba lần. Sau đó, Đức Phật, thấy rằng sự nhiệt thành của ông đã nguội bớt đến một trạng thái thích hợp để tập trung, và cũng thấy đó là một thời điểm thích hợp, đã đưa ra lời khuyên sau đây một cách ngắn gọn:

“Tasmātiha te, Bāhiya, evaṃ sikkhitabbaṃ — ‘Diṭṭhe diṭṭhamattaṃ bhavissati, sute sutamattaṃ bhavissati, mute mutamattaṃ bhavis- sati, viññāte viññātamattaṃ bhavissatī’ti.”

Ý nghĩa của cụm từ Pāli trên một cách ngắn gọn là: “Khi một đối tượng được nhìn thấy, chỉ quán chiếu và ghi nhận một cách cố định là ‘thấy.’ Khi nghe một âm thanh, chỉ ghi nhận một cách cố định là ‘nghe’ với sự tập trung. Khi ngửi một mùi hương, chỉ tập trung và ghi nhận chắc chắn vào ‘ngửi.’ Khi nếm, chỉ ghi nhận với sự nhận biết liên tục vào ‘nếm.’ Khi cảm nhận một sự xúc chạm, chỉ ghi nhận tinh thần một cách cố định vào ‘chạm.’ Và khi tưởng tượng, chỉ ghi nhận tinh thần với sự tập trung cố định chỉ vào ‘tưởng tượng’.” Sau khi nghe lời dạy này – nhằm ngăn chặn bất kỳ khuynh hướng hướng đến các suy nghĩ bên ngoài – trong khi quán chiếu từng khoảnh khắc của ý thức từ sự tiếp xúc giữa mắt và các đối tượng hình ảnh, tai và âm thanh, v.v., bằng cách tập trung cố định vào sự nhận biết đơn thuần về “thấy,” “nghe,” “chạm,” và “biết,” Bāhiya đã đạt được tuệ giác từng bước và trở thành một vị A-la-hán. Ông được Đức Phật vinh danh là cá nhân nổi bật nhất trong việc nhanh chóng đạt được kiến thức về Đạo và Quả (khippābhiññānaṃ).

Sau khi đạt được quả vị A-la-hán như vậy, trong khi đi ra ngoài để tìm những chiếc y cần thiết để được thọ giới làm tỳ kheo, Bāhiya Dārucīriya đã gặp cái chết và đạt được sự tịch diệt cuối cùng (parinibbāna), bị một con bò húc chết một cách chết người, con bò đó là hiện thân của một nữ Dạ-xoa có thù oán với ông trong kiếp trước.

Như đã nói ở trên, trong số năm người bạn đồng hành, những người, khi còn là tỳ kheo, đã thực hành Giáo pháp trên nơi ẩn cư trên núi, Tôn giả Dabba đã trở thành một vị A-la-hán; Vua Pukkusāti, sau khi đạt được quả vị Bất lai đã ở trong cõi Phạm thiên Tịnh cư; Tôn giả Sabhiya đã đạt được quả vị A-la-hán; và Tôn giả Bāhiya Dārucīriya đã đạt được parinibbāna. Chỉ còn lại một người. Vị Phạm thiên, suy ngẫm xem người đó đang sống ở đâu vào lúc này, thấy Tôn giả Kumāra Kassapa đang cư ngụ tại Rừng Người Mù (Andhavana). Do đó, muốn giúp đỡ ông, vị ấy đã xuất hiện vào ban đêm trước mặt Tôn giả Kumāra Kassapa tỏa ra một ánh sáng rực rỡ và phát ra những tia sáng, và sau đó đưa ra cho ông mười lăm câu đố, như đã được nói trước đây, nói rằng “Bhikkhu, Bhikkhu! Ayaṃ vammiko rattaṃ dhumārati,” v.v. Giờ đây tôi đã giải thích phần giới thiệu của bài giảng này để cho thấy tại sao nó được dạy.

Vào ngày hôm sau, Tôn giả Kumāra Kassapa đến gặp Đức Thế Tôn và kính cẩn đảnh lễ. Sau đó ông ngồi xuống ở một nơi thích hợp và lặp lại toàn bộ câu chuyện về mười lăm câu đố được vị Phạm thiên đưa ra cho ông và tìm kiếm sự giải thích của Đức Phật với những lời “Ko nu kho, bhante, vammiko, kā rattiṃ dhūmāyanā, kā divā pajjalanā… — Bạch Thế Tôn, tổ mối là gì? Ý nghĩa của việc bốc khói vào ban đêm là gì? Ý nghĩa của việc phun ra ngọn lửa vào ban ngày là gì? Ai là vị thầy Bà-la-môn? Ai là người học trò thông minh Sumedho, v.v.” Đức Phật trả lời như sau:

“Vammiko’ti kho, bhikkhu, imassetaṃ cātumahābhūtikassa kāyassa adhivacanaṃ, mātāpettikasambhavassa odanakummāsūpacayassa aniccucchādana-parimaddanabhedana-viddhaṃsana-dhammassa.”

Ý nghĩa của đoạn văn trên là: “Này Tỳ kheo, tổ mối là một ẩn dụ cho thân thể vật chất được cấu tạo từ bốn yếu tố, bắt nguồn từ cha mẹ, được nuôi dưỡng bằng cơm và cháo, và bị mòn đi bởi vô thường và suy tàn.” Nói cách khác, tổ mối có nghĩa là thân thể vật chất hay vật chất (rūpa). Vật chất mà mỗi con người sở hữu được so sánh với một gò mối. Chính thân thể của bạn là tổ mối của bạn. Giờ đây mọi người dường như biết tổ mối có nghĩa là gì. Sự so sánh được thực hiện bởi vì thân thể con người giống như một tổ mối thực sự.

Một tổ mối đầy lỗ hổng

Một tổ mối đầy những lỗ to và nhỏ. Tương tự, cơ thể con người có nhiều lỗ to và nhỏ. Các lỗ lớn là các lỗ mở của mắt, tai, mũi và miệng. Các lỗ nhỏ là các lỗ chân lông trên da, có thể thấm qua mồ hôi. Lông trên cơ thể mọc gần những lỗ chân lông này. Các nhà nghiên cứu phương Tây cho biết khoảng hai nghìn lỗ chân lông có thể được nhìn thấy trên một inch vuông da dưới kính hiển vi mạnh. Chỉ sử dụng mắt thường, chỉ có thể nhìn thấy khoảng hai mươi lỗ chân lông. Muỗi dường như có mắt rất sắc. Chúng có thể hút máu từ những lỗ chân lông nhỏ nhất trên cơ thể con người trong một khoảnh khắc ngắn ngủi. Con người không thể nhìn thấy những lỗ nhỏ mà muỗi hút máu từ đó, nhưng một con muỗi có thể nhìn thấy khoảng trống nhỏ mà nó đâm qua và hút. Nếu da được kiểm tra bằng kính lúp hoặc kính hiển vi, có thể thấy vô số lỗ nhỏ giống như một cái rây.

Cơ thể con người, đầy những lỗ to và nhỏ, giống như một tổ mối. Do đó, tổ mối được sử dụng làm ẩn dụ cho cơ thể con người.

Nếu mọi người có thể nhìn thấy vô số lỗ chân lông trên cơ thể của chính mình bằng mắt thường, họ sẽ không coi bản thân và người khác là hấp dẫn, vì cơ thể thực sự là đáng ghê tởm. Nhìn vào khuôn mặt và bàn tay bằng mắt thường, chúng có vẻ mịn màng. Chúng thậm chí trông còn mịn màng, tươi tắn và tinh tế hơn nếu được làm đẹp bằng mỹ phẩm. Do đó, mọi người thấy cơ thể dễ chịu và đáng mong muốn. Nếu các lỗ chân lông trên cơ thể được nhìn thấy bằng tuệ giác hoặc bằng con mắt tâm trí, chúng sẽ trở nên đáng ghê tởm. Vị Phạm thiên do đó đã so sánh cơ thể này với một tổ mối.

Một tổ mối bốc ra chất dơ bẩn

Nó nôn ra (vamati), do đó nó được gọi là tổ mối (vammika). Tổ mối nôn ra cái gì? Rắn, bò cạp, chuột, thằn lằn và tất cả các loài bò sát đều ra từ tổ mối. Những sinh vật bẩn thỉu, ghê tởm và đáng sợ như vậy được nôn ra bởi tổ mối. Tương tự, cơ thể này tiết ra nước mắt từ mắt, ráy tai từ tai, nước mũi từ mũi, nước bọt và nước miếng từ miệng, mồ hôi được thải ra qua các lỗ chân lông bởi các ống tuyến. Từ các lỗ mở phía dưới, phân và nước tiểu chảy ra. Có một thứ dễ chịu hoặc đáng mong muốn nào trong số chúng không? Không. Tất cả đều bẩn thỉu và đáng ghê tởm. Vì cơ thể vật lý tiết ra tất cả các chất bài tiết đáng ghê tởm, nó được ví như một tổ mối.

Một đống bụi

Ý nghĩa tiếp theo là tổ mối là một đống bụi được mối trắng lấy và chất đống lên. Giống như những hạt đất mịn bị loại bỏ bởi mối đã hình thành thành một tổ mối, cơ thể vật chất này được cấu tạo từ ba mươi hai bộ phận cơ thể (koṭṭhāsa) như tóc (kesa), lông (loma), v.v., đã bị chư Phật, Phật Độc Giác và các vị A-la-hán loại bỏ như vô giá trị. Những thứ bị loại bỏ này được những người phàm phu (puthujjana) coi là dễ chịu.

Làm sao ư? Cũng như có những người để tóc dài, có những người để tóc ngắn, tùy theo sở thích của họ. Họ chải chuốt tóc theo kiểu thời trang với dầu thơm hoặc kem vuốt tóc để làm cho nó trông đẹp hơn. Một số người uốn tóc hoặc tết tóc tại tiệm làm tóc. Điều này được thực hiện để tăng cường vẻ đẹp thể chất của họ. Rõ ràng là họ cảm thấy thích thú khi làm như vậy, và hài lòng với kiểu tóc của người khác. Tóc được coi là dễ chịu khi nó còn trên đầu, nhưng một khi bị cắt đi, tóc trở nên đáng ghê tởm. Nếu tìm thấy một sợi tóc trong một đĩa cơm hoặc cà ri, mọi người sẽ thấy nó đáng ghê tởm. Hãy xem điều này mâu thuẫn như thế nào. Khi tóc còn trên đầu, chúng mang lại niềm vui, nhưng khi rụng khỏi đầu, một cảm giác ghê tởm mạnh mẽ xuất hiện.

Mọi người bị mê hoặc bởi và thích thú không chỉ với tóc trên đầu, mà còn với lông trên cơ thể. Có những người vuốt ve và cắt tỉa ria mép, lông mày và lông mi theo kiểu thời trang. Vẻ đẹp của lông mi đã được mô tả và ca ngợi trong văn học lãng mạn. Một số phụ nữ nhổ hoặc cắt tỉa lông mày, làm chúng thành một dải mỏng, hoặc uốn cong chúng thành hình lưỡi liềm. Một số đàn ông để ria mép dài nhọn ở cả hai đầu, trong khi những người khác để râu dài (giống như Ông già Noel). Điều này cho thấy niềm vui thích của chính một người khi làm như vậy và cũng là mong muốn mang lại niềm vui cho người khác.

Móng tay hoặc móng chân được cắt và đánh bóng để trông đẹp hơn. Điều này được thực hiện đơn giản vì mọi người thường coi chúng là dễ chịu. Ở các thành phố lớn như Rangoon, móng tay và móng chân của phụ nữ được đánh bóng và tô màu bằng sơn. Những móng như vậy được coi là dễ chịu khi còn trên cơ thể. Một khi chúng được cắt bằng kéo cắt móng tay, những mảnh móng tay lại trở nên đáng ghê tởm, và nếu được giữ trong nhà, một số người nghĩ rằng nó sẽ mang lại vận xui. Niềm tin mê tín này có lẽ nảy sinh vì nếu các mảnh móng tay được phép nằm trong nhà, các điểm sắc nhọn có thể làm tổn thương trẻ nhỏ có làn da mỏng manh.

Tiếp theo là răng. Nếu xem xét nghiêm túc, chúng rất hữu ích và mang lại nhiều lợi ích. Nếu răng khỏe mạnh, nó cải thiện tiêu hóa và sức khỏe tổng thể. Với răng khỏe, chúng ta có thể cắn và nhai. Tuy nhiên, mọi người hiếm khi nghĩ như thế này. Họ hạnh phúc khi có răng với lý do rằng chúng làm tăng vẻ đẹp của họ. Điều đó có thể đúng theo một cách nào đó. Tuy nhiên, điều quan trọng là bằng cách giữ cho răng sạch sẽ và khỏe mạnh, chúng có thể được sử dụng để ăn và duy trì sức khỏe tốt. Khi chụp ảnh, mọi người mỉm cười để lộ răng. Một số thậm chí còn nhổ một chiếc răng tốt và thay thế nó bằng một chiếc răng giả làm bằng vàng. Một số người mạ vàng răng của họ. Các nhà văn có thể mô tả một hàng răng trắng đẹp như một hàng ngọc trai, nhưng khi chúng được nhổ ra, chúng trở nên đáng ghê tởm đến nỗi mọi người không muốn chạm vào chúng.

Mọi người đánh giá sai lầm da là mịn màng, đẹp và dễ nhìn. Do có sự gắn bó với màu da của người khác phái, họ thích nhìn lớp da ngoài và ngoại hình. Tuy nhiên, da trở nên đáng ghê tởm và bị coi là ghê tởm nếu nó bị ảnh hưởng bởi viêm da hoặc các bệnh ngoài da khác.

Thịt, ví dụ như môi đỏ, cánh tay xinh xắn, thân hình tròn trịa, với bộ ngực đầy đặn, má, v.v., nếu nó vạm vỡ và cơ bắp ở nam giới, hoặc thanh lịch và mảnh mai ở nữ giới, nó được đánh giá cao với niềm vui lớn. Phụ nữ tô son để làm cho môi và má của họ hồng hào.

Hơn nữa, cơ bắp và gân, vì chúng giúp có thể kiểm soát các chi cho phép một người ngồi, đứng, đi bộ và làm việc, được coi là dễ chịu. Xương, dây chằng, tủy, v.v., không rõ ràng, nhưng toàn bộ cơ thể được coi là dễ chịu.

Nước bọt và chất tiết nhầy đặc do màng nhầy tiết ra thì đáng ghê tởm. Tuy nhiên, trong khi nước bọt còn trong miệng thì nó không bị ghê tởm, và được nuốt một cách ngon lành. Để ngăn cổ họng bị khô, nước bọt phải được nuốt, và trong khi làm như vậy, nó dường như cần thiết dễ chịu. Sau khi nước bọt đã được nhổ ra, nó trở nên đáng ghê tởm, và không ai muốn chạm vào nó. Người ta phải lau nó đi nếu nó bị phun ra từ miệng. Chất tiết mũi thậm chí còn đáng ghê tởm hơn. Đôi khi, chất tiết mũi phải được đưa qua miệng và nhổ ra. Đàm cũng vậy. Đôi khi, đàm phải được nuốt và không ai dường như coi nó là đáng ghê tởm, nhưng một khi chúng được khạc hoặc ho ra, chúng được coi là chất bẩn, và không phù hợp để chạm vào. Tất cả những thứ này đều đáng ghê tởm đối với người bình thường giống như chúng bị khinh thường và loại bỏ bởi các vị A-la-hán.

Những thứ đáng ghê tởm nhất là phân và nước tiểu. Trong khi chúng còn trong ruột và bàng quang, mọi người không ghê tởm chúng, nhưng một khi chúng được bài tiết ra, mọi người nhăn mặt khi nhìn thấy chúng.

Ba mươi hai bộ phận cơ thể này đã bị các vị A-la-hán loại bỏ vì không mong muốn. Toàn bộ cơ thể là một sự tích tụ của chất bẩn đã bị loại bỏ, nó giống như một tổ mối, là một đống bụi bị mối trắng loại bỏ. Vì vậy, cơ thể vật chất, là một tập hợp các chất bẩn thỉu, nên được coi là không dễ chịu và không đáng mong muốn. Vì vậy chúng ta nên cố gắng từ bỏ

cơ thể vật chất đáng ghê tởm này, như các vị A-la-hán đã làm.

Điểm tiếp theo tôi muốn nhấn mạnh là tổ mối có nghĩa là một đống các hạt đất mà mối trắng đã đặt cùng với nước bọt nhớt của chúng. Tương tự như vậy, cơ thể vật chất này, được kết hợp với ham muốn đam mê cho sự tồn tại, rất giống với tổ mối lớn. Khái niệm này khá sâu sắc, khó có thể giải thích đầy đủ ý nghĩa cho một đám đông lớn trong một bài giảng ngắn, vì vậy tôi không đề xuất mở rộng thêm ý nghĩa của nó.

Nơi ở của nhiều sinh vật và vi trùng

Một ý nghĩa khác là trong tổ mối, có những sinh vật gớm ghiếc và đáng sợ như rắn, bò cạp, chuột, thằn lằn và nhiều loài bò sát khác nhau khác. Do đó, một tổ mối là đáng ghê tởm. Ai dám ngủ gần một tổ mối? Cơ thể vật chất của chúng ta giống như một tổ mối. Cơ thể này của chúng ta bị nhiễm đầy vô số vi trùng. Các văn bản Pāli nói rằng có tám mươi loại vi trùng. Chúng ta không biết tổng cộng có bao nhiêu vi trùng. Trong Chú giải của bài kinh này, nó nói, “Asītimattāni kimikulasahassāni,” bản dịch nghĩa đen của nó là: ‘Có tám mươi nghìn loại vi trùng.’ Nếu là như vậy, sẽ có tám mươi nghìn loài vi trùng. Các văn bản khác chỉ đề cập đến tám mươi loại. Nó sẽ phù hợp với các văn bản khác nếu một nghìn (sahassāni) trong Chú giải được coi là thừa.

Tổ mối là nơi sinh sản của các loài bò sát như rắn và bò cạp, côn trùng và các sinh vật khác. Những sinh vật này bài tiết và đi tiểu ở cùng một nơi. Chúng ngủ bên trong nó cuộn tròn trong tổ mối đó nếu chúng bị bệnh, và chúng chết ở đó. Tổ mối này là nơi những sinh vật này được sinh ra, và cũng là nhà vệ sinh của chúng. Nó cũng đóng vai trò như một bệnh viện và một nghĩa trang cho những sinh vật này. Vi khuẩn và virus sống trong thịt và máu – trong các tĩnh mạch, xương, dạ dày và ruột. Chẳng phải cơ thể là một kho chứa vi trùng sao? Trong số đó, theo các bác sĩ, có những vi trùng mang bệnh. Chúng sinh sản và nhân lên bên trong cơ thể. Do đó, cho dù mọi người có thể coi trọng và chăm sóc cơ thể của họ như thế nào với tư cách là vua chúa, triệu phú, quan chức, v.v., nó là nơi sinh sản của vi trùng. Một số người có quan điểm mê tín về việc có sức mạnh bí ẩn miễn nhiễm với thương tích có thể gây ra bởi tất cả các loại vũ khí chết người, hoặc sức mạnh để chiếm được tình cảm của một người khác, không muốn vào phòng sinh vì sợ mất đi sức mạnh của họ. Đây là vô nghĩa. Những vi trùng này bài tiết chất bẩn trong đầu và miệng của chúng ta, mặc dù chúng ta có thể coi những phần cơ thể đó là hấp dẫn và đáng yêu. Vì cơ thể là nhà vệ sinh và nghĩa trang cho những vi trùng hèn hạ như vậy, nên thực tế, nó đáng ghê tởm. Đó là lý do tại sao nó được ví như một tổ mối. Vì vậy chúng ta không nên nuôi dưỡng sự gắn bó với cơ thể của mình.

Sự tích tụ của bốn yếu tố

Cơ thể vật chất được cấu tạo từ bốn yếu tố cơ bản, đất (paṭhavīdhātu), nước (āpodhātu), lửa (tejodhātu) và gió (vāyodhātu), giống như đống bụi được gọi là tổ mối.

Hãy phân tích và phân tích nó. Yếu tố đất có đặc điểm cứng và rắn. Nếu chúng ta chạm vào bất kỳ phần nào của cơ thể, chúng ta sẽ thấy một cái gì đó cứng hoặc mềm. Khi chúng ta cảm nhận tóc, chúng ta thấy nó thô ráp và điều tương tự sẽ được tìm thấy trong trường hợp lông mi và lông mày. Một số người có thể nghĩ rằng chúng mềm mại và mịn màng. Tuy nhiên, độ mềm này sẽ được coi là cứng nếu so sánh với một thứ gì đó mềm hơn và tinh tế hơn về kết cấu. Đó là lý do tại sao cả mềm và cứng đều là đặc điểm của yếu tố đất. Móng tay và móng chân có độ cứng, là bản chất của sự rắn chắc, và răng có cùng đặc điểm, và da cũng vậy. Chúng đều rắn chắc – tất cả đều có đặc điểm nội tại của yếu tố đất.

Thịt, tĩnh mạch, xương, tủy xương, dây chằng, tim, gan, màng, mô, ngực, ruột già và ruột non, thức ăn đã tiêu hóa và chưa tiêu hóa, và não, có mười lăm loại. Thêm vào năm loại trước đó, tổng cộng là hai mươi. Tất cả đều có đặc điểm cứng hoặc mềm, và rắn chắc. Chúng được gọi là yếu tố đất vì sự chiếm ưu thế của độ cứng trong những chất rắn này. Trên thực tế, những chất rắn này cũng chứa các yếu tố nước, lửa và không khí. Ví dụ, trong tóc, có yếu tố nước hoặc chất lỏng, có đặc điểm ẩm ướt, ẩm ướt và dính. Nó cũng có yếu tố lửa, tỏa ra nhiệt. Tóc cũng có yếu tố không khí, cung cấp chuyển động và độ cứng. Đây là biểu hiện của yếu tố không khí. Tuy nhiên, vì độ cứng là chủ đạo, tóc được xếp vào yếu tố đất.

Một người hành thiền đang quán chiếu và ghi nhận, khi chạm vào tóc, cảm thấy độ cứng và biết yếu tố đất vốn có trong nó. Khi cảm nhận nó, nếu nhận thấy ấm áp hoặc lạnh lẽo, đó là yếu tố lửa. Khi cảm thấy cứng hoặc chuyển động của cơ thể được biết, đó là yếu tố không khí. Nếu cảm thấy ẩm ướt, đó là yếu tố nước. Một hành giả không cần phải suy ngẫm về bản chất khái niệm của các yếu tố. Những gì cần thiết là chỉ cần biết các đặc điểm của chúng. Nhận thức không nên đạt đến giai đoạn biết rằng đó là tóc của một người nam hay nữ. Biết đặc điểm cứng của nó là cơ bản. Yếu tố đất không phải là phụ nữ hay đàn ông. Nó cũng không phải là tóc trên đầu hay trên cơ thể. Nó chỉ là một yếu tố. Nhận ra sự thật này là điều cần thiết.

Yếu tố nước hoặc chất lỏng được dạy là bao gồm mười hai phần của cơ thể: mật, đàm, mủ, máu, mồ hôi, bạch huyết, nước mắt, huyết thanh, nước bọt, nước mũi, chất nhờn khớp và nước tiểu. Đây đều là chất lỏng rỉ ra. Vì lý do này, chúng được nhóm lại thành chất lỏng. Tính lỏng là biểu hiện của yếu tố nước, chiếm ưu thế. Tuy nhiên, những chất lỏng trong cơ thể này cũng có độ cứng, nhiệt độ và độ cứng.

Tiếp theo là yếu tố lửa. Nhiệt bên trong cơ thể được gọi là lửa của sự suy tàn (jīraṇatejo). Vì yếu tố lửa này mà cơ thể con người dần dần bị suy tàn và già đi theo thời gian. Nhiệt độ cơ thể bên trong cao hơn bình thường được gọi là sốt (santappatejo). Nó cao hơn nhiệt độ bình thường 98,4°F đo bằng nhiệt kế lâm sàng như bác sĩ sử dụng. Khi nhiệt độ cơ thể trở nên rất mãnh liệt và không thể chịu được, nó được gọi là “dahatejo,” tức là nhiệt đốt cháy, gây ra đau khổ nghiêm trọng. Nhiệt trong bụng, bao gồm dạ dày, v.v., mang lại sức mạnh tiêu hóa và được gọi là “pācakatejo.” Bốn loại nhiệt này chỉ được biết đến bởi phẩm chất vốn có của chúng. Nó không phải là nữ hay nam. Nếu bạn kiểm tra và cảm nhận bất kỳ nơi nào bên trong cơ thể, bạn sẽ ít nhất tìm thấy nhiệt, ấm áp hoặc lạnh. Có phải đó là bản thân bạn không? Nó có phải là nam hay nữ không? Nó không phải là những thứ này. Chỉ có bản chất của nhiệt, ấm áp hoặc lạnh. Tất cả những điều này chỉ là yếu tố lửa.

Cuối cùng, chúng ta đến yếu tố không khí (vāyodhātu). Yếu tố này có sáu loại. Chúng là: 1) Ợ, tức là sự tống khí từ thực quản hoặc từ dạ dày qua thực quản, 2) đầy hơi, 3) gió dạ dày đang sinh ra trong ruột hoặc ống tiêu hóa, 4) chướng khí, 5) hô hấp, 6) yếu tố không khí lan tỏa các chi và các phần khác của cơ thể con người, gây ra chuyển động của các chi như cúi, duỗi, ngồi, đứng, đi bộ, v.v. Điều này được gọi là aṅgamaṅgānusārivāyo. Sáu loại yếu tố không khí này có đặc điểm cứng và thúc đẩy, và do đó rõ ràng không phải là nam hay nữ.

Như đã đề cập trước đó, có hai mươi phần cơ thể trong nhóm yếu tố đất, mười hai trong nhóm yếu tố nước, bốn trong nhóm yếu tố lửa và sáu trong nhóm yếu tố không khí – tổng cộng bốn mươi hai loại. Có bốn yếu tố chính. Toàn bộ tổng hợp được gọi là cơ thể hoặc vật chất (rūpa). Từ góc độ của những người không có kiến thức tuệ giác, có một ấn tượng sai lầm về cơ thể của chính họ và của người khác như một bản ngã, và là hình dáng của một nữ giới hoặc nam giới.

Ví dụ, lấy một tòa nhà gạch. Mặc dù nó được xây dựng bằng vật liệu xây dựng, chẳng hạn như gạch, cát, vôi, xi măng và gỗ, nó được gọi là một tòa nhà gạch. Tòa nhà không chỉ là một khối vật chất rắn. Nó chứa một số lượng lớn gạch trong một lớp này đến lớp khác, và vô số hạt cát, hạt xi măng và nhiều mảnh gỗ nhỏ và l

ớn. Tương tự như vậy, cơ thể này là một tổng hợp của vô số chất, tất cả đều thuộc về bốn yếu tố chính.

Hãy phân tích ngón trỏ. Hãy lột bỏ lớp da ngoài và móng tay che phủ phần trên của ngón trỏ, và nhìn vào nó. Lớp da ngoài và móng tay đó có phải là nam hay nữ không? Có phải là một cá nhân, một thực thể sống, hay một chúng sinh không? Nó không phải là bất kỳ điều gì trong số đó. Thực tế, nó chỉ là yếu tố đất, có đặc điểm cứng hoặc mềm. Bên dưới da là mật, mà những người thiếu hiểu biết sẽ không biết về nó. Đây không phải là yếu tố đất, mà là yếu tố nước. Do đó, hãy để nó sang một bên. Thịt, dây thần kinh, xương và tủy sẽ được tìm thấy bên dưới da. Tất cả những thứ này không phải là cái gọi là con người. Nó cũng không phải là nam hay nữ. Nó không phải là một thực thể sống hay một chúng sinh có cảm giác. Nó chỉ là yếu tố đất, có đặc điểm cứng, thô ráp và mềm. Cũng có máu trong ngón trỏ. Có bạch huyết và mật với số lượng nhỏ, biểu hiện tính lỏng của yếu tố nước. Cũng có hơi ấm hoặc yếu tố lửa trong ngón trỏ, và yếu tố không khí có đặc điểm cứng và thúc đẩy, cũng hiện diện. Không có gì trong số này là nam hay nữ. Chỉ có các yếu tố tồn tại. Các bộ phận khác của cơ thể con người có cùng bản chất và chỉ được cấu tạo từ bốn yếu tố chính. Tổng hợp của bốn yếu tố chính này được gọi là cơ thể.

Trong phần sau của Kinh Vammika này, trí tuệ minh sát được ví như cái cuốc. Khi tổ mối lớn được đào bằng cái cuốc của trí tuệ minh sát, bốn yếu tố chính sẽ được phát hiện. Nếu bất kỳ phần nào của cơ thể được quán chiếu, bất cứ nơi nào cảm thấy chạm, đặc điểm cứng hoặc thô ráp sẽ được nhận thấy, đó là yếu tố đất, và nhiệt, ấm áp hoặc lạnh sẽ được ghi nhận, đó là yếu tố lửa. Sau đó, sự cứng, tĩnh lặng hoặc chuyển động sẽ được tìm thấy, đó là yếu tố không khí. Nếu nhận thấy ẩm ướt, dính hoặc rỉ ra, đây là yếu tố nước. Cơ thể này nên được biết đến như bốn yếu tố này biểu hiện theo bốn cách khác nhau.

Nó bắt đầu từ những hạt chất lỏng nhỏ li ti

Nói chung, mọi người nghĩ rằng cơ thể vật chất là một khối rắn. Không phải vậy. Nó đã dần dần phát triển lớn từ những hạt nhỏ nhất trong đó các yếu tố kết hợp với nhau hoặc với nhau. Do đó, nó mang tên của cơ thể và đã được hình thành từ tinh trùng và trứng của cha mẹ. Với sự kết hợp của tinh trùng của cha và trứng của mẹ, chất lỏng ối đầu tiên được hình thành. Trong chất lỏng này (theo kinh điển), ba loại tế bào được gọi là kāyadasaka, bhavadasaka và vutthudasaka phát sinh do nghiệp. Ba tế bào này và chất lỏng ối nhỏ đến mức không thể nhìn thấy bằng mắt thường. Nếu hạt bụi nhỏ nhất nhìn thấy trong tia nắng mặt trời đi qua cửa sổ được chia thành ba mươi sáu phần, kích thước của chất lỏng ối có kích thước khoảng bằng hạt nhỏ này.

Hạt nhỏ của chất lỏng trong này từ từ phát triển mà không thể nhận thấy được. Sau bảy ngày, chất lỏng trong này trở nên hơi đục, giống như một bọt nhờn. Sau đó, bọt này lại dần dần phát triển thành một chất bán lỏng (nguyên sinh chất) giống như nước ớt có hình dạng một miếng thịt nhỏ sau bảy ngày. Sau đó, miếng thịt nhỏ này, không cứng và nhường lại dưới áp lực nhỏ nhất, trở thành một miếng thịt chắc sau bảy ngày tiếp theo. Sau bảy ngày nữa, năm chỗ nhô ra nhỏ nhô ra từ miếng thịt nhỏ này. Một sẽ trở thành đầu, hai sẽ trở thành cánh tay; và những cái khác sẽ trở thành chân. Năm chỗ nhô ra này được gọi là năm chi.

Sau đó, nó dần dần phát triển thành một chất lỏng có hình dạng đầu, tay và chân và cuối cùng trở thành một cơ thể. Vào ngày thứ bảy mươi bảy, người ta nói rằng mắt, tai, mũi và lưỡi xuất hiện. Sau đó, người ta nói rằng chất dinh dưỡng có được từ thức ăn bổ dưỡng từ từ thấm vào cơ thể của bào thai trong tử cung, đóng góp vào nhu cầu phát triển cơ thể dưới dạng sắt, canxi và các yếu tố thiết yếu khác cho sự tăng trưởng. Các bản ghi của các nhà khoa học y tế liên quan đến thai kỳ và sự phát triển của thai nhi thành hình người là chính xác hơn. Giáo pháp do Đức Phật dạy, các Chú giải và Phụ chú giải chỉ là những ước tính, vì nó không nhằm mục đích điều trị y tế và hỗ trợ kiến thức y học. Tôi đã đề cập điều đó đơn giản vì các bản ghi của các nhà khoa học y tế đã được biên soạn đầy đủ với minh họa bằng ảnh chụp sau khi quan sát thực tế, nghiên cứu và phân tích cho mục đích điều trị y tế. Tuy nhiên, với mục đích quán chiếu và ghi nhận trong thực hành thiền, không cần thiết phải cụ thể như vậy. Do đó, trong các văn bản, chủ đề đã được đưa ra chỉ xử lý nông. Sau khi phát triển thai nhi khoảng bảy đến chín tháng, hoặc trong một số trường hợp mười tháng, một đứa trẻ được sinh ra trong thế giới này. Đó là lý do tại sao cơ thể, bắt nguồn từ tinh trùng và trứng của cha mẹ, đã được mô tả là bắt nguồn từ cha mẹ (mātāpettikasambhavassa).

Phát triển từ chất dinh dưỡng

Tiếp theo, cơ thể vật chất này phát triển vì thức ăn hoặc chất dinh dưỡng. Nó đã được dạy rằng thân thể vật lý (imassa kāyassa) mang tên của nó (adhivacanaṃ) bởi vì nó phát triển phụ thuộc vào cơm và cà ri (odanakummāsūpacayassa). Nó phát triển phụ thuộc vào việc cho con bú của mẹ sau khi sinh. Từ thời điểm thức ăn và các chất dinh dưỡng khác có thể được tiêu thụ, nó phát triển vì sự nuôi dưỡng mà nó có được. Một số thức ăn được ăn vào bị tiêu thụ bởi vi khuẩn trong ruột. Một số được bài tiết dưới dạng phân, một số trở thành nước tiểu, và một số được sử dụng cho nhiệt cơ thể. Các chất dinh dưỡng còn lại lan tỏa khắp cơ thể để trở thành thịt, máu, v.v. Điều này được đề cập trong các văn bản. Về vấn đề này, các bản ghi của các bác sĩ là chính xác hơn. Khi có được sự nuôi dưỡng theo cách này, cơ thể vật chất đã phát triển. Mức độ phát triển cơ thể được đo bằng tuổi của một người, người đó sau đó được nói là đã đạt đến tuổi hai, năm, mười, mười lăm, hai mươi hoặc ba mươi, hoặc bốn mươi, năm mươi hoặc sáu mươi tuổi, v.v., điều này, tất nhiên, cho thấy độ dài cuộc đời của một người.

Tuy nhiên, đó không phải là cùng một cơ thể trẻ em đã biến thành một hình dạng của người trưởng thành. Chính là do quá trình cơ thể mà các hình thành vật chất mới và tươi liên tục phát sinh. Ví dụ, nó giống như một hạt giống nảy mầm, nảy chồi và sau đó phát triển thành một cây hoặc một cái cây, chủ yếu dựa vào các yếu tố tự nhiên của nước và đất. Chỉ cần tưởng tượng một hạt giống của cây đa đã phát triển thành một cây lớn với sự trôi qua của thời gian. Chồi đã mọc lên từ hạt giống không phải là hạt giống. Khi nó phát triển thành một cây nhỏ, nó không phải là một chồi. Một lần nữa, khi nó trở thành một cây lớn, nó hoàn toàn không phải là cây non. Tương tự như vậy, các chất vật lý trong cơ thể vật chất này liên tục trải qua sự thay đổi – phát sinh và tan biến mỗi khoảnh khắc. Các hình thành mới của vật chất đang xảy ra thay thế cho cái cũ đang tan rã. Nó giống như dòng nước chảy liên tục thay đổi. Vì nó có thể sụp đổ và dễ bị phá hủy, nó rõ ràng chịu sự chi phối của Quy luật Vô thường. Ngoài ra, để giữ cho cơ thể vật chất này sạch sẽ và gọn gàng, nó phải luôn được tắm rửa, rửa mặt và làm sạch và làm đẹp bằng nước hoa, v.v. Đôi khi, việc mát-xa phải được thực hiện để sửa chữa cơ thể này. Cơ thể vật chất này là một tổng hợp của các yếu tố khác nhau, dễ bị suy tàn và phá hủy theo Quy luật Vô thường. Do đó, nó được gọi là một tổ mối, được đồng nhất với cơ thể vật chất theo cách đã nêu ở trên.

Theo vị Phạm thiên, tổ mối lớn chỉ là một cơ thể vật chất được tạo thành từ một tổng hợp của bốn yếu tố có đặc điểm như đã mô tả ở trên.

Bốc khói

Để trả lời câu hỏi “Kā rattiṃ dhūmāyanā — Thưa Ngài, ý nghĩa của cụm từ ‘Nó đang bốc khói’ là gì?” Đức Thế Tôn trả lời:

“Yaṃ kho, bhikkhu, divā kammante ārabbha rattiṃ anuvitakketi anuvicāreti — ayaṃ rattiṃ dhūmāyanā.”

Ý nghĩa của đoạn Pāli trên là: “Liên quan đến công việc được thực hiện trong ngày, nó được suy ngẫm vào ban đêm.” Cụm từ ‘bốc khói khi đêm xuống’ chỉ “suy ngẫm hoặc tưởng tượng vào ban đêm.” Trong thời cổ đại khi Đức Phật còn sống, mọi người không quá tham lam. Trong những thời xa xưa đó, mọi người chỉ tham gia vào các công việc kinh doanh vào ban ng

ày. Chỉ có một số ít người làm việc vào ban đêm. Hiện nay, vì mọi người có nhiều tham lam hơn, lĩnh vực kinh doanh đã mở rộng. Đó là lý do tại sao họ phải làm việc cả ngày lẫn đêm. Công việc liên quan đến công nghiệp phải được thực hiện suốt ngày đêm. Câu trả lời trên được đưa ra phù hợp với thời đại khi không có công việc hoặc hoạt động nào được thực hiện vào ban đêm. Làm việc vào ban đêm là vô lý. Vì lý do đã nói, những gì sẽ được thực hiện vào ngày hôm sau, phải được suy nghĩ hoặc lên kế hoạch vào ban đêm. Đây là ý nghĩa của “Bốc khói vào ban đêm.”

Về vấn đề này, chúng ta có thể phân biệt giữa khói tốt và khói xấu. Ý nghĩa của “khói tốt” là một cái gì đó giống như suy ngẫm rằng vào ngày hôm sau, người ta phải đi học, đến chùa để thờ phụng, giữ Bát quan trai giới, cúng dường vật thực, lắng nghe các bài giảng tôn giáo, v.v. Tuy nhiên, ý tưởng cơ bản đằng sau bài giảng này là sự suy ngẫm được thực hiện với tham lam, thù hận và si mê liên quan đến các vấn đề thế tục. Vì vậy, nếu một người đã trở nên đắm chìm trong trí tưởng tượng liên quan đến các vấn đề thế tục, thúc đẩy bởi tham lam và giận dữ, hãy xem xét: “Tôi đang bốc khói.” Tuy nhiên, người ta không thể buộc mọi người trong thế giới này “đóng cửa khói xấu hoặc ngăn cản họ bốc khói.” Người ta có thể phải suy nghĩ nghiêm túc liên quan đến một số loại công việc cần phải thực hiện. Nếu không, có nguy cơ bất kỳ công việc nào cũng có thể thất bại hoặc bị hỏng. Mục tiêu chính của bài giảng này liên quan đến các nhà sư bắt đầu với Tôn giả Kumāra Kassapa và bao gồm tất cả những người khác. Trên thực tế, không có nhiều việc phải làm của các nhà sư trong ngày vì lợi ích cá nhân của họ. Đơn giản là vì sự hỗ trợ của các thí chủ tại gia hỗ trợ các nhà sư trong cách sống cao quý của họ bằng cách cúng dường hào phóng các vật dụng của nhà sư. Vào sáng sớm, các nhà sư có thể dễ dàng có được thức ăn bằng cách đi khất thực mang theo bình bát sau khi mặc y. Họ có y để mặc và một tu viện để ở, vì vậy không cần phải lo lắng và lên kế hoạch để kiếm sống. Nếu suy nghĩ phát sinh vào ban đêm liên quan đến ngày hôm sau hoặc ngày kia, những suy nghĩ như vậy nên bị loại bỏ, ghi nhớ rằng những suy nghĩ này chỉ đơn thuần là “khói.”

Tương tự, những người hành thiền nên cố gắng ngăn chặn việc “bốc khói.”

Phun ra những ngọn lửa sáng

Câu hỏi được đặt ra là “kā divā pajjalanā” — “Bạch Thế Tôn, ý nghĩa của ‘những ngọn lửa sáng được phun ra vào ban ngày’ là gì?” Đối với câu hỏi này, Đức Thế Tôn trả lời:

“Yaṃ kho, bhikkhu, rattiṃ anuvitakketvā anuvicāretvā divā kammante payojeti kāyena vācāya manasā — ayaṃ divā pajjalanā.”

Điểm chính của đoạn Pāli trên là: “Suy nghĩ vào ban đêm được tiếp nối bởi các hành động được thực hiện bằng thân hoặc lời nói trong ngày.

Các hành động được thực hiện trong ngày là “những ngọn lửa sáng.” Những gì đã được suy nghĩ vào ban đêm liên quan đến bất kỳ loại công việc nào sẽ được thực hiện được thực hiện dần dần vào ban ngày dưới dạng hành động hoặc lời nói. Tất cả những gì đã được lên kế hoạch với cảm giác tham lam và giận dữ vào ban đêm không chỉ được thực hiện bởi chính mình, mà còn được thúc đẩy bằng cách hướng dẫn bằng lời nói trong ngày. Đây được cho là “phun ra những ngọn lửa sáng vào ban ngày.” Hơn nữa, về vấn đề này, có một tổ mối kỳ lạ. Bản chất của “tổ mối” là như vậy sau khi điều tra và lên kế hoạch bí mật vào ban ngày, cơ hội không công bằng được thực hiện lén lút chỉ vào ban đêm khi những người khác đã đi ngủ. Loại tổ mối này có thể được coi là không tự nhiên.

Bây giờ chúng ta đã đề cập đến ba câu đố.

Đức Phật

Để trả lời câu hỏi về ý nghĩa của vị thầy Bà-la-môn, câu trả lời được Đức Thế Tôn đưa ra là “Brahmaṇotī kho bhikkhu, Tatthāgatassetaṃ adhivacanaṃ arahato sammā-sambuddhasa.”

Ý nghĩa của đoạn Pāli là: “Vị thầy Bà-la-môn ám chỉ Đức Thế Tôn, bậc Ứng Cúng, bậc Chánh Đẳng Giác, người xứng đáng được tôn kính cao cả bởi loài người, chư thiên và Phạm thiên — và người là bậc Toàn Tri, biết đúng chân lý của tất cả các pháp một cách phân tích bằng trí tuệ và trí thông minh tối thượng của chính mình giống như tất cả các vị tiền bối Giác Ngộ của Ngài. Vị thầy Bà-la-môn nhân cách hóa Đức Phật trong chừng mực có một số điểm tương đồng trong cách hướng dẫn được đưa ra. Điểm tương đồng là thông thường một vị thầy Bà-la-môn có khoảng năm trăm học trò, và nhiều nhất có thể có năm, sáu hoặc bảy nghìn người. Tuy nhiên, trong trường hợp của Đức Phật, số lượng đệ tử là vô số kể. Số lượng đệ tử hoặc tín đồ vô số này bao gồm tất cả chúng sinh bao gồm chư thiên và Phạm thiên ngoài loài người. Có vô số chúng sinh trong thế giới chúng sinh và ngay bây giờ trong giáo pháp của Đức Phật này (sāsana). có những chúng sinh sẽ được giải thoát khỏi thế giới chúng sinh (sattaloka) trong cuộc đời của các vị Phật tương lai. Đức Phật đã được ca ngợi là “devamanussānam,” được ban cho các thuộc tính của một vị thầy cao quý vĩ đại của tất cả loài người, chư thiên và Phạm thiên.

Người học trò xuất sắc

Sau đó, liên quan đến câu hỏi về ai là người học trò thông minh và được giáo dục tốt có khả năng xuất sắc — Sumedho — Đức Thế Tôn đưa ra câu trả lời: “Sumedho’ti kho bhikkhu sekkhassetaṃ bhikkhuno adhivacanaṃ.”

Ý nghĩa của cụm từ Pāli này là: “Sumedho là tên của người học trò được giáo dục đầy đủ, thông minh và xuất sắc.” Nó ngụ ý đề cập đến hành giả đang trải qua quá trình đào tạo (sikkhā) bằng cách thực hành đạo đức (sīla), và định để đạt được sự tĩnh lặng (samādhi). Một người đang được đào tạo có khả năng trong lĩnh vực kỷ luật đạo đức và đang thực hành thiền định để phát triển đạo đức, định và tuệ. Về vấn đề này, một người đang được đào tạo là người đang thực hành để đạt được tuệ giác. Nó ám chỉ người học trò xuất sắc có tên Sumedho. Đây là vì cơ thể vật chất (tổ mối lớn) được cấu tạo từ bốn yếu tố chính không thể được phân tích chỉ bằng cách đạt được đạo đức và định. Nó chỉ có thể được phân tích sau khi đạt được trí tuệ minh sát thông qua một khóa thực hành thiền minh sát thực tế. Sau này, bạn sẽ biết nó đã được đào như thế nào bằng cái cuốc của trí tuệ minh sát. Chỉ khi một người thực hành thiền minh sát, người đó mới có thể trở thành một người đang được đào tạo theo Kinh này. Chỉ khi đó, người ta mới được coi là một người có khả năng xuất sắc.

Nơi ở của các bậc Thánh

Nếu bạn muốn trở thành một học trò xuất sắc có khả năng như Sumedha, hãy chúng ta quán chiếu và ghi nhận theo cách thực tế. Điều này đặc biệt dành cho những người chưa có kinh nghiệm trong việc thực hành thiền. Câu này từ Kinh Ariyāvāsa có liên quan đến cách thiền nên được thực hành:

“Idha, bhikkhave, bhikkhu satārakkhena cetasā samannāgato.” (A.v.30)

Điều này có nghĩa: “Này các Tỳ kheo, ở đây một vị Tỳ kheo được ban cho chánh niệm như một sự bảo vệ.” Nếu hoàn toàn thành tựu trong chánh niệm, nó sẽ tương đương với việc đạt đến nơi ở của các bậc Thánh. Bất cứ khi nào một suy nghĩ phát sinh, hãy bảo vệ tâm trí bằng cách quán chiếu nó với chánh niệm. Nếu một người sở hữu chánh niệm liên tục, người đó được cho là đang cư trú trong nơi ở của các bậc Thánh, và do đó được bảo vệ và an toàn một cách thích hợp. Sau khi đạt đến nơi ở của các bậc Thánh, người đó tự bảo vệ mình khỏi nguy cơ rơi vào các cõi thấp hơn. Nếu tiến bộ được thực hiện bằng cách ghi nhận ổn định các suy nghĩ, Thánh đạo sẽ đạt được, điều này sẽ cung cấp sự an toàn khỏi tất cả nghịch cảnh và nguy hiểm của vòng luân hồi. Nếu chánh niệm được thiết lập trên mọi sự hình thành của một suy nghĩ, ngay cả khi Thánh đạo chưa đạt được, người ta sẽ được bảo vệ tốt khỏi bốn cõi thấp hơn. Trong trường hợp cái chết xảy ra trong khi thực hành chánh niệm, người ta chắc chắn sẽ thoát khỏi các cõi thấp hơn. Chánh niệm liên tục về sự phát sinh của suy nghĩ này được gọi là nơi ở của các bậc Thánh.

“Ghi nhận cảnh giác bất cứ khi nào hiện tượng xảy ra.”

Điều này có nghĩa là ghi nhận mỗi khi một hiện tượng tâm thần phát sinh. Nghĩa là, mỗi khi ý thức phát sinh khi thấy, nghe, ngửi, nếm, chạm hoặc tưởng tượng, hãy chắc chắn ghi nhận mọi sự xuất hiện. Khi ý thức phát sinh khi nhìn thấy một đối tượng, hãy ghi nhận những gì đã được nhìn thấy. Tương tự, khi nhận thức xảy ra vào thời điểm nghe, tâm trí biết về việc nghe nên

được ghi nhận. Mọi hoạt động tâm thần phải luôn được kèm theo bởi chánh niệm. Áp dụng chánh niệm vào mọi hành vi thấy, nghe, v.v. xảy ra ở bất kỳ cửa giác quan nào trong sáu cửa. Nó tương tự như trường hợp của một người bệnh sẽ phải uống thuốc bất cứ khi nào ăn thức ăn để hỗ trợ tiêu hóa. Nó có nghĩa là áp dụng chánh niệm trong việc ghi nhận bất cứ khi nào thấy, nghe, ngửi, chạm hoặc biết xảy ra ở bất kỳ cửa giác quan nào trong sáu cửa. Điều này được cho là cư trú trong nơi ở của các bậc Thánh, và nó sẽ mang lại sự bảo vệ hoàn toàn khỏi mọi nguy hiểm.

Nếu bạn áp dụng chánh niệm một cách cảnh giác, không chỉ chánh niệm (sammāsati) sẽ xảy ra, mà sự kiên trì mạnh mẽ cũng sẽ được bao gồm tự động. Đây là chánh tinh tấn (sammāvāyama), và chánh định (sammāsamādhi) cũng được bao gồm trong đó. Chánh kiến (sammādiṭṭhi) và chánh tư duy (sammāsaṅkappa), đi đôi với nhau. Còn về chánh ngữ (sammāvācā), chánh nghiệp (sammā-kammanta) và chánh mạng (sammā-ājīva), là những yếu tố đạo đức của con đường, những điều này được hoàn thành từ thời điểm thọ trì giới luật. Do đó, tất cả tám yếu tố của con đường đều được bao gồm.

“Ghi nhận cảnh giác bất cứ khi nào hiện tượng xảy ra,” đề cập ngắn gọn đến mười pháp Ariyāvāsa. Nếu nói về việc thiết lập chánh niệm, đó là Satipaṭṭhāna. Dưới ánh sáng của lời dạy cuối cùng của Đức Phật là nỗ lực với sự tỉnh thức (appamādena sampādetthā), đó là sự tỉnh giác hoặc cảnh giác.

Mỗi khi ý thức phát sinh, nó phải được kèm theo bởi chánh niệm. Đừng bỏ lỡ việc ghi nhận là “thấy, thấy”, “nghe, nghe”, “ngửi, ngửi”, “nếm, nếm”, “chạm, chạm” và “biết, biết.” Ghi nhận là “chạm” bao gồm tất cả các tư thế và chuyển động. Chánh niệm về thân như: “Khi đi, vị ấy biết ‘tôi đang đi’,” v.v., cũng được bao gồm trong “chạm.” Trong khi đi bộ, sự cứng đơ và chuyển động của cơ thể xảy ra ở tất cả các bộ phận của cơ thể liên quan đến việc di chuyển các chi. Những chuyển động này chỉ xảy ra sau khi các yếu tố trong cơ thể đã được đẩy và kích thích bởi ý định di chuyển. Thân thức chạm và biết. Từ đó, ý thức phát sinh như “chạm.” Cảm giác chạm này mang lại nhận thức về sự cứng đơ. Khi sự cứng đơ xảy ra, nhận thức trở nên sống động. Khi cúi xuống cũng vậy, ghi nhận là “cúi xuống, cúi xuống.” Đó là ý thức về sự chạm liên quan đến sự cứng đơ và chuyển động của cơ thể. Các chuyển động của bụng do áp lực của yếu tố gió nên được ghi nhận là “phồng lên” và “xẹp xuống.” Tiếp theo, khi tưởng tượng và lên kế hoạch, ghi nhận là “tưởng tượng” và “lên kế hoạch.” Đây là quy trình trong các bài tập thiền. Tuy nhiên, đối với người mới bắt đầu, không thể theo dõi tất cả các hiện tượng trong khi quán chiếu.

Điều quan trọng đối với người mới bắt đầu là quán chiếu và ghi nhận những gì rõ ràng. Nó đã được đề cập như “Yathā pākaṭaṃ vipassanābhiniveso.” Nó có nghĩa là một người có thể quán chiếu một cách tuần tự bắt đầu từ những gì rõ ràng. Nói chung, hành vi của cơ thể được biểu hiện rõ ràng hơn, vì vậy các Chú giải nói rằng việc quán chiếu và ghi nhận nên bắt đầu với sắc (rūpa). Một người nên bắt đầu quán chiếu từ bốn yếu tố chính. Một người nên quán chiếu bắt đầu từ bất kỳ một trong bốn yếu tố chính.

Tuy nhiên, vì Kinh Satipaṭṭhāna đã chỉ ra cách quán chiếu yếu tố chuyển động như, “Khi đi bộ, vị ấy biết ‘Tôi đang đi’,” v.v., nó nên được quán chiếu bắt đầu từ yếu tố chuyển động. Khi ngồi, quán chiếu và ghi nhận là “ngồi, ngồi.” Sau đó, sự cứng đơ là yếu tố không khí sẽ được biết đến. Trong bất kỳ trường hợp nào, nếu việc ghi nhận được thực hiện một cách dễ dàng là “ngồi, ngồi,” sức mạnh của định sẽ chiếm ưu thế so với nỗ lực, do đó có thể trở nên yếu đi. Do đó, trong khi thiền trong tư thế ngồi, thay vì chỉ ghi nhận một đối tượng, chúng tôi hướng dẫn quán chiếu và ghi nhận các chuyển động phồng và xẹp của bụng, liên quan đến sự biến đổi do yếu tố gió đẩy bụng lên và xuống. Tất cả những người hành thiền đã được hướng dẫn ghi nhận như vậy để có thể duy trì sự đồng nhất về phương pháp giữa những người hành thiền khi quán chiếu.

Do đó, khi bụng phồng lên, ghi nhận là “phồng lên,” và khi nó xẹp xuống, ghi nhận là “xẹp xuống.” “Phồng lên” và “xẹp xuống” nên được ghi nhận trong tâm, và không được nói ra bằng lời. Điểm chính là nhận thức về hiện tượng. Đây cũng giống như “quán chiếu,” “ghi nhận.” “biết,” và “ghi nhớ.” Một số người đặt ra một số quy tắc nhất định như, “Không được nói ra theo cách đó,” hoặc “Nên nói ra theo cách này.” Những quy tắc này là không cần thiết – điều cần thiết là biết hoặc nhận thức. Nếu nó được ghi nhận là “biết, biết” thì nó tương đương với việc biết nó. Nếu nó được ghi nhận là “quán chiếu, quán chiếu” nó cũng sẽ được biết đến. Nếu ghi nhận, nó được biết đến. Nếu nó được ghi nhớ và được ghi nhận, nó cũng được biết đến. Nếu ghi nhận là “tưởng tượng,” biết là kết quả. Tất cả đều giống nhau và có cùng hiệu quả. Chúng ta chỉ nói “ghi nhận,” để có thể phát âm nó một cách dễ dàng.

Khi bụng phồng lên, ghi nhận là “phồng lên” từ đầu đến cuối với sự nhận thức. Tương tự như vậy, ghi nhận “xẹp xuống” và nhận thức về nó. Hơi thở không nên được kiểm soát. Nó nên được cho phép tiến hành ở nhịp độ tự nhiên của nó. Không cần thiết phải nín thở để làm chậm tốc độ hô hấp. Cũng không nên chú ý đặc biệt để đẩy nhanh hơi thở, cũng không để thở mạnh hơn. Hãy thở như bình thường, và trong quá trình ghi nhận, chỉ cần theo dõi và ghi nhận. Thực hành thiền minh sát không có nghĩa là quán chiếu bất cứ điều gì chưa tồn tại bằng cách phát minh hoặc bằng cách giới thiệu một điều mới. Nó chỉ có nghĩa là quán chiếu và ghi nhận một cách tuần tự các hiện tượng của sự vật đang phát sinh và biến mất liên quan đến các pháp hiện có.

Do đó, chỉ cần thiết quán chiếu và ghi nhận theo trình tự là “phồng lên” khi bụng phồng lên, và là “xẹp xuống” khi nó xẹp xuống. Nếu tâm trí lang thang trong khi quán chiếu, tâm trí lang thang nên được ghi nhận. Nếu nó lang thang, ghi nhận là “lang thang.” Nếu tâm trí lang thang đến một nơi nào đó, ghi nhận là “đến, đến.” Nếu nó lên kế hoạch hoặc tưởng tượng, ghi nhận là “lên kế hoạch” hoặc “tưởng tượng.” Nó hoàn toàn không khó khăn. Cách ghi nhận này là quán chiếu về tâm (citānupassanā), sau đó quay trở lại bài tập thông thường là ghi nhận “phồng lên” và “xẹp xuống.” Trong khi đó, nếu sự cứng đơ, nóng, đau hoặc đau nhức biểu hiện, chúng nên được ghi nhận. Nếu có sự cứng đơ, ghi nhận là “cứng, cứng” với tâm trí tập trung vào nơi cảm thấy cứng đơ. Nếu cảm giác nóng xảy ra, ghi nhận là “nóng, nóng” tập trung vào nơi cảm thấy nóng. Nếu cảm thấy đau, ghi nhận nó là “đau, đau.” Đây được gọi là quán chiếu về cảm thọ (vedanānupassanā). Sau khi ghi nhận cảm thọ, quay trở lại bài tập thông thường là ghi nhận “phồng lên” và “xẹp xuống.”

Nếu nghe thấy âm thanh, ghi nhận nó là “nghe, nghe,” và sau đó, quay trở lại như thường lệ để ghi nhận “phồng lên” và “xẹp xuống.” Đối với một lần ngồi, điều này là đủ. Tuy nhiên, khi thiền được thực hành cả ngày hoặc trong thời gian dài, “cúi xuống,” “duỗi ra,” và các chuyển động cơ thể khác cũng nên được ghi nhận. Hơn nữa, các tư thế khác cũng phải được ghi nhận. Tất cả các hiện tượng phát sinh hoặc xảy ra đều cần được ghi nhận. Việc ghi nhận được thực hiện trong bài tập thiền hiện tại

trong một lần ngồi chỉ đơn thuần là một thí nghiệm nếm trải Giáo pháp, giống như nếm một chút muối. Nó chỉ kéo dài khoảng hai phút trong một thời gian ngắn.

Hãy chúng ta thiền một thời gian ngắn để trở thành một học trò thông minh. Có một điều cần ghi nhớ trước khi đắm mình vào thiền, đó là: “Addhā imāya paṭipadāya jarāmaraṇamhā parimuccissāmi,” như được hướng dẫn trong Thanh Tịnh Đạo. Điều này có nghĩa là: “Tôi sẽ ghi nhớ rằng bằng cách thực hiện pháp hành này, tôi chắc chắn sẽ được giải thoát khỏi tất cả những nỗi buồn, lo lắng và khổ đau của vòng luân hồi này, chẳng hạn như già và chết.”

Trong thế giới tồn tại của con người này, nếu mọi thứ diễn ra suôn sẻ về vấn đề sinh kế để tồn tại, nó sẽ mang lại niềm vui và hạnh phúc. Một số người thậm chí còn ngâm nga một giai điệu trong khi làm việc.

Những gì có thể mong đợi như thu nhập từ mồ hôi và sức lao động của anh ta chỉ đủ cho chi phí của một ngày. Nếu hoàn cảnh cho phép, anh ta có thể nhận được thù lao để trang trải chi phí sinh hoạt trong hai hoặc ba ngày. Hiếm có người nào sẽ kiếm đủ tiền cho chi tiêu mười ngày với một ngày làm việc. Chắc chắn, với thu nhập một ngày, nó sẽ không đủ để đáp ứng toàn bộ chi phí cho cả năm, càng không đủ cho cả đời. Nếu một người có thể tìm thấy niềm vui và hát một bài hát trong khi thực hiện một nhiệm vụ để kiếm tiền trang trải chi phí cho một hoặc hai ngày, liệu anh ta có hạnh phúc hơn khi thực hành thiền để được giải thoát mãi mãi khỏi những nỗi buồn và lo lắng của vòng luân hồi này không? Nó đáng giá không chỉ hát một bài hát, mà còn tham gia vào một vở opera. Điều này được nói chỉ để khuyến khích mọi người thực hành thiền với sự chuyên cần và nhiệt tình, điều này chắc chắn sẽ mang lại hạnh phúc. Đây là những gì đã được nêu bởi các nhà Chú giải chứ không phải của tôi. Do đó, chúng ta có thể thiền chỉ trong hai phút theo các hướng dẫn đã được đưa ra.

Tám yếu tố Đạo trong một hành động ghi nhận

Thời gian đã hết – chỉ hai phút. Có thể ghi nhận ba mươi lần trong một phút, có lẽ bốn mươi hoặc năm mươi. Nếu bạn có thể ghi nhận 30 lần trong một phút, bạn có thể ghi nhận sáu mươi lần trong hai phút. Ở mỗi hành động ghi nhận, tám yếu tố của con đường (maggaṅga) được bao gồm.

Trước tiên, nó không bao gồm sự nỗ lực cẩn thận ở mỗi khoảnh khắc ghi nhận sao? Sự nỗ lực này là chánh tinh tấn (sammāvāyama). Đó thực sự là loại nỗ lực đúng đắn. Nó không phải là loại nỗ lực được áp dụng không đúng cách.

Sau đó, ở mỗi khoảnh khắc ghi nhận, có chánh niệm. Đây là chánh niệm (sammāsati), có nghĩa là sự chú ý hoặc tỉnh giác. Mỗi khi ghi nhận được thực hiện, tâm trí trở nên cố định vào đối tượng thiền. Đây là chánh định (sammāsamādhi). Do đó, bây giờ chúng ta có ba yếu tố của con đường: chánh tinh tấn, chánh niệm và chánh định.

Tiếp theo, ở mỗi khoảnh khắc ghi nhận, tâm trí đang ghi nhận dần dần tiến về phía trước như thể đang tiến một bước. Ví dụ, nếu chuyển động phồng lên của bụng được ghi nhận là “phồng lên,” tâm trí đang ghi nhận sẽ dựa trên hành động ‘phồng lên.’ Tương tự, khi chuyển động xẹp xuống của bụng được ghi nhận, tâm trí đang ghi nhận sẽ dựa trên hành động ‘xẹp xuống.’ Sự xuất hiện này được gọi là chánh tư duy (sammāsaṅkappa). Mặc dù nó được gọi là chánh tư duy, trong khi ghi nhận, không cần thiết phải suy nghĩ trong một thời gian dài. Tâm trí ghi nhận tự nhiên tiến về phía cảm giác. Do đó, nó được nói là có đặc điểm của việc áp dụng tâm trí (abhiniropanalakkhaṇa). Đây, tất nhiên, là chánh tư duy. Sau đó, nhận thức đúng đắn về đối tượng giác quan đã được ghi nhận là chánh kiến. Làm thế nào nó được biết đúng đắn có thể được giải thích như sau: trong khi ghi nhận “phồng lên,” nó được nhận thức là có đặc điểm của sự cứng đơ và chuyển động. Để nhận thức được sự cứng đơ và chuyển động là biết đúng về yếu tố không khí. Trên thực tế, ở khoảnh khắc đầu tiên của sự phát sinh nhận thức, không có sự gắn bó hoặc tưởng tượng nào xảy ra rằng đó là một người đàn ông hoặc phụ nữ, một cá nhân hoặc một chúng sinh sống, tôi hoặc anh ấy, v.v. Nó không bao gồm bất kỳ nhận thức sai lầm nào. Nếu cảm giác cứng được cảm nhận, nó được nhận thức hoặc biết đến là “cứng.” Nếu nó trở nên căng thẳng, “căng thẳng” phát sinh được biết đến. Biết thực sự như vậy được gọi là chánh kiến. Khi sức mạnh của định trở nên mạnh hơn, sự sinh và diệt của hiện tượng trong quá trình của nó được biết rõ ràng từ đầu đến cuối. Điều này mang lại nhận thức về bản chất của vô thường. Nếu vô thường được biết đến, khổ và vô ngã cũng được đánh giá cao và nhận ra. Biết chúng ở mỗi khoảnh khắc ghi nhận là yếu tố con đường của chánh kiến. Chánh kiến và chánh tư duy là hai yếu tố con đường thuộc nhóm trí tuệ. Hai yếu tố này, cùng với ba yếu tố con đường của định được gọi là ‘năm yếu tố làm việc’ (karaka maggaṅga). Để hoàn thành quá trình liên quan đến một ghi nhận duy nhất, năm yếu tố này làm việc cùng nhau trong sự hài hòa. Mỗi khi quán chiếu được thực hiện, năm yếu tố này đang làm việc cùng nhau.

Khi năm yếu tố này đang làm việc cùng nhau, các yếu tố con đường của đạo đức tự động đi vào hoạt động. Để mở rộng, có thể nói rằng đạo đức đã được thanh tịnh từ thời điểm tuân thủ các giới luật. Nó vẫn được thanh tịnh vào thời điểm quán chiếu sự phồng lên và xẹp xuống của bụng. Nó thậm chí có thể có cơ hội được thanh tịnh hơn. Về mặt yếu tố, nó bao gồm chánh ngữ, chánh nghiệp và chánh mạng. Khi ba yếu tố này được kết hợp với năm yếu tố làm việc đã đề cập, tổng cộng là tám yếu tố con đường. Khi tám yếu tố này được bao gồm, đó là Con đường (magga). Có nhiều loại con đường khác nhau, chẳng hạn như con đường dẫn đến một ngôi làng, thị trấn, tu viện, chùa, rừng rậm, bến cảng sông, v.v. Giống như những con đường thế tục này, cũng có nhiều loại con đường tâm linh khác nhau. Có những con đường dẫn đến địa ngục, thế giới ngạ quỷ hoặc đến cõi súc sinh. Những con đường dẫn đến các cõi thấp hơn là những con đường của tội lỗi, của hành động bất thiện (akusala kamma), và phi công đức. Nếu bạn muốn, bạn có thể đi theo bất kỳ con đường xấu xa nào trong số này. Mặt khác, có những con đường dẫn đến cõi người và cõi trời. Những con đường này là những hành động thiện (kusala kamma) như những việc công đức của bố thí (dāna), đạo đức (sīla), v.v. Có con đường thiền định an tịnh (samatha jhāna) dẫn đến các cõi phạm thiên. Nếu bạn muốn đi theo những con đường đức hạnh này, bạn có thể làm như vậy. Trong số những loại con đường khác nhau này, Bát Chánh Đạo là con đường dẫn đến Niết-bàn. Kinh Satipaṭṭhāna nói rằng đó là con đường duy nhất (ekāyano maggo) dẫn đến việc đạt được Niết-bàn (nibbānassa sacchikiriyāya).

Bây giờ bạn đã đạt được tám yếu tố con đường thiện này ít nhất sáu mươi lần trong hai phút. Trong một khoảng thời gian ngắn như vậy, bạn đã tu tập các yếu tố con đường sáu mươi lần. Nếu, ví dụ, Thánh đạo có thể đạt được bằng cách tu tập các yếu tố con đường một trăm lần thì sẽ chỉ còn khoảng bốn mươi lần nữa để đạt được mục tiêu. Trong thời Đức Phật, có những người đã đạt được Thánh đạo trong một khoảnh khắc ngắn ngủi trong khi lắng nghe một bài giảng của Đức Thế Tôn. Bất kỳ ai trong số các bạn cũng có thể khao khát đạt được một thành tựu như vậy. Giả sử, nếu bằng cách ghi nhận một nghìn lần bạn có thể đạt được giai đoạn đó, chỉ còn 940 lần nữa để đạt đến đích mong muốn của bạn. Hôm nay, bạn đã tiến gần hơn sáu mươi bước đến Niết-bàn bằng cách thiền như một thí nghiệm. Khi ra ngoài hoặc ở nhà, nếu bạn có thể quán chiếu và ghi nhận hành vi thể chất và tinh thần của chính mình mỗi khi có cơ hội, nó sẽ tương đương với việc phát triển tám yếu tố con đường. Đó thực sự là một Giáo pháp quý giá cần được thực hành hàng ngày. Nếu bạn có thể làm như vậy, bạn sẽ thu thập được những hạt giống của sự hoàn thiện, mà không tốn kém gì cả.

Tóm tắt: Tổ mối là cơ thể; bốc khói là lên kế hoạch vào ban đêm; ngọn lửa sáng có nghĩa là hoạt động ban ngày; vị thầy Bà-la-môn là Đức Phật; và người học trò là hành giả. Cái cuốc là kiến thức để đào tổ mối. Cái then cửa là vô minh; con cóc là sự tức giận; ngã ba đường là tà kiến. Cái lọc nước là năm triền cái. Con rùa là năm uẩn; ham muốn dục lạc là tấm thớt; hoan hỷ là miếng thịt; con rồng thiêng là vị A-la-hán.

Phần II

Đức Phật, vị thầy Bà-la-môn

Như đã nói trước đây, “Vị thầy Bà-la-môn” ám chỉ Đức Phật, bậc Giác Ngộ. Đức Phật với tư cách là người sáng lập tôn giáo Phật giáo có vô số tín đồ. Cộng đồng các nhà sư là đệ tử của Ngài, và những người theo đạo tận tụy của Ngài bao gồm con người, chư thiên và phạm thiên. Đức Phật, bậc Giác Ngộ, sở hữu trí tuệ vô hạn và không thể sai lầm. Sau khi đạt được Giác Ngộ, Ngài đã truyền đạt cho loài người và chúng sinh cõi trời sự nhận ra mà Ngài đã đạt được. Bằng cách giảng dạy Giáo pháp trong suốt cuộc đời, Ngài đã trở thành vị cứu tinh của nhân loại. Những gì Ngài dạy là Chân lý mà chính Ngài đã đạt được và hiểu, không cần sự trợ giúp của bất kỳ ai. Bằng cách tuân theo những thực hành mà Ngài quy định, các đệ tử của Ngài được cứu rỗi khỏi những khổ đau của vòng luân hồi, và đạt được Niết-bàn. Do đó, thuộc tính “Thầy của chư thiên và loài người (satthadevāmanussānaṃ)” được bao gồm trong chín phẩm hạnh vinh quang mà Ngài được ban cho.

Vì đã từ bi chỉ ra cho tất cả loài người và chúng sinh cõi trời con đường đến niềm phúc lạc của Niết-bàn, họ coi Ngài là người thầy yêu quý và kính trọng. Những phẩm chất mà một người thầy như vậy nên có về cơ bản là có khả năng ngăn chặn tất cả chúng sinh không thực hiện những hành vi không mang lại lợi ích và cũng không đắm chìm trong những hành vi phi công đức. Ông cũng phải có khả năng truyền đạt kiến thức về Giáo pháp của mình với tình yêu thương và lòng từ bi vô hạn đối với toàn thể nhân loại. Một giáo viên bình thường có thể có cùng loại thuộc tính. Tuy nhiên, Đức Phật, người là một vị thầy có khả năng nổi bật nhất, có khả năng bảo vệ vô số thế hệ người trong suốt vòng luân hồi. Ngài đã dạy và khuyên nhủ nhân loại tránh mọi thói hư tật xấu, kiềm chế không làm điều ác dù trực tiếp hay gián tiếp, và giữ cho suy nghĩ của họ không có điều ác. Khi cấm đoán như vậy đối với nhân loại, chư thiên và phạm thiên – những người chưa thoát khỏi sự trói buộc của phiền não – không làm điều ác, Đức Phật có lòng từ (mettā) và bi mẫn (karuṇā) trong tim Ngài. Với lòng từ bi vô biên, Đức Phật cấm tất cả loài người và chúng sinh cõi trời không thực hiện những hành vi xấu xa hoặc vô đạo đức. Tuy nhiên, tất cả những chúng sinh này vì lợi ích cá nhân của họ đều hướng đến việc giết hại và ngược đãi người khác.

Tôi nhớ một sự việc đã xảy ra trong thời niên thiếu của tôi. Một người con trai khuyên mẹ không nên giết người và trộm cắp. Người mẹ trả lời, “Ôi, con trai yêu quý của mẹ! Trong thế giới loài người này, người ta không thể tránh khỏi phải làm những việc như vậy để sinh tồn. Không thể kiêng cữ việc làm đó được.” Thật đáng tiếc làm sao? Mọi người thường nghĩ rằng những hành vi tội lỗi như vậy là được phép vì lợi ích sinh kế của một người.

Tuy nhiên, Đức Phật cấm mọi người giết hại, ngược đãi, trộm cắp hoặc cướp bóc người khác, biết rằng những hành vi phi công đức như vậy, nếu được thực hiện, sẽ mang lại hậu quả khủng khiếp dưới hình thức đau khổ trong suốt vòng luân hồi, vì lợi ích ngắn hạn thu được trong một thời gian ngắn của một kiếp sống. Đức Phật hướng dẫn chúng ta làm những việc nên làm, chẳng hạn như đạo đức, định và tuệ. Việc thực thi các quy tắc đạo đức hoặc ứng xử tốt có thể có vẻ hạn chế đối với một số người, những người có thể coi đó là khá quá mức.

Một Tỳ kheo và con trai của một triệu phú

Trong thời Đức Phật, con trai của một triệu phú hỏi một vị Tỳ kheo mà anh ta tôn kính và là thí chủ của vị ấy: “Thưa Đại đức, con muốn thoát khỏi nỗi đau và khổ đau của vòng luân hồi này. Con muốn đạt được Niết-bàn, nơi tất cả đam mê và đau khổ của con người chấm dứt. Con nên ứng xử như thế nào?” Do đó, anh ta được khuyên nên cúng dường thực phẩm, y áo, v.v., và thực hiện các việc công đức khác. Sau khi tuân thủ đúng hướng dẫn này, anh ta lại hỏi vị Tỳ kheo, “Con đã thực hiện một số loại cúng dường và thực hiện các việc công đức, nhưng con vẫn chưa tìm thấy Giáo pháp mang lại sự giải thoát khỏi khổ đau.” Sau đó, vị Tỳ kheo đưa ra thêm hướng dẫn để quy y Tam Bảo và tuân thủ năm giới. Sau khi tuân thủ năm giới, anh ta vẫn không tìm thấy hạnh phúc thực sự và được giải thoát khỏi đau khổ. Do đó, anh ta tiếp cận vị Tỳ kheo một lần nữa và nói, “Thưa Đại đức, con đã kính cẩn tuân thủ năm giới, nhưng vẫn chưa thoát khỏi những nỗi buồn và lo lắng.” Sau đó, vị Tỳ kheo hướng dẫn anh ta tuân thủ mười giới. Mặc dù đã thực hành những điều thiện lành này, anh ta vẫn chưa đạt được sự giải thoát hoàn toàn khỏi khổ đau.

Cuối cùng, vị Tỳ kheo khuyên anh ta gia nhập Tăng đoàn. Khi được thọ giới làm Tỳ kheo, quần áo thế tục thông thường bị loại bỏ, và sau khi cạo đầu, y vàng phải được mặc theo các quy tắc Vinaya. Sau đó, vị thầy tế độ của anh ta dạy anh ta các quy tắc Vinaya. Vị Tỳ kheo trưởng lão đã cho anh ta sự phụ thuộc truyền đạt cho anh ta những bài học liên quan đến Kinh và Vi Diệu Pháp. Sau đó, vị Tỳ kheo được hướng dẫn thực hành thiền minh sát.

Khi anh ta gặp thầy của mình, anh ta bị đè nặng bởi rất nhiều hạn chế và điều kiện liên quan đến các quy tắc kỷ luật đến nỗi nó khiến anh ta suy ngẫm, “Cuộc sống của một Tỳ kheo thật khó khăn. Con gia nhập Tăng đoàn để thoát khỏi những khổ đau của sự tồn tại, nhưng các quy tắc lại quá hạn chế và ràng buộc đến nỗi hầu như không có chỗ để di chuyển. Con không thể ở lại trong Tăng đoàn lâu hơn nữa, con thà từ bỏ y áo và quay trở lại cuộc sống của một người thế tục. Con sẽ sống cuộc sống gia đình, cố gắng hết sức có thể để thực hành bố thí và đạo đức, để thoát khỏi đau khổ và khổ đau của sự tồn tại.”

May mắn thay, sự việc này đã xảy ra trong thời Đức Phật. Thầy của anh ta, sau khi nghe về sự thay đổi trong lòng của anh ta, đã gửi vị Tỳ kheo này đến gặp Đức Thế Tôn. Sau khi kể lại những gì đã xảy ra, Đức Thế Tôn hỏi anh ta tại sao anh ta muốn hoàn tục. Anh ta kính cẩn trả lời: “Con có quá nhiều hướng dẫn cần phải ghi nhớ. Sau khi được dạy các quy tắc kỷ luật, con đã trở nên rất lo lắng cả về tinh thần lẫn thể chất, và con không dám di chuyển. Vì các quy tắc kỷ luật quá hạn chế, con đã quyết định hoàn tục.” Có vẻ như vị Tỳ kheo này đã trở nên lo lắng và thấy nó là gánh nặng vì anh ta liên tục lo sợ vi phạm các quy tắc kỷ luật và gây tổn hại đến sự tiến bộ của định và tuệ của mình.

Khi nghe câu trả lời của anh ta, Đức Thế Tôn khuyến khích anh ta, nói rằng, “Đừng lo lắng. Ta sẽ chỉ cho con một quy tắc để tuân theo. Nếu con có thể giữ nó, không còn gì khác cần phải làm. Vị Tỳ kheo sau đó hỏi, “Bạch Thế Tôn, quy tắc nào cần phải tuân theo?” Đức Phật nói: “Chỉ cần chăm sóc tâm của con thôi. Con có thể làm được điều đó không?” Đối với câu hỏi này, vị Tỳ kheo trả lời rằng anh ta có thể. Vị Tỳ kheo này có lẽ đã tưởng tượng rằng vì chỉ cần kiểm soát và theo dõi tâm, nó sẽ không quá nặng nề đối với anh ta như đã từng là trường hợp trong việc tuân thủ các quy tắc Vinaya và quy tắc ứng xử cho các Tỳ kheo. Về mặt số lượng, vì nó chỉ là một thứ, anh ta có thể đã coi nó là dễ quản lý. Đó là lý do tại sao anh ta đã cam kết tuân thủ.

Sau đó, Đức Thế Tôn dạy anh ta về chánh niệm về tâm theo cách này:

“Sududdasaṃ sunipuṇaṃ, yatthakāmanipātinaṃ. Cittaṃ rakkhetha medhāvī, cittaṃ guttaṃ sukhāvahaṃ.”

“Tâm rất khó nhận thấy, cực kỳ tinh tế, nó bay đi bất cứ nơi nào nó thích. Hãy để người trí bảo vệ nó; một tâm được bảo vệ dẫn đến hạnh phúc.” (Dhp v 36)

Câu kệ trên nói rằng một người trí tuệ nên cảnh giác bảo vệ cái tâm rất tinh tế, có khuynh hướng trụ vào bất kỳ cảm giác nào có thể phát sinh. Cái tâm, có khả năng bảo vệ hiệu quả chống lại sự phát sinh của phiền não, có thể đưa người ta đến niềm phúc lạc của Niết-bàn. Đó là lý do tại sao chánh niệm về tâm được quy định. Sẽ tốt nếu tôi có thể giải thích thêm về câu kệ Pāli này. Tuy nhiên, vì có một số điểm quan trọng cần giải thích, tôi nên tiếp tục.

Vị Tỳ kheo nói trên, sau khi thực hành quán chiếu về tâm dựa trên bản chất của câu kệ

này, sớm trở thành một vị A-la-hán. Liên quan đến điều này, điểm chính mà tôi muốn nhấn mạnh là thường người ta nghĩ rằng các quy tắc ứng xử và kỷ luật của tu sĩ là cực kỳ nghiêm ngặt. Hơn nữa, vì tâm trí phải được ngăn chặn không cho lang thang trong khi thực hành thiền, người ta có thể nghĩ rằng nó quá hạn chế.

Tôi nghe nói rằng một vị sư từng thuyết giảng về thiền minh sát cho thí chủ của mình. Hướng dẫn ông đưa ra là tâm trí nên được ghi nhận với sự tỉnh giác ở mỗi khoảnh khắc. Một người nên ghi nhận trong tâm ở mỗi khoảnh khắc của việc thấy, nghe, ngửi, nếm, chạm, đi, di chuyển, suy nghĩ và tưởng tượng. Ông dạy rằng bằng cách quán chiếu và ghi nhận như vậy, tuệ giác sẽ phát sinh. Câu trả lời của thí chủ là ông ấy sẽ không thể quán chiếu vì có quá nhiều thứ cần ghi nhận. Khi thực hành thiền minh sát, không nên có khoảng trống. Hầu như không có sự gián đoạn. Do đó, người ta thường cho rằng việc thực hành thiền minh sát là quá nghiêm ngặt.

Tuy nhiên, Đức Phật đã dạy những phương pháp này để mang lại lợi ích cho nhân loại. Nếu không nỗ lực thực hành theo cách được hướng dẫn, không có hy vọng đạt được giai đoạn mà một người có thể chắc chắn thoát khỏi bốn cõi thấp hơn. Cho dù bố thí và đạo đức có thể đã được hoàn thành tốt đến đâu, trong một số hoàn cảnh không thuận lợi trước khi đạt được đạo quả và quả vị, từ bất kỳ kiếp sống nào trong nhiều kiếp sống, người ta có thể rơi xuống bốn cõi thấp hơn. Đây là nguyên nhân gây lo lắng. Để được giải thoát hoàn toàn khỏi bốn cõi thấp hơn, và để thoát mãi mãi khỏi những khổ đau và đau khổ của sự tồn tại, Đức Phật đã dạy chúng ta phát triển đạo đức, định và tuệ. Ngài dạy như vậy vì lợi ích của tất cả nhân loại bao gồm chư thiên và phạm thiên, những người có đầy đủ sự hoàn thiện để có đức tin vào Đức Phật, Pháp và Tăng trong suốt thời kỳ giáo pháp hiện tại, bắt đầu từ thời Đức Phật.

Như được thể hiện trong câu châm ngôn: “Buddho loke samuppanno, hitāya sabbapāṇinaṃ: Đức Phật (người đã hoàn toàn nhận ra Tứ Diệu Đế) xuất hiện trong thế gian để tiết lộ các nguyên tắc phổ quát của Giáo pháp vì lợi ích của tất cả chúng sinh.” Đức Phật đã đạt được Giác Ngộ vì lợi ích của tất cả chúng sinh, cả trên trái đất lẫn trên trời, nhưng nhiều người không thể có đức tin vào Đức Phật. Những người không có lòng tôn kính đối với Đức Phật, tất nhiên, thiếu sự hoàn thiện. Do đó, họ có thể được coi là không may mắn. Để đưa ra một ví dụ, chỉ những người được ban cho quyền lực và vinh quang mới sở hữu những vật quý giá, tài sản và của cải vì những sự hoàn thiện của họ. Tương tự như vậy, chỉ những người có sự hoàn thiện mới có cơ hội đảnh lễ Đức Phật.

Nói cách khác, ngay cả khi thức ăn bổ dưỡng có sẵn để bất kỳ ai tiêu thụ một cách thích thú, một người bị đau dạ dày không thể ăn và tìm thấy niềm vui. Do đó, người đó được coi là không may mắn. Đức Phật có tình yêu thương và lòng từ bi vô biên bình đẳng đối với tất cả chúng sinh. Ngài đã cúng dường Giáo pháp cho tất cả vì lợi ích của họ. Do đó, Ngài là thầy của chư thiên và loài người. Như vậy, có sự tương đồng nào đó giữa Vị thầy Bà-la-môn và Đức Phật. Đó là lý do tại sao châm ngôn nói rằng Vị thầy Bà-la-môn có nghĩa là Đức Phật.

Người học trò có nghĩa là hành giả chuyên cần, đó là người đang thực hành thiền để đạt được đạo đức, định và tuệ. Bây giờ tôi đã giải thích ý nghĩa của năm câu đố.

Cái cuốc

Để trả lời câu hỏi do Tôn giả Kumāra Kassapa đặt ra liên quan đến vấn đề: “Cái cuốc có nghĩa là gì?” Đức Phật trả lời, “Sattha’nti kho, bhikkhu, ariyāyetaṃ paññāya adhivacanaṃ.” Ý nghĩa là cái cuốc là trí tuệ tâm linh cao quý, không gì khác ngoài trí tuệ minh sát và trí tuệ đạo. Cái cuốc đại diện cho “kiến thức” hoặc “trí tuệ.” Nếu tổ mối phải được đào, nó không thể được thực hiện bằng tay không. Nó phải được đào bằng cách sử dụng cuốc hoặc thanh sắt nhọn. Cái cuốc là công cụ hiệu quả nhất. Trong Chú giải, nó đã được mô tả như một cái cuốc (kuddāla).

Giống như nó cần một cái cuốc để đào một tổ mối, công cụ của kiến thức là cần thiết để phân biệt những gì trong cơ thể vật chất được gọi là tổ mối này. Trong Chú giải, loại kiến thức này được mô tả là thuộc về thế gian (lokiya) và siêu việt (lokuttara). Tuy nhiên, nếu phương tiện được sử dụng nằm trong lĩnh vực kiến thức thế gian, công cụ của tuệ giác sẽ phải được sử dụng để phân biệt nó. Do đó, nên lưu ý rằng tổ mối nên được đào bằng cái cuốc của trí tuệ minh sát hoặc trí tuệ.

Người bình thường thường nghĩ rằng cơ thể này là một khối đặc. Cơ thể giống như tổ mối đã tồn tại trước khi nó được khai quật. Bất cứ khi nào một hành giả quán chiếu và ghi nhận các chuyển động của cơ thể mỗi khi chúng xảy ra hoặc đáp ứng với cảm giác chạm, chúng được ghi nhận liên tục như đi, đứng, ngồi, chạm, nằm, duỗi, cúi, v.v. Bốn yếu tố khác nhau sẽ được tìm thấy: cứng hoặc thô ráp, nóng hoặc lạnh, cứng hoặc chuyển động, và kết dính hoặc chất lỏng. Điều này tương tự như việc tách đất thành từng đống mỗi khi nó được đào và lấy ra khỏi tổ mối bằng cái cuốc.

Cơ thể này sẽ được biết đến như các yếu tố riêng biệt mỗi khi nó được ghi nhận. Nó được biết đến bởi tuệ giác. Tập trung và ghi nhận là “đi, đi,” bất cứ khi nào bạn đi, hoặc là “nâng lên,” “di chuyển,” và “đặt xuống.” Nếu bạn ghi nhận kiên trì, khi định trở nên sâu hơn, các hiện tượng vật lý sẽ được biết đến rõ ràng. Bản chất của yếu tố không khí, biểu hiện là sự cứng đơ và chuyển động khi đi, sẽ được nhận thấy rõ ràng như những hiện tượng riêng biệt. Không còn khối đặc nữa. Khi cảm thấy cứng, chỉ biết đến bản chất của sự cứng, và những gì được tìm thấy chỉ là bản chất của yếu tố không khí. Hơn nữa, mỗi khi ghi nhận được thực hiện, bản chất hiện tượng của hành vi cơ thể sẽ được nhận thấy như những phần riêng biệt. Đó là lý do tại sao kiến thức đạt được thông qua quán chiếu và ghi nhận được cho là giống như cạnh sắc của cái cuốc. Mỗi khi tổ mối bị đánh bằng cái cuốc, giống như đất rắn bị vỡ thành từng mảnh, mỗi khi quán chiếu và ghi nhận được thực hiện, cơ thể vật chất sẽ được nhận thấy như bị vỡ thành từng mảnh.

Hãy suy ngẫm bằng trí tưởng tượng của chúng ta. Hãy nghĩ về tóc. Tóc là yếu tố đất, biểu hiện là sự thô ráp và rắn chắc. Đây rõ ràng không phải là một cá nhân hay một chúng sinh sống. Do đó, tóc trên đầu sẽ được nhận thấy thông qua quán chiếu như tách ra thành những hạt nhỏ riêng biệt. Tiếp theo, hãy nghĩ về lông trên cơ thể, chúng là yếu tố đất và cũng không phải là một cá nhân hoặc một chúng sinh sống. Những điều này cũng sẽ được thấy là phân hủy. Một lần nữa, nếu móng chân và móng tay được suy ngẫm với tuệ giác, chúng cũng là yếu tố đất và không phải là một chúng sinh sống.

Hãy suy ngẫm về răng. Chúng biểu hiện bản chất của sự cứng – một thuộc tính của yếu tố đất. Chúng không tạo thành một chúng sinh, dù là nam hay nữ. Hãy xem xét da, thịt, gân, xương, tủy, máu, ruột, gan, phổi, v.v., và suy ngẫm về chúng. Tất cả đều là các yếu tố về bản chất, và không phải là một chúng sinh sống. Điều này giống như một tổ mối đã dần dần bị phá vỡ thành từng mảnh. Cơ thể vật chất cũng có thể được phân hủy thành những mảnh nhỏ với tất cả các thành phần của nó. Đó là lý do tại sao trí tuệ minh sát, mang lại nhận thức thông qua quá trình quán chiếu và ghi nhận, được ví như cạnh sắc của cái cuốc. Châm ngôn là:

“Cái cuốc có nghĩa là gì? Đó là kiến thức quán chiếu với nhận thức.”

Để trả lời câu hỏi đặt ra là “Thưa Ngài, ‘đào liên tục’ có nghĩa là gì?” Đức Thế Tôn đã đưa ra câu trả lời:

“Abhikkhaṇa’nti kho, bhikkhu, vīriyārambhassetaṃ adhivacanaṃ”

Điều này có nghĩa: “Này Tỳ kheo! Cụm từ ‘đào liên tục’ biểu thị nỗ lực không ngừng được áp dụng không gián đoạn. ‘Đào liên tục’ truyền đạt cùng ý nghĩa như “ứng dụng liên tục và không ngừng nỗ lực để quán chiếu và ghi nhận không ngừng.”

Khi đào bằng cái cuốc, cái cuốc phải được cầm chắc chắn. Tương tự, khi quán chiếu được thực hiện, nó nên được thực hiện với việc áp dụng liên tục nỗ lực tối đa. Do đó, sự nỗ lực phải được thực hiện liên tục mà không thư giãn nỗ lực của một người mỗi khi quán chiếu và ghi nhận được thực hiện như “phồng lên và xẹp xuống,” “ngồi,” “chạm,” “thấy,” “nghe,” “cúi xuống,” “duỗi ra,” v.v. Nếu nỗ lực trở nên lỏng lẻo, sự lười biếng sẽ len lỏi, khiến sức mạnh của tập trung và ghi nhận suy yếu. Sự nỗ lực này được gọi là chánh tinh tấn là rất quan trọng. Nếu nói về bốn chánh tinh tấn (sammāppadhānaṃ), có nỗ lực ngăn chặn sự phát sinh của các trạng thái bất thiện chưa phát sinh, nỗ lực loại bỏ các trạng thái bất thiện đã tồn tại, nỗ lực khơi dậy các trạng thái thiện chưa tồn tại, và nỗ lực duy trì các trạng thái thiện đã tồn tại.

Do đó, với chánh tinh tấn, các trạng thái bất thiện đã xảy ra trước đó có thể bị loại bỏ và không có trạng thái bất thiện mới nào sẽ có cơ hội xảy ra. Sau đó, nghiệp thiện của tuệ giác, chưa tồn tại sẽ đạt được ở mỗi khoảnh khắc quán chiếu và ghi nhận. Điều đó có nghĩa là nỗ lực đang được thực hiện để đạt được các trạng thái thiện của tuệ giác và đạo. Mỗi khi một người ghi nhận, không chỉ những công đức đã tồn tại sẽ vẫn còn, mà trạng thái thiện của tuệ giác sẽ xảy ra liên tục. Sự nỗ lực này được gọi là chánh tinh tấn do đó rất giống với “đào bằng cái cuốc liên tục.” Châm ngôn là: “Đào có nghĩa là gì? Đó là nỗ lực không ngừng được áp dụng liên tục.”

Cái then cửa

Tiếp theo, chúng ta đến với cái then cửa. Khi được phân biệt với sự trợ giúp của cạnh sắc của cái cuốc, một cái then cửa xuất hiện, tức là một thanh gỗ để chốt cửa. Câu hỏi sau đó được đặt ra là: “Cái then cửa là gì?” Câu trả lời của Đức Phật là:

“‘Laṅgī’ti kho, bhikkhu, avijjāyetaṃ adhivacanaṃ.”

Câu trả lời trên có thể được giải thích là: “Này Tỳ kheo! Cái then cửa là vô minh (avijjā) không hiểu phương pháp thiền. Vô minh có nhiều loại khác nhau tùy theo hoàn cảnh, ví dụ như vô minh nên được loại bỏ bằng tuệ giác và bằng cách áp dụng kiến thức của Thánh đạo. Đây là vô minh về Tứ Diệu Đế. Vô minh liên quan đến trường hợp hiện tại không đạt đến mức độ đó. Đó là vô minh nên được loại bỏ bằng học hỏi (sutamayapaññā) và lý luận (cintāmayapaññā). Đó chỉ đơn giản là vô minh về phương pháp thiền đúng đắn. Nếu phương pháp không được hiểu đúng, thiền không thể được thực hành hiệu quả. Giống như một người không biết cách nấu cơm, hoặc cách cày một mảnh đất mà không có sự hướng dẫn cần thiết của một người hướng dẫn. Tôi muốn mở rộng nó vì phương pháp khá quan trọng.

Ý nghĩa của phương pháp

Bồ-tát, Thái tử Siddhattha, từ bỏ những thú vui thế gian và lui vào rừng để tìm kiếm chân lý, đó là con đường dập tắt tham ái, nguyên nhân của khổ đau trong cuộc sống này và tái sinh trong vòng luân hồi. Khi đó Ngài mới chỉ 29 tuổi. Ngài kết hôn với công chúa Yasodharā Devī ở tuổi 16 và trong 13 năm, đã sống trong sự xa hoa giữa niềm vui, sự lộng lẫy và vinh quang của một Hoàng tử. Trong khi đắm chìm trong những thú vui giác quan như vậy, Ngài đã nhìn thấy bốn dấu hiệu trong quá trình đi xe ngựa: một người già, một người bệnh, một người chết và một tu sĩ với đầu cạo trọc và chiếc y vàng rách nát. Khi trở về cung điện, suy ngẫm sâu sắc, Ngài cảm thấy ghê tởm với những thú vui giác quan, mong muốn thoát khỏi những nỗi buồn và lo lắng của thế giới này. Với suy nghĩ cao quý này, kết tinh thành quyết tâm cứu không chỉ bản thân mà cả nhân loại, Ngài rời khỏi cung điện lộng lẫy trong sự yên tĩnh của đêm và ra đi vào cuộc sống không nhà cửa để tìm kiếm Giáo pháp. Khi Ngài ra đi, Ngài không có kinh nghiệm hoặc kiến thức về cách để tự giải thoát khỏi sự ràng buộc của đam mê con người dẫn đến tái sinh, già, bệnh và chết.

Sau khi đến khu rừng, Ngài đã nhận lấy lối sống của một ẩn sĩ, và trong quá trình tìm kiếm Giáo pháp, Ngài nghe nói về một vị hiền triết nổi tiếng tên là Āḷāra Kālāma. Đại ẩn sĩ Āḷāra khi đó đang dạy ba trăm đệ tử của mình phương pháp thiền tại một ẩn xá trong vùng lân cận của thành Vesālī, một thị trấn trong vùng Vajjī. Vị hiền nhân này hoàn toàn sở hữu bảy trong số tám giai đoạn chứng đắc định (samāpatti), ngoại trừ sự chứng đắc phi tưởng phi phi tưởng xứ (nevasaññā-nāsaññāyatana). Muốn học hỏi dưới sự chỉ dạy của hiền giả Āḷāra mà Ngài đã gặp, Ngài nói, “Bạn Āḷāra, tôi ước mình có thể ở lại với ông và học phương pháp thiền.” Āḷāra trả lời, “Bạn Gotama, phương pháp thiền của chúng tôi rất tuyệt vời. Nếu một người có trí thông minh tuyệt vời như bạn thực hành thiền, bạn chắc chắn sẽ đạt được tất cả kiến thức mà người thầy biết. Phương pháp thiền này quả thật ấn tượng.”

Điều cần thiết là một học trò phải học phương pháp được biết và thông thạo bởi người thầy, nếu không học trò có thể đi lệch hướng và không thể dựa vào đó như một điều chân thực. Nếu học trò không nhận thức được phẩm chất thực sự của kiến thức của thầy mình, học trò có thể sai lầm nghĩ rằng thầy được ban cho những quyền năng mà bị nhầm tưởng là kỳ diệu. Tin rằng thầy được trang bị những quyền năng siêu nhiên, học trò sẽ tôn kính và dựa vào thầy để có được những lợi ích từ những quyền năng mà thầy thực sự không sở hữu. Một số thậm chí còn cố gắng kiếm được viên đá triết học, v.v. Điều này thật lố bịch. Có một số trường hợp như vậy vào thời hiện tại.

Những trường hợp tương tự có thể được tìm thấy trong lĩnh vực tôn giáo. Bên ngoài giáo pháp của Đức Phật có khá nhiều niềm tin như vậy. Tất nhiên, đức tin mù quáng được nuôi dưỡng bởi những người theo đạo mê tín đã được truyền lại cho họ từ những người tiền nhiệm. Điều này thật đáng tiếc.

Lời dạy của Đức Phật hoàn toàn hợp lý. Nó có thể đạt được nếu được theo đuổi và thực hành một cách nghiêm túc. Nó không phải là điều gì đó chỉ có thể được biết và đạt được bởi Đức Phật. Kiến thức cũng không nằm trong tầm với độc quyền của các vị A-la-hán cao quý như Tôn giả Sāriputta và Moggallāna. Nó nằm trong tầm với của tất cả mọi người nếu họ thực hành đúng cách. Nó giống như việc nếm muối. Bất cứ ai thử nó chắc chắn sẽ biết được vị của nó. Tương tự, tuyên bố do hiền giả Āḷāra đưa ra để cho Bồ-tát biết những gì ông đã nhận ra là đáng khen ngợi. Đó là lý do tại sao Bồ-tát đã chấp nhận phương pháp với niềm vui và thực hành chuyên cần.

Không lâu sau đó, Ngài đạt được tất cả bảy chứng đắc mà hiền giả Āḷāra đã thực hiện. Sau khi đạt được, Bồ-tát nói với Āḷāra những gì Ngài đã đạt được và cách Ngài đã đạt đến trạng thái Vô sở hữu xứ (ākiñcaññāyatana). Tiết lộ thành tựu của mình, Ngài hỏi Āḷāra liệu bản chất chứng đắc của Ngài có phải là cùng loại Pháp mà vị trước đã nhận ra. Āḷāra trả lời rằng đúng là như vậy và bày tỏ sự ngạc nhiên rằng Ngài đã đạt được nó trong một thời gian ngắn như vậy và rằng tài năng của Ngài thực sự kỳ diệu. Sau đó ông mời Gotama nói rằng ông sẽ đặt Ngài ngang hàng với chính mình và giao cho Ngài nhiệm vụ hướng dẫn một nửa số đệ tử của mình với tư cách là một vị thầy, trong khi chính ông sẽ chịu trách nhiệm về nửa còn lại là một trăm năm mươi đệ tử. Gotama ở lại một thời gian tại ẩn xá của Āḷāra, có lẽ trong vài ngày, nhưng không tìm thấy câu trả lời cho yêu cầu khẩn thiết của trái tim. Ngài suy ngẫm rằng Pháp mà Ngài đã đạt được không phải là giáo lý sẽ giải thoát Ngài khỏi những khổ đau của già, bệnh và chết. Sau khi chết, nó sẽ chỉ khiến một người đạt đến cõi Vô sở hữu xứ. Đó là cõi Arūpabrahmaloka, thế giới của các vị phạm thiên vô sắc.

Đây là điều không thể được điều tra và biết đến bằng các phương pháp khoa học hiện đại. Do đó, nếu được cho rằng khái niệm này không phù hợp với khoa học, điều tốt nhất là bỏ qua nó vì không đáng tin. Kiến thức của khoa học hiện đại chỉ có thể được áp dụng cho lĩnh vực vật chất, và không phải cho trạng thái phi vật chất.

Một cõi chỉ có tâm tồn tại hoặc chỉ có ý thức ngự trị mà không có hình thức vật chất là lạ lùng. Thời gian sống trong cõi Vô sở hữu xứ kéo dài đến sáu mươi nghìn chu kỳ thế giới (kappas). Chỉ một chu kỳ thế giới là một khoảng thời gian vô cùng lớn. Ngay cả trong chu kỳ thế giới này, bốn vị Phật đã xuất hiện, và vị Phật thứ năm, Metteyya vẫn chưa xuất hiện. Khi thời gian sống của mình kết thúc, một vị phạm thiên sẽ quay trở lại cõi người hoặc cõi trời. Do đó, vòng luân hồi sẽ tiếp tục không ngừng. Nếu may mắn kết bạn với những người có đức hạnh, vị ấy có thể tiếp tục được tái sinh vào thế giới loài người hoặc chư thiên nhờ thực hiện những việc thiện lành. Mặt khác, nếu vị ấy tình cờ rơi vào sự kết giao xấu, vị ấy sẽ không có cơ hội đạt được công đức và hướng dẫn đến con đường đúng đắn. Hậu quả sẽ là vị ấy sẽ rơi vào một trong bốn cõi thấp hơn sau khi chết vì đã tin vào những quan điểm tà kiến và thực hiện những hành vi phi công đức.

Suy ngẫm về những hậu quả mà Ngài có thể đạt được từ Pháp của Āḷāra, Bồ-tát đã rời đi và tiếp tục tìm kiếm một Pháp mới. Sau đó Ngài nghe nói về một hiền giả tên là Rāma nổi tiếng về việc đạt được tất cả tám chứng đắc. Ông sống trong một khu rừng được một nhóm bảy trăm đệ tử chăm sóc trong quận Rājagaha thuộc tỉnh Māgadha. Do đó, Bồ-tát đã đến gặp Uddaka, con trai và đệ tử của Rāma và nói “Này bạn Uddaka, tôi muốn học hỏi và thực hành phương pháp thiền của các bạn.” Sau đó, sau khi giải thích cho Ngài về những phẩm chất cao quý của Pháp, Uddaka đã dạy Ngài phương pháp.

Khi thực hành theo phương pháp được đưa ra, Ngài sớm đạt được trạng thái Phi tưởng phi phi tưởng xứ (nevasaññā-nāsaññāyatana). Sau khi đánh giá cao những chứng đắc của Bồ-tát, Uddaka, chỉ là một đệ tử của Rāma, đã đặt Bồ-tát làm thầy của chính mình, trong khi chính ông đảm nhận vị trí thứ hai như một đệ tử. Vào thời điểm đó, có vẻ như vị thầy nổi tiếng Rāma có lẽ đã không còn sống nữa.

Bồ-tát, vị Phật tương lai, sau đó suy ngẫm, như trong trường hợp trải nghiệm đầu tiên của Ngài với Āḷāra, rằng việc đạt được kiến thức về Phi tưởng phi phi tưởng xứ sẽ chỉ mang lại cho Ngài những hậu quả tương tự như trước đây khiến Ngài đến cõi trời phạm thiên, tức là trạng thái vô sắc, một trạng thái vô hình nơi tuổi thọ kéo dài đến tám mươi bốn nghìn chu kỳ thế giới. Khi hết tuổi thọ trong cõi đó, sự tái sinh sẽ xảy ra, mà không thể thoát khỏi vòng luân hồi, và khỏi nỗi khổ của già, bệnh và chết. Do đó, Ngài từ bỏ Pháp này và lại tiếp tục cuộc hành trình tìm kiếm chân lý giải thoát.

Một vị Phật Chánh Đẳng Giác Toàn Giác, khám phá và hiểu đầy đủ Tứ Diệu Đế bằng nỗ lực và trí tuệ của chính mình mà không cần sự hướng dẫn của bất kỳ ai. Bồ-tát đi qua xứ Māgadha đến thị trấn Uruvela, và ở đó định cư trong một khu rừng cây, ngồi dưới một cây bồ đề (Bo), và bằng cách đặt hết nỗ lực vào việc thực hành thiền, đạt được kiến thức về các kiếp sống trước đây (pubbenivāsa-ñāṇa). Sau đó, vào lúc nửa đêm, Ngài thực hành với trí tuệ minh sát của chính mình và đạt được năng lực thị giác siêu nhiên (dibbacakkhu). Trong canh cuối cùng của đêm, sau khi suy ngẫm về Lý Duyên Khởi (paṭiccasamuppāda), tóm tắt các nguyên nhân chính của sự tồn tại, Ngài tiếp tục quán chiếu sự sinh và diệt của năm uẩn thủ (upādānakkhandhā), điều này dẫn Ngài tiến triển đến kiến thức liên quan đến bốn Thánh Đạo (ariyamagga ñāṇa), cuối cùng đạt đến giai đoạn Giác Ngộ hoàn toàn, và trở thành Đức Phật Toàn Giác.

Sau khi trở thành bậc Toàn Giác, Ngài đã trải qua bảy ngày ở bảy nơi khác nhau thụ hưởng hạnh phúc giải thoát (vimuttisukha), với tâm hoàn toàn giải thoát, dành những ngày trong các mức độ thiền định xuất thần khác nhau. Vào ngày thứ năm mươi, Ngài xem xét nên dạy Pháp cho ai đầu tiên và chọn những người sẽ hiểu nhanh chóng.

Điều thích hợp là làm cho khán giả hiểu nhanh chóng khi thuyết bài giảng đầu tiên. Cũng trong trường hợp dạy bài học, điều quan trọng là có được sự tham dự của những học sinh giỏi có năng khiếu. Nếu nhóm học sinh đầu tiên được dạy tốt và có thể nhanh chóng nắm bắt kiến thức được truyền đạt, người thầy sẽ có danh tiếng tốt. Trong các trường tu viện cũng vậy, nếu họ có những học sinh xuất sắc đã thành công trong kỳ thi, tu viện liên quan sẽ được nổi tiếng và có danh tiếng tốt. Tương tự như vậy, các trung tâm thiền cần có được những hành giả có đức tin tốt, nhiệt tình, chuyên cần và thông minh. Chỉ khi đó, với phương pháp giảng dạy đúng đắn, trung tâm thiền sẽ có danh tiếng tốt. Nếu những hành giả như vậy tiến bộ trong việc thực hành thiền, nó sẽ kích thích những người khác thực hành thiền.

Vì vậy Đức Phật suy ngẫm nên dạy bài giảng đầu tiên của mình cho ai. Khi suy ngẫm, vị thầy đầu tiên của Ngài, Āḷāra, hiện ra trong tâm trí. “Vị hiền giả này đã thanh lọc những phiền não của tâm với thành tựu về định của ông. Ông cũng trung thực. Nếu ông được nghe lời dạy của ta, ông sẽ nhanh chóng nắm bắt Pháp đặc biệt.” Trong khi suy nghĩ như vậy về vị thầy đầu tiên của mình, một vị thiên xuất hiện và thưa với Ngài, “Bạch Thế Tôn, Āḷāra đã qua đời bảy ngày trước.” Thông qua việc sử dụng các năng lực siêu nhiên của mình, Đức Phật biết rằng Āḷāra thực sự đã qua đời bảy ngày trước, và đã đạt đến cõi Vô sở hữu xứ – một cõi vô sắc. Trong cõi này, không có thân vật chất, chỉ có tâm tồn tại. Vì không có bất kỳ vật chất nào, nên không có mắt và tai và do đó, không có khả năng nghe Pháp mà Đức Phật sẽ dạy. Nếu ông ấy may mắn còn sống trong cõi người, ông ấy đã đạt được Pháp đặc biệt. Ông ấy đã bỏ lỡ một cơ hội lớn, và do đó phải chịu một tổn thất to lớn đến nỗi ông ấy sẽ phải ở lại trong cõi đó trong một tuổi thọ là sáu mươi nghìn chu kỳ thế giới. Sau khi qua đời từ đó, ông ấy sẽ xuống cõi người. Khi đó sẽ không còn Đức Phật, và ông ấy sẽ không có cơ hội nghe Pháp. Do đó, ông ấy sẽ bị tước đi cơ hội đạt được đạo quả và quả vị. Nếu, do những hoàn cảnh không thể tránh khỏi, ông ấy phạm phải những hành vi ác, ông ấy vẫn có thể rơi xuống các cõi thấp hơn. Āḷāra do đó đã bỏ lỡ một cơ hội vàng để nghe bài giảng đầu tiên của Đức Phật chỉ bảy ngày. Đó thực sự là một tổn thất không thể khắc phục. Đức Phật nhận ra sự thật này, suy ngẫm rằng Āḷāra người Kālāma đã phải chịu một tổn thất to lớn. Phán đoán từ sự việc này, người ta nên học hỏi từ nó và thực hành thiền trước khi cái chết đ

ến, vì nó có thể đến bất cứ lúc nào. Tuy nhiên, điểm quan trọng là, nếu một người không biết phương pháp đúng đắn, thiền không thể được thực hành hiệu quả.

Vị đại ẩn sĩ Āḷāra này không nhận thức được rằng ông có thể đạt được tuệ giác bằng cách quán chiếu và ghi nhận bản chất hiện tượng của tâm và vật chất. Phương pháp này chỉ có thể được biết đến khi một vị Phật xuất hiện. Đức Phật sau đó nghĩ đến việc dạy Uddaka. Nhận ra rằng vị ẩn sĩ này cũng đã qua đời trong canh đầu của đêm trước, Đức Thế Tôn suy ngẫm rằng Uddaka con trai của Rāma cũng đã chịu một tổn thất lớn. Thực tế, Uddaka còn không may mắn hơn Āḷāra khi đã rất suýt bỏ lỡ một cơ hội cực kỳ hiếm có để nghe lời dạy của Đức Phật, điều mà nếu ông còn sống, chắc chắn sẽ giải thoát ông khỏi sự ràng buộc của phiền não, và những chu kỳ tồn tại tiếp theo.

Do đó, đã được nói rằng vô minh, làm mù quáng một người từ việc nhận ra phương pháp thiền đúng đắn, giống như một cái then cửa, chốt chặt một cánh cửa. Nếu một người bị khóa bên trong, anh ta không thể nhìn thấy ánh sáng ban ngày bên ngoài. Tương tự như vậy, nếu phương pháp đúng đắn để thực hành tuệ giác không được hiểu, dù một người có muốn thiền đến đâu, anh ta cũng không thể, và sẽ bỏ lỡ cơ hội đạt được đạo quả, quả vị và Niết-bàn. Điều này giải thích ý nghĩa của cái then cửa tượng trưng cho sự vô minh về phương pháp thực hành thiền.

Đức Phật đã tháo bỏ cái then cửa và mở cửa vì lợi ích của nhân loại bằng phương pháp thiền minh sát. Tuy nhiên, vì vẫn còn nhiều người không có đức tin vào Pháp, hoặc chưa hiểu nó, tôi phải làm sáng tỏ nó. Tôi đã dạy Pháp để khiến họ thiền và quán chiếu tất cả các hiện tượng tâm lý và vật lý mỗi khi chúng xảy ra tại sáu cửa giác quan.

Nếu tâm và vật chất được quán chiếu và ghi nhận, chánh niệm, định và tuệ sẽ phát triển. Một số lượng đáng kể người đã thực hành, nhưng vẫn còn nhiều người chưa bắt đầu thiền. Trước khi cái then cửa được đặt lại để khóa cửa, điều cần thiết là phải giữ cho cửa mở. Tôi đã giữ cho cửa mở bằng cách tháo bỏ cái then cửa và đã hướng dẫn mọi người hết khả năng của mình, thúc giục họ quán chiếu và ghi nhận các hiện tượng sinh khởi của vật chất và tâm, và đặc biệt là ghi nhận “đi bộ”, “đi bộ” khi họ đi bộ.

Người tiên phong của thiền Minh sát

Đối với Myanmar, Ngài Ledi Sayādaw ở Monywā là người tiên phong trong việc dạy thiền minh sát. Sau đó đến Ngài Monhyin Sayādaw. Tôi đi theo dấu chân của những vị Sayādaw nổi tiếng này giống như một người nhặt những hạt lúa còn sót lại đã rơi trong khi thu hoạch và gặt, và do đó, đó là một nhiệm vụ rất dễ dàng. Cách trình bày Pháp đó của Ngài Ledi Sayādaw có thể được tìm thấy trong tác phẩm Anatta Dīpanī.

Để làm cho nó chính xác hơn như có trong văn bản gốc, tôi sẽ đọc một đoạn trích:

“Trong tư thế đi bộ, mỗi khi bước đi, tâm trí nên được tập trung chắc chắn vào bàn chân và bước đi, ghi nhận là “Tôi đi bộ”, “Tôi đi bộ”. Không một bước nào nên được thực hiện mà không có chánh niệm. Đây là cách Ngài Ledi Sayādaw đã trình bày.

Tác phẩm được biết đến với tên Anatta Dīpanī được viết vào năm 1900 (theo niên đại Myanmar là 1262). Nó được viết trước khi tôi được sinh ra. Chúng tôi tuân theo phương pháp trình bày của vị Sayādaw đó. Điều đó là có thể, không phải vì khả năng của chính tôi, mà vì tôi đã học phương pháp này từ Ngài Mūla Mingun Jetavun Sayādaw. Tôi đã dạy nó như “Gacchantovā gacchamīti pajanati,” theo văn bản Pāli, và đây là hướng dẫn được đưa ra ngay từ đầu để quán chiếu và ghi nhận mỗi khi bước đi trong hành động đi bộ.

Theo quy tắc ngữ pháp Pāli, có ba trường hợp: nếu “gacchāmi” được sử dụng, mặc dù từ “ahaṃ” bị bỏ đi, từ “tôi” nên được suy ra. Nếu “gacchāsi” được sử dụng, mặc dù từ “tvaṃ” “bạn” bị bỏ đi, nó nên được dịch là “bạn đi bộ”. Nếu tuy nhiên, nó được viết là “gacchati” sử dụng ngôi thứ ba (namayoga), một chủ thể khác sẽ phải được suy ra và nó nên được dịch là “anh ấy đi bộ”, “tâm trí đi”, “cơ thể di chuyển”, v.v., khi cần thiết, mà không có từ “tôi” hoặc “bạn”.

Do đó, nếu từ “gacchāmi” được sử dụng liên kết ở ngôi thứ nhất (amhayoga), nó phải được dịch là “Tôi đi bộ” (ahaṃ gīcchāmi), và phù hợp với quy tắc ngữ pháp Pāli này, Ngài Ledi Sayādaw đã nêu là “Tôi đi bộ”, “Tôi đi bộ”, với một lời nhắc rằng “tâm trí nên được tập trung chắc chắn vào bàn chân khi đi bộ.

Nhấn mạnh được đặt vào “nên được tập trung chắc chắn vào bàn chân”, bởi vì chuyển động của bàn chân là biểu hiện rõ ràng nhất. Các chuyển động của các bộ phận khác của cơ thể cũng có thể được quán chiếu, nếu muốn. Tiếp theo, hướng dẫn “không một bước nào nên được thực hiện mà không có chánh niệm”, thực sự chính xác và được diễn đạt nghiêm ngặt. Vị Sayādaw đã tháo bỏ cái then cửa và giữ cho cửa mở. Mặc dù cửa đã được mở khóa và cách trình bày rõ ràng này được đưa ra, một bài báo Pháp, được xuất bản khoảng bốn năm trước ở Syriaṃ (một thị trấn ở bên kia sông Rangoon), nổi tiếng vì sự phỉ báng của nó, đã đóng và khóa cửa mà Ngài Ledi Sayādaw đã mở. Nó chỉ trích những hướng dẫn được đưa ra là “Tôi đi bộ”, “Tôi đi bộ”, nói rằng nó là sai và không nên được quán chiếu như vậy vì “khái niệm về “tôi” đã được đưa vào.

Tuy nhiên, tôi ủng hộ Ngài Ledi Sayādaw và giữ cho cửa mở. Tôi đã giải thích về nó trong bài Giảng của tôi về Kinh Ariyāvāsa, đơn giản vì nếu tôi vẫn thờ ơ, tôi sẽ có lỗi từ quan điểm của giáo lý của Đức Phật, hoặc tôi sẽ bị Đức Phật quở trách nếu Ngài vẫn còn sống.

Lời khuyên của Đức Phật

Trong thời Đức Phật liên quan đến việc đạt được sự chấm dứt của tri giác và cảm thọ (nirodhasamāpatti). Tôn giả Sāriputta dạy rằng một vị tỳ kheo đã thành tựu với các thuộc tính của đạo đức, định và tuệ, có thể trở thành một vị phạm thiên được gọi là “manomayakāya” được tạo ra bởi tâm, nếu trong cuộc đời của mình vị ấy không đạt được quả vị A-la-hán. Tôn giả Lāḷudāyī, một vị tỳ kheo bình thường, đã phản đối lời dạy này. Ông là một nhà phê bình tìm lỗi, không học hỏi kinh điển (pariyatti), cũng không có kinh nghiệm trong thiền định (paṭipatti). Tôn giả Sāriputta lặp lại quan điểm của mình nói rằng điều đó là có thể. Tuy nhiên, vị tỳ kheo lại lặp lại lập luận của mình và phản đối. Tôn giả Sāriputta lại giải thích lần thứ ba chỉ để gặp phải một sự từ chối khác. Trong cuộc tranh luận này, không ai lên tiếng ủng hộ Tôn giả Sāriputta.

Trong những hoàn cảnh như vậy, Tôn giả Sāriputta đã báo cáo sự việc cho Đức Phật. Ngay cả trước sự hiện diện của Đức Phật, Tôn giả Lāḷudāyī vẫn cứng đầu, phản đối tuyên bố của Tôn giả Sāriputta ba lần liên tiếp. Tôn giả Sāriputta sau đó im lặng. Sau đó, Đức Thế Tôn bày tỏ sự không tán thành của mình nói rằng: “Atthi nāma, Ānanda, theraṃ bhikkhuṃ vihesiyamānaṃ ajjhupekkhissatha — Này Ānanda, làm sao ông có thể im lặng khi các bậc trưởng lão đang bị quấy rầy?” Đức Phật quở trách Tôn giả Ānanda vì không can thiệp khi một bậc trưởng lão xuất chúng đang bị đối xử một cách trơ tráo. Sự quở trách này, thực tế, nhắm vào tất cả các vị tỳ kheo mặc dù nó chủ yếu được gửi đến Tôn giả Ānanda. Nói cách khác, Đức Phật quở trách họ vì không ủng hộ một tuyên bố đúng đắn được đưa ra bởi một bậc trưởng lão xuất chúng như Tôn giả Sāriputta, người đang đúng, khi một kẻ ngu như Lāḷudāyī đang phản đối. Đây thực sự là một lời quở trách nghiêm khắc.

Tôn giả Ānanda rất bị rúng động đến nỗi ông đã kể lại những sự kiện này cho Tôn giả Upavāṇa – một vị A-la-hán với sáu loại thần thông – và yêu cầu ông can thiệp trong tương lai nếu có bất cứ điều gì cần nói trước sự hiện diện của Đức Phật. Đó là trách nhiệm của tất cả những người trí tuệ để ủng hộ những gì là đúng. Nhận ra gánh nặng trách nhiệm này, tôi đã phải giải thích, trong bài giảng của tôi về Kinh Ariyāvāsa, liên quan đến lời chỉ trích được đưa ra đối với Ngài Ledi Sayādaw.

Trong bài giảng do Tôn giả Sāriputta thuyết, ý nghĩa của cụm từ do tâm tạo (manomaya) là “rūpabrahmaloka”, tức là thế giới của các vị phạm thiên hữu sắc do thiền định tạo ra. Lāḷudāyī nghĩ rằng thế giới của các vị phạm thiên vô sắc (arūpaloka) là do tâm tạo. Ông đã quấy rầy Tôn giả Sāriputta mà không có bất kỳ kiến thức nào về Pháp, nhưng không thể chứng minh cho tuyên bố của mình.

Trong bối cảnh này, thuật ngữ “do tâm tạo” đề cập đến cõi Suddhavāsarūpabrahmā, bắt nguồn từ tâm thiền định. Các vị Bất lai và A-la-hán có thể trú trong sự chấm dứt của tưởng và thọ (nirodhasamāpatti). Tuy nhiên, Lāḷudāyī đã tưởng tượng sai lầm rằng vì nó do tâm tạo nên đó là trạng thái vô sắc, tức là cõi arūpabrahmā, nơi cư dân không có hình thể thân thể, mà chỉ là những hào quang được ban cho trí thông minh. Nirodhasamāpatti thường không xảy ra trong cõi arūpabrahmā. Vì lý do đó, ông đã phản đối và bày tỏ ý kiến của mình rằng điều đó là vô lý.

Nếu Ngài Ledi Sayādaw vẫn còn sống, ông sẽ khuất phục quan điểm tà kiến đang nảy sinh và mở cửa bằng cách tháo bỏ cái then. Tôi đã nói về nó để ủng hộ vị Sayādaw trong bài giảng của tôi về Kinh Ariyāvāsa vì nó liên quan đến chúng ta mặc dù vị Sayādaw giờ đã qua đời. Tôi cũng đã làm sáng tỏ trong bài giảng đó những gì vị Sayādaw đã nêu, đưa ra bản dịch trực tiếp sang tiếng Miến Điện là “Tôi đi bộ” cho từ Pāli “gacchāmi” từ văn bản Pāli: “gacchantovā gacchāmi’ti pajānāti.” Nếu điều này bị chỉ trích là sai, nó sẽ tương đương với việc bác bỏ những lời dạy trong văn bản Pāli.

Giữ cửa không bị chốt

Do đó, tôi đã dạy mọi người quán chiếu và ghi nhận là “đi bộ” trong khi đi bộ, v.v. Theo các nguyên tắc cơ bản của chánh niệm về thân, tất cả các chuyển động của cơ thể nên được quán chiếu tương tự. Cùng phương pháp quán chiếu nên được tuân thủ đối với các cảm thọ, tâm thức và các trạng thái tâm. Điều này đã được giải thích theo văn bản Pāli của Kinh Satipaṭṭhāna. Đây là cách cánh cửa được mở khóa để thoát khỏi vòng luân hồi. Bạn có thể muốn hoặc không muốn thoát khỏi những xiềng xích của sự tồn tại, nhưng nếu bạn muốn tìm lối thoát khỏi mạng lưới này, bạn có thể không thể tìm thấy lối ra nếu một số kẻ xấu khóa cửa. Bạn cần đặc biệt cẩn thận về vấn đề này.

Trong thời Đức Phật, một sự cố như vậy đã xảy ra mặc dù thực tế là Đức Phật đã giữ cho then cửa mở. Hành động đóng cửa đã được thực hiện bởi Ma vương vĩ đại, kẻ xấu xa. Vào thời điểm khi các vị A-la-hán nữ tạm thời cư trú tại Rừng Người Mù, Ma vương xuất hiện và nói, “Này! Các người đang làm gì vậy? Không có thứ gì như Niết-bàn để các người có thể thoát khỏi đại dương sâu thẳm hoặc xoáy nước của những kiếp sống liên tục (saṃsāra). Việc thiền định, v.v. là vô ích.” Đây là một nỗ lực độc ác nhằm đặt lại then cửa để khóa cửa.

Ma vương xuất hiện trước một tỳ kheo ni tên là Somā và thúc giục cô, nói rằng:

“Yaṃ taṃ isīhi pattabbaṃ, ṭhānaṃ durabhisambhavaṃ. Na taṃ dvaṅgulapaññāya, sakkā pappotumitthiyā.”

“Điều mà các bậc hiền triết đạt được rất khó đạt tới, Phụ nữ, với trí tuệ hai ngón tay của họ, không thể đạt được.”

Điều đó có nghĩa là Niết-bàn là điều chỉ có thể đạt được bởi các bậc trưởng lão xuất chúng chứ không phải bởi phụ nữ với kiến thức ít ỏi và trí tuệ yếu kém của họ. Tóm lại, nó muốn nói, “Làm sao các người phụ nữ, với kiến thức ít ỏi và trí tuệ yếu kém, có thể đạt được Niết-bàn? Các người không thể.” Điều này tương đương với việc đóng và khóa cửa bằng then. May mắn thay, Ma vương không thể chốt chặt cái then vì Tỳ kheo ni Somā là một vị A-la-hán. Vì vậy hãy cảnh giác, nếu không bạn có thể gặp rắc rối.

Hãy đọc châm ngôn. “Then cửa là gì? Nó có nghĩa là vô minh về phương pháp quán chiếu và ghi nhận.”

Chú giải nói: “Bằng cách học phương pháp thiền và đặt câu hỏi về những điểm mơ hồ, Vô minh được xua tan.” Điều này tương đương với việc loại bỏ sự ngu dốt khiến một người không biết phương pháp thiền. Chúng tôi đang dạy phương pháp loại bỏ vô minh hoặc cái then cửa.

Con cóc

Câu hỏi tiếp theo là: “Con cóc phồng lên khi bị chạm vào có nghĩa là gì?” Câu trả lời của Đức Phật cho câu hỏi này như sau:

“Uddhumāyikā’ti kho, bhikkhu, kodhūpāyāsassetaṃ adhivacanaṃ”

Cụm từ Pāli trên truyền đạt ý nghĩa: “Này Tỳ kheo! Con cóc phồng lên khi bị chạm vào chỉ sự tức giận hoặc ác ý. Với việc tiếp tục đào tổ mối sau khi tháo bỏ cái then, con cóc đã được tìm thấy.”

Sự tức giận giống như con cóc đó. Mỗi khi sự thù ghét hoặc chán ghét nảy sinh, sự tức giận tăng lên. Những hình ảnh xấu xí hoặc âm thanh khó chịu có thể gây ra sự tức giận nảy sinh. Sự oán giận có thể xảy ra từ bất kỳ cảm giác khó chịu hoặc suy nghĩ không dễ chịu nào xảy ra. Những cảm xúc như vậy thường xuyên xảy ra với các cảm giác xúc chạm và nghe. Hãy suy ngẫm xem một người có thể đột nhiên trở nên tức giận ngay khi nghe thấy những lời khó chịu hoặc xúc phạm. Ban đầu, chỉ có một biểu hiện gương mặt xấu xí có thể rõ ràng, nhưng sau đó sự tức giận nảy sinh có thể lan tỏa khắp toàn bộ cơ thể khi những lời xúc phạm được lặp lại, khiến một người mất kiểm soát lưỡi của mình, và cuối cùng là theo sau bởi hành động thể chất. Điều này có thể dẫn đến việc hành hung hoặc gây thương tích cho người khác. Vì lý do này, một sự so sánh thích hợp đã được đưa ra giữa con cóc phồng lên khi bị chạm vào và sự tức giận, có xu hướng trở nên đam mê hơn. Đó là một sự so sánh phù hợp.

Cuộc nói chuyện tầm thường về Pháp

Một lần nọ, U Pan Maung, một nhân vật nổi tiếng phụ trách nhà in Thudhammawadi, đã kể một câu chuyện ngắn. Khi được thông báo rằng một “Cuộc nói chuyện tầm thường về Pháp” sẽ được phát trên đài, tôi đã lắng nghe vì tò mò. Điểm chính của bài nói chuyện của ông là rằng rắc rối lớn có thể nảy sinh ngay cả từ một nguyên nhân nhỏ nhặt và do đó nên cẩn thận không coi thường bất cứ điều gì với lý do rằng đó là vấn đề nhỏ nhặt. Tiêu đề của câu chuyện khá hấp dẫn và hiện đại. Câu chuyện diễn ra như sau:

Một lần nọ, có hai vị sư sống chung với nhau như những người bạn thân thiết. Trong khi một người đang tắm, người kia giấu đôi dép của ông để đùa nghịch. Sau khi tắm xong, vị sư thấy dép của mình bị mất. Không tìm thấy chúng, ông biết người kia đang chơi trò đùa và đã giấu chúng. Ông đùa cợt, “Tôi tự hỏi con chó nào đã mang đôi dép của tôi đi.” Lời nhận xét đùa cợt này, mặc dù nhỏ nhặt, đã làm tổn thương sâu sắc cảm xúc của vị sư kia. Lời nhận xét không được đưa ra với bất kỳ ý định gây tổn thương cho vị sư kia. Đó là một trò đùa khá phổ biến giữa những người thế tục. Tuy nhiên, vị sư kia đã tức giận đến nỗi đánh bạn mình vào đầu bằng một viên gạch khiến ông chết ngay lập tức. Mặc dù lời nhận xét là nhỏ nhặt, vị sư đã đưa ra lời đùa phải trả giá bằng mạng sống của mình. Vị sư đã đánh đầu bạn mình bằng viên gạch bị buộc tội giết người. Đây là một ví dụ nổi bật về cách một người có thể gặp rắc rối vì lời nói tầm thường. U Pan Maung khuyên khán giả nên cẩn thận khi nói chuyện với nhau. Câu chuyện này nên được coi như một bài học hữu ích.

Bạn nghĩ sao? Nó không giống như con cóc phồng lên sao? Câu nói đơn giản, “Tôi tự hỏi con chó nào đã mang đôi dép của tôi đi,” không phải là điều có thể gây tổn hại về thể chất cho người kia. Nó không hề có hại, thậm chí không tệ bằng việc ném một viên sỏi nhỏ. Tuy nhiên, nó đã ảnh hưởng nghiêm trọng đến cảm xúc của người kia, khơi dậy trong ông một cơn giận dữ dữ dội đến mức khiến ông trả đũa bằng một đòn chí mạng. Điều này giống như một con cóc phồng lên chỉ với một cú chạm, trong khi thông thường con cóc phồng lên từ từ mỗi khi bị chạm vào.

Câu chuyện về Vedehikā

Có một trường hợp Đức Phật đã đưa ra một lời khuyên dẫn chứng một câu chuyện liên quan đến một vị sư tên là Moḷiya Phagguna Thera. Câu chuyện này cũng đáng chú ý.

Cách đây rất lâu, có một người vợ giàu có sống ở xứ Sāvatthi tên là Vedehikā. Phong thái, dáng vẻ và cách nói chuyện ngọt ngào của bà ta không có lỗi lầm gì, vì vậy bà được những người sống trong khu vực của mình ca ngợi. Mặc dù một số bạn có thể đã nghe câu chuyện này trước đây, những người khác có thể chưa nghe. Câu chuyện rất có ích, vì vậy tôi sẽ kể lại dù sao đi nữa.

Vedehikā được bạn bè và hàng xóm ca ngợi về sự tinh tế của mình theo cách này. “Vedehikā có tính tình tốt và nhẫn nại. Bà ấy dễ mến và tốt bụng. Bà ấy không bao giờ tức giận và có lòng từ bi đối với tất cả mọi người. Bà ấy thực sự cao quý.” Một người hầu gái tên là Kāḷī sống với bà. “Kāḷī” có nghĩa là đen trong tiếng Pāli, vì vậy cô ấy có thể được gọi là “Cô Đen.” Người hầu gái này suy ngẫm: “Bà chủ của chúng ta được hầu hết mọi người trong khu phố khen ngợi nhiều như vậy – tôi tự hỏi liệu bà chủ của chúng ta thực sự không có sự tức giận hoặc oán giận nào không. Có lẽ bà ấy chưa có lý do gì để tức giận vì bà ấy đã bận rộn với công việc nội trợ của mình.” Sau khi suy ngẫm như vậy, cô bắt đầu thử thách bà chủ của mình. Cho đến lúc đó, Kāḷī đã hoàn thành nhiệm vụ của mình như quét dọn, nấu ăn và lấy nước từ giếng mỗi ngày từ những giờ đầu tiên của buổi sáng. Vào ngày cụ thể đó, cô không dậy khỏi giường khi trời vừa sáng và tiếp tục ngủ.

Vedehikā thức dậy từ giấc ngủ như thường lệ và quan sát tình trạng của ngôi nhà. Bà nhận thấy không có dấu hiệu người hầu đã làm công việc hàng ngày. Thấy rằng không có gì được làm như lẽ ra phải làm, bà tự hỏi liệu Kāḷī có bị ốm không. Không có cảm giác tức giận nảy sinh trong bà. Con cóc vẫn chưa bị chạm vào. Bà thậm chí còn cảm thông với cô ấy, và sau đó, nghĩ rằng người hầu của mình đã bị ốm, bà quyết định đến xem liệu cô ấy có cần sự giúp đỡ nào không. Nếu người hầu thực sự bị ốm, bà có thể phải cho cô ấy thuốc, hoặc gọi bác sĩ. Với ý định tốt nhất, bà đi đến phòng ngủ của cô ấy và gọi nhẹ nhàng “Này, Kāḷī.”

Kāḷī trả lời, “Có chuyện gì vậy thưa bà?” Sau đó bà hỏi cô “Cô vẫn chưa dậy ngủ sao? Cô có ổn không?” Kāḷī trả lời, “Con hoàn toàn khỏe, thưa bà, nhưng con vẫn còn trên giường.” Câu trả lời này khiến Vedehikā khá bực bội, khuôn mặt bà thể hiện sự không hài lòng. Bà nghĩ, “Cô gái này không dậy khỏi giường như thường lệ và thực hiện nhiệm vụ của mình mặc dù cô ấy nói rằng không có gì sai với cô ấy. Cô ấy đã trở nên lười biếng.” Kāḷī, là một người đánh giá tính cách rất khôn ngoan. Cô đang quan sát phản ứng của bà chủ, và nhận thấy sự không hài lòng của bà. Cô xem xét, “Bà chủ của chúng ta có khả năng nổi giận, nhưng để chắc chắn, tôi sẽ điều tra thêm.” Sau đó cô cố tình nằm trên giường vào ngày hôm sau nữa.

Vedehikā dậy nhanh chóng vào thời điểm thường lệ. Con cóc, đã bị chạm vào ngày hôm trước, đã hơi phồng lên. Khi, vào ngày hôm đó, thấy người hầu vẫn nằm dài trên giường khi đã đến giờ dậy, con cóc trở nên phồng to. Bà hỏi Kāḷī bằng giọng ra lệnh, “Này, Kāḷī! Cô vẫn chưa dậy khỏi giường sao?” Cuộc đối thoại của họ sau đó diễn ra như sau:

“Thưa bà, con vẫn chưa ra khỏi giường.” “Có chuyện gì vậy?” “Không có gì sai cả, thưa bà.” “Kāḷī! Cô sẽ biết tôi là ai.”

Lúc đó bà không chỉ nghiêm khắc trong cái nhìn, mà những lời giận dữ cũng tuôn ra từ miệng bà. Kāḷī suy ngẫm, “Bà chủ của chúng ta có khả năng thực sự tức giận, nhưng để chắc chắn, tôi sẽ thử thêm.” Với suy nghĩ này trong tâm trí lần thứ ba, cô ấy vẫn nằm trên giường thậm chí lâu hơn vào sáng hôm sau. Con cóc đã bị chạm hai lần, trở nên phồng to tệ hại khi bị chạm lần thứ ba.

Vedehikā thức dậy từ giường sớm và sau đó hỏi giận dữ, “Này, Kāḷī, cô vẫn còn ngủ sao? Cô vẫn chưa dậy à?” “Chưa, thưa bà.” “Vậy có chuyện gì với cô?” “Không có gì sai với con cả, thưa bà.” “Nếu không có gì sai với cô, thì cô sẽ biết màu sắc thật sự của tôi.” Nói vậy, bà lấy cái then cửa và đánh Kāḷī vào đầu khiến máu chảy ra. Con cóc đã phồng to hoàn toàn lúc này.

Sau khi bị thương ở đầu, với máu chảy ra từ vết thương, cô đi vòng quanh các nhà hàng xóm và phàn nàn: “Hãy nhìn vết thương của tôi và xem tôi đã bị đối xử tệ như thế nào bởi Vedehikā, người được gọi là người phụ nữ từ bi, đạo đức và nhẫn nại!”

“Tôi là người duy nhất trong nhà làm các công việc hàng ngày. Hãy xem tôi đã bị bà chủ Vedehikā trừng phạt tàn nhẫn như thế nào chỉ vì không dậy sớm vào buổi sáng? Tôi đã bị đánh bằng cái then cửa gây thương tích nghiêm trọng cho đầu tôi.” Những người hàng xóm tụ tập quanh cô và nhận xét, “Ôi, thật vậy! Vedehikā thật tàn nhẫn làm sao. Bà ta rất thô lỗ, liều lĩnh và vô tâm. Bà ta không có lòng từ bi đối với cô gái tội nghiệp.” Sự chỉ trích đổ lên Vedehikā nhiều hơn cả sự ca ngợi mà bà nhận được trước đó.

Đó là bản chất con người khi nhận thấy lỗi lầm của người khác nhiều hơn đức hạnh của họ. Mọi người thường phóng đại khi nói về lỗi lầm của người khác, nhưng nói chung thì tiết kiệm lời khi ca ngợi đức hạnh của họ. Hiếm khi nhận được lời khen ngợi và tôn vinh cao độ cho những thành tựu hoặc đức hạnh nổi bật. Một khi danh dự được trao cho một người, nó cần được bảo vệ suốt đời. Điều đó thực sự khó khăn, nhưng một khi danh tiếng của một người bị hủy hoại bởi một số hành vi sai trái, cho dù được thực hiện cố ý hay bất cẩn, danh tiếng tốt đẹp của người đó sẽ bị mất.

Câu chuyện được trích dẫn ở trên cho

thấy rõ sự tương đồng giữa cơn giận và con cóc phồng lên mỗi khi bị chạm vào. Tôi sẽ kể một câu chuyện khác liên quan đến nam giới hơn là nữ giới để bao quát mọi khía cạnh.

Thảo luận về sự kiên nhẫn

Khoảng ba hoặc bốn năm trước, một sự cố xảy ra ở Thanbyuzayat, một thị trấn trong quận Moulmein, đã được đăng trên một trong những tờ Nhật báo. Bốn hoặc năm vị trưởng lão từ thị trấn đó đang trò chuyện về một chủ đề tôn giáo. Ở Miến Điện, theo thông lệ, những người cao tuổi có kiến thức thường gặp nhau bất cứ khi nào có bất kỳ sự kiện xã hội hoặc tôn giáo nào như lễ tưởng niệm người quá cố. Họ thường thảo luận các chủ đề tôn giáo trong khi tiếp đãi đang diễn ra với những món ăn nhẹ như trà xanh và một số món ngon như lá trà muối (laphet). Đôi khi, những cuộc thảo luận nóng bỏng diễn ra, và những người tham gia không đồng ý về các điểm gây tranh cãi. Trong dịp này, các vị trưởng lão trở nên phẫn nộ và tấn công lẫn nhau, kết thúc bằng việc họ bị các sĩ quan cảnh sát phỏng vấn. Biên tập viên tin tức đưa tin về câu chuyện này, nhận xét rằng các vị trưởng lão liên quan đã bị tạm giữ, nhưng “một đặc điểm đáng khen” là chủ đề thảo luận tình cờ là về sự kiên nhẫn (khantī).

Biên tập viên đã chạm đúng vấn đề. Sự thiếu khoan dung là điều tồi tệ nhất khi thảo luận về chủ đề kiên nhẫn, cần được thực hành theo lời khuyên của Đức Phật. Sự phẫn nộ giống như con cóc phồng lên. Nó gây ra rất nhiều rắc rối và do đó thực sự cần phải được loại bỏ.

Các cuộc cãi vã thường xảy ra giữa những người bạn thân thiết, điều này phù hợp với câu nói “Sự quen thuộc sinh ra khinh thường”. Nó giống như lưỡi và răng, luôn tiếp xúc với nhau, và thường xuyên va chạm. Nếu sự kiên nhẫn và khoan dung không được thực hành khi đối xử với bạn bè, người thân, các thành viên trong cùng một gia đình hoặc hàng xóm, nó có thể gây ra rắc rối lớn và bất hạnh. Anh chị em thường xích mích, nhưng khi cần thiết, họ phải phụ thuộc vào nhau, như câu tục ngữ nói “Máu đặc hơn nước”. Những cuộc cãi vã xảy ra vì “con cóc” gọi là sự tức giận này. Chính con cóc này làm hại các quốc gia. Đừng chấp nhận con cóc này. Nó nên bị loại bỏ bằng cách suy ngẫm khôn ngoan, hoặc bằng cách quán chiếu và ghi nhận.

Ngã ba đường

Khi tiếp tục đào tổ mối, người ta tìm thấy một ngã ba nơi hai con đường gặp nhau. Câu trả lời được đưa ra cho câu hỏi: “Dvidhāpatho’ti kho, bhikkhu, vicikicchāyetaṃ adhivacanaṃ — Ngã ba đường có nghĩa là gì?” là, “Này Tỳ kheo! Ý nghĩa của ngã ba đường là hoài nghi hoài nghi (vicikicchā).”

Để minh họa, hãy tưởng tượng rằng một thương nhân đang đi đến một nơi để thực hiện một thỏa thuận. Không nghi ngờ gì, anh ta sẽ mang theo một số tiền. Một băng cướp có ý định cướp anh ta đã biết trước thông tin về tuyến đường mà thương nhân sẽ sử dụng và thời gian của cuộc hành trình. Bọn cướp nằm chờ, và đuổi theo anh ta khi anh ta đến. Thấy bọn cướp đuổi theo, nỗi sợ hãi xâm chiếm anh ta và anh ta bắt đầu chạy.

Trong khi chạy trốn khỏi bọn cướp, anh ta đến một ngã ba đường. Vì anh ta chưa bao giờ đi qua tuyến đường này trước đây nên anh ta do dự không biết nên đi nhánh đường nào. Khi anh ta đang do dự, bọn cướp đuổi kịp anh ta, sau đó bắt và giết anh ta, cướp tất cả tài sản của anh ta. Anh ta có thể đã thoát nếu anh ta không gặp ngã ba đường, điều đã khiến anh ta do dự.

Tương tự, trong quá trình thực hành thiền, nếu tâm trí dao động hoặc hoài nghi hoài nghi nảy sinh, những phiền não tinh thần sẽ đuổi kịp bạn. Phương pháp thiền liên tục đã được quy định. Hãy cảnh giác và ghi nhận mỗi khi hiện tượng vật lý xảy ra. Khi đi bộ ghi nhận là “đi bộ”. Khi cúi xuống, ghi nhận là “cúi xuống”. Khi duỗi ra, ghi nhận là “duỗi ra”. Khi bụng phồng lên, ghi nhận là “phồng lên”, và khi nó xẹp xuống, ghi nhận là “xẹp xuống”.

Tâm trí cũng nên được ghi nhận mỗi khi nó tưởng tượng hoặc suy ngẫm, như “tưởng tượng” hoặc “suy ngẫm”, tùy từng trường hợp. Đây là cách quán chiếu và ghi nhận trong khi thiền. Phương pháp thiền này là quán chiếu về tâm (cittānupassanā), theo Kinh Satipaṭṭhāna, nói rằng: “Sarāgaṃ vā cittaṃ ‘Sarāgaṃ citta’nti pajānāti — khi một tâm tham dục hiện diện, vị ấy biết ‘có một tâm tham dục'”. Mỗi khi một cảm giác xảy ra, nó phải được ghi nhận. Kinh nói: “Sukhaṃ vā vedanaṃ vedayamāno ‘Sukhaṃ vedanaṃ vedayāmī’ti pajānāti — khi cảm thọ một cảm giác lạc, vị ấy biết, ‘Tôi cảm thọ một cảm giác lạc'”, và nó nói, “Dukkhaṃ vā vedanaṃ vedayamāno ‘Dukkhaṃ vedanaṃ vedayāmī’ti pajānāti — khi cảm thọ một cảm giác khổ, vị ấy biết, ‘Tôi cảm thọ một cảm giác khổ'”.

Chúng tôi đã đưa ra hướng dẫn để thiền mỗi khi cảm giác xảy ra, và ở mỗi khoảnh khắc thấy, nghe và v.v. Tuy nhiên, nghi ngờ có thể nảy sinh trong tâm trí của người hành thiền trong khi thiền. Điều này là không thể tránh khỏi, nhưng khi nghi ngờ nảy sinh, điều cần thiết là phải loại bỏ và xua tan nó.

Kinh nghiệm cá nhân về hoài nghi hoài nghi

Trước khi thực hành thiền, khi tôi lần đầu tiên nghe về phương pháp Satipaṭṭhāna để quán chiếu và ghi nhận là “đi bộ” khi tôi đi bộ, là “đứng” khi tôi đứng, “ngồi” khi tôi ngồi, và v.v., tôi đã có một số nghi ngờ về tính phù hợp hoặc đúng đắn của nó vì không có đề cập đến việc phân biệt tâm và vật chất như là thực tại tối hậu (paramattha) trong quá trình ghi nhận, và như đã nêu trong Chú giải.

Tôi suy ngẫm rằng thầy của tôi – Mingun Jetavan Sayādaw – là chuyên gia về các văn bản Pāli; và ông cũng đã tự mình thực hành thiền. Khi tôi kiểm tra phương pháp quán chiếu này với văn bản Pāli, tôi thấy nó là đúng. Do đó, vì nó phù hợp với văn bản, tôi coi đó là phương pháp đúng đắn. Suy ngẫm như vậy, tôi bắt đầu thực hành thiền dưới sự hướng dẫn của vị Sayādaw đó. Thực ra, tôi đã ấp ủ một số nghi ngờ trong khi thiền. Chỉ sau đó, tôi mới biết rằng vì kiến thức học thuật của mình, tôi đã dao động và suy ngẫm theo cách đã nêu. Tôi đã nhầm lẫn nghi ngờ với kiến thức. Nó có thể rất gây hiểu lầm. Sự hoài nghi hoài nghi này đã len lỏi vào, như đã nêu trong Chú giải là “ubhayapakkha samtorana mukhena vicikicchā vañceti”, tức là “nó có khả năng lừa dối bằng cách giả định một tính cách sai lầm như thể nó là kiến thức, dường như xem xét công bằng từ cả hai quan điểm.”

Nghi ngờ giống như một kẻ lừa đảo

Trên thế giới này, có những người cải trang theo nhiều cách để lừa dối người khác. Một kẻ lừa đảo sẽ nghĩ ra đủ loại chiến lược để giành được sự tin tưởng của nạn nhân.

Một lần nọ, một vị vua triệu tập một người được cho là kẻ lừa đảo và hỏi anh ta, “Ngươi có khả năng lừa dối người khác không?” Anh ta trả lời, “Vâng, thưa bệ hạ.” Sau đó, nhà vua nói, “Nếu vậy, hãy thử lừa dối ta.” Người đàn ông trả lời, “Thưa bệ hạ, rất khó để lừa dối một vị vua vĩ đại có phẩm giá và vinh quang như ngài. Tôi không thể lừa dối ngài khi mặc quần áo bình thường. Tôi chỉ có thể làm được điều đó nếu tôi có thể mặc Hoàng bào.” Nhà vua ra lệnh, “Hãy cung cấp cho hắn bộ trang phục hoàng gia đầy đủ và phù hiệu của hoàng gia.” Do đó, anh ta được trao cho bộ trang phục đầy đủ của một vị vua. Khi anh ta đã có được Hoàng bào, anh ta nói, “Thưa bệ hạ, tôi không thể lừa dối ngài ngay lập tức. Tôi sẽ đến và chơi trò lừa bịp ngài vào ngày như thế như thế.” Theo đó, họ đồng ý một ngày. Vào ngày đã định, nhà vua chờ đợi anh ta và suy ngẫm “Gã này sẽ đến hôm nay. Không biết hắn sẽ lừa dối ta như thế nào!”

Nhiều giờ trôi qua và ngày sắp kết thúc, nhưng vẫn không có dấu hiệu của kẻ lừa đảo. Nhà vua gửi sứ giả đi và họ đưa người đàn ông đến trước mặt nhà vua, sau đó nhà vua hỏi anh ta, “Ngươi đã hứa sẽ đến và thực hành lừa dối ta, nhưng ngươi đã không xuất hiện. Tại sao ngươi không làm vậy?”

Người đàn ông bình thản trả lời, “Thưa bệ hạ, tôi đã lừa dối ngài rồi!” “Khi nào và bằng cách nào?” nhà vua thốt lên. “Thưa bệ hạ, ngay ngày đầu tiên tôi nhận được Hoàng bào đầy đủ từ ngài,” kẻ lừa đảo nói. Nhà vua suy ngẫm, “Đúng là vậy.”

Tương tự như vậy, mặc dù nghi ngờ được cho là đã thực hành lừa dối, nhưng nó không thể nhận thấy được.

Nó thường bị hiểu nhầm là kiến thức. Do đó, cần phải sợ rằng nghi ngờ có thể lừa dối chúng ta dưới vỏ bọc của kiến thức. Như đã nói trước đây, cái then cửa (vô minh) cũng có liên quan đến nghi ngờ. Chúng tôi đã dạy để cánh cửa có thể được mở khóa và nghi ngờ có thể được xua tan. Nếu không, nó có thể phá hủy sự tự tin của bạn. Điều quan trọng là bất cứ khi nào nghi ngờ nảy sinh, nó nên được loại bỏ bằng cách ghi nhận nó với sự quán chiếu đúng đắn. Nếu bạn tiếp tục quán chiếu, bạn sẽ nhận ra Pháp. Khi bạn tiếp tục ghi nhận tất cả hành vi của cơ thể, bạn sẽ hoàn toàn hiểu được quá trình. Không có gì bị bỏ sót nếu duy trì sự tỉnh giác khi ghi nhận các hiện tượng xảy ra ở mỗi khoảnh khắc thấy, nghe, ngửi, nếm, chạm, cúi, duỗi, di chuyển, suy nghĩ và lập kế hoạch. Bạn sẽ biết tất cả sự xuất hiện của mỗi hiện tượng từ đầu đến cuối một cách hoàn toàn, nếu bạn duy trì sự cảnh giác liên tục.

Một ví dụ khác là một hàng kiến trắng. Bạn đã từng thấy một cái chưa? Nếu bạn nhìn nó một cách hời hợt, nó có vẻ như một đường trắng liên tục, nhưng khi quan sát kỹ hơn, bạn sẽ thấy một con kiến theo sau con khác trong một đoàn diễu hành. Chúng không nối liền với nhau. Một con kiến cách xa những con khác trong khi di chuyển dọc theo. Đó không phải là một hàng kiến liên tục được liên kết với nhau. Chỉ bằng cách quan sát kỹ mới có thể biết được sự thật về vấn đề này.

Tương tự, khi các hiện tượng tinh thần và vật lý được quán chiếu và ghi nhận ở mỗi khoảnh khắc chúng phát sinh, chúng sẽ được thấy là phát sinh và biến mất một cách riêng lẻ trong từng phần riêng biệt chứ không phải như một chuỗi dài của vật chất hoặc suy nghĩ. Quá trình phát sinh và biến mất của hiện tượng cực kỳ nhanh và là dấu hiệu rõ ràng của vô thường. Bản chất của vô thường chỉ có thể được nhận ra thông qua tuệ giác của chính mình.

Một ví dụ khác: Treo một túi cát trên một cái móc và tạo một lỗ ở đáy. Cát sẽ chảy ra qua lỗ như thể nó là một đường dài. Nếu bạn đẩy cái túi về phía trước, cát chảy ra sẽ xuất hiện như thể nó đã di chuyển về phía trước. Kéo nó lại, và nó sẽ có vẻ như đường cát đã di chuyển lùi lại. Điều tương tự sẽ xảy ra bất cứ khi nào bạn di chuyển túi cát. Trên thực tế, đó không phải là một đường di chuyển, mà là những hạt cát đang rơi xuống lần lượt trong thời gian rất gần nhau. Tương tự, nếu các hiện tượng được quán chiếu và ghi nhận ở mỗi khoảnh khắc chúng xảy ra, bạn sẽ nhận thấy sự phát sinh và tan rã liên tục của mọi thứ. Hãy chúng ta đọc câu châm ngôn:

“Ngã ba đường là gì? Đó là nghi ngờ phát sinh. Cái cuốc là kiến thức. Đào là nỗ lực hoặc bốn chánh tinh tấn. Cái then cửa là vô minh về phương pháp thiền đúng đắn. Con cóc đại diện cho sự tức giận, nên được quán chiếu và xua tan. Nó nên được loại bỏ sau khi quán chiếu và ghi nhận.”

Bản chất của thiền

Tôi nên mở rộng thêm một chút về phương pháp thiền. Theo phương pháp Satipaṭṭhāna, các hành động hoặc chuyển động của cơ thể nên được quán chiếu mỗi khi chúng xảy ra. Sau đó chúng sẽ được phân biệt thành từng phần riêng biệt. Nó giống như việc xem một tia chớp khi nó được biết đến trong giai đoạn ban đầu, trung gian và cuối cùng của nó. Nếu mỗi khoảnh khắc của cơ thể được quán chiếu, nó chắc chắn có thể được biết đến thông qua kinh nghiệm cá nhân chứ không phải chỉ bằng kiến thức học thuật. Chỉ bằng cách nói những từ “Vật chất là vô thường (rūpaṃ aniccaṃ),” mặc dù thuật ngữ là đúng, bạn sẽ không nhận ra vô thường thực sự là gì, mà không có sự chú ý tập trung. Những gì bạn sẽ biết chỉ là kiến thức khái niệm. Trên thực tế, bạn sẽ tưởng tượng về vô thường. Điều này có thể làm bạn hiểu sai rằng khái niệm hoặc tên gọi là thực tại tối hậu. Tuy nhiên, nếu bạn quán chiếu và ghi nhận là “phồng lên,” “xẹp xuống,” “ngồi,” v.v., bạn sẽ hoàn toàn nhận thức được các đặc điểm thực sự của nó. Sự nhận thức thực sự chỉ đến bằng cách quán chiếu và ghi nhận ở mỗi khoảnh khắc của các hiện tượng tâm và vật phát sinh ở sáu cửa giác quan. Điều này là hoàn toàn tự nhiên. Do đó Đức Phật đã dạy nó như “gacchanto vā ‘gacchāmī’ti pajānāti — khi đi bộ, vị ấy biết ‘tôi đang đi bộ’.”

Vì vậy, hãy quán chiếu và ghi nhận những gì được nhìn thấy mỗi khi bạn thấy một đối tượng. Tương tự, mỗi khi bạn nghe, chạm, cúi, duỗi hoặc di chuyển các chi, hãy ghi nhận những gì được nghe hoặc chạm, hoặc những gì bạn làm. “Phồng lên” và “xẹp xuống” được bao gồm trong cảm giác chạm. Do đó, hãy ghi nhận chuyển động phồng lên và xẹp xuống của bụng. Những suy nghĩ phát sinh cũng nên được quán chiếu và ghi nhận ở mỗi khoảnh khắc. Ghi nhận, cả mỗi cảm giác xảy ra. Trong giai đoạn đầu của thực hành, sẽ không thể theo dõi và quán chiếu mọi hiện tượng xảy ra. Do đó, bạn nên ghi nhận bắt đầu từ chuyển động phồng lên và xẹp xuống của bụng. Tuy nhiên, khi đạt được đủ sức mạnh định tâm, bạn sẽ thấy dễ dàng theo dõi và thậm chí có thể tiếp tục quán chiếu từng hành động mở và đóng mí mắt khi chớp mắt. Châm ngôn được đưa ra là:

“Quán chiếu và ghi nhận ở mỗi khoảnh khắc của các hiện tượng đang phát sinh và cảnh giác với sự tỉnh thức liên tục.”

Do đó, bạn nên quán chiếu và ghi nhận bất cứ khi nào cảm giác hoặc cảm thọ xảy ra. Toàn bộ cơ thể từ đầu đến chân bao gồm các hiện tượng vật chất phải được quán chiếu. Bất kỳ nơi nào trong cơ thể, nếu rõ ràng, có thể được ghi nhận. Mahāṭīkā đã nói, “yathāpakadhaṃ vipassanābhiniveso,” điều này ủng hộ phương pháp hướng dẫn này. Những người có đủ sự hoàn thiện (pāramī) có thể trở thành bậc Nhập lưu chỉ bằng cách lắng nghe một bài giảng. Những người khác, tuy nhiên, chỉ trở thành bậc Nhập lưu sau khi thực hành thiền với sự chuyên cần thích đáng.

Vào thời điểm Đức Phật thuyết bài giảng đầu tiên của Ngài về “Chuyển Pháp Luân”, chỉ có một trong năm vị đạo sĩ, đó là Tôn giả Koṇḍañña trở thành bậc Nhập lưu. Bốn vị còn lại, chỉ sau khi thực hành thiền, đạt được giai đoạn Nhập lưu và nhận thức được Chân lý của Giáo pháp. Tôn giả Vappa, Tôn giả Bhaddiya, Tôn giả Mahānama và Tôn giả Assaji mất từ một đến bốn ngày để trở thành các bậc Nhập lưu. Do đó, rõ ràng là điều cần thiết phải thực hành thiền để đạt được giai đoạn Nhập lưu. Những vị đạo sĩ này là những trí thức xuất sắc và tuy nhiên, khi họ được Đức Phật yêu cầu thiền, rõ ràng là việc thực hành phải được thực hiện bất biến. Nếu họ có thể đạt được giai đoạn Nhập lưu chỉ bằng cách lắng nghe bài giảng của Ngài, Ngài đã thuyết giảng các bài giảng của mình nhiều lần thay vì yêu cầu họ thực hành thiền.

Phần III

Giải thích thêm về hoài nghi

Một số người nói, “Chỉ thấy mới tin,” tức là họ chỉ tin khi họ đã có kinh nghiệm cá nhân. Họ không thể tin vào bất cứ điều gì trừ khi họ đã thử nghiệm như các nhà khoa học làm. Nói cách khác, họ không tin vào mọi thứ một cách mù quáng. Điều đó không tệ. Bởi vì người dân thời xưa chấp nhận các học thuyết một cách mù quáng, nhiều niềm tin tôn giáo khác nhau đã nảy sinh. Không nghi ngờ gì, kiến thức cá nhân có được bằng kinh nghiệm thực tế là tự nhiên và thực tế. Giáo pháp của Đức Phật có thể được trải nghiệm thực tế. Kinh nghiệm thực tế là đáng tin cậy. Tuy nhiên, sẽ không khả thi khi chỉ chấp nhận những điều đã được trải nghiệm cá nhân của chính mình. Có những lời dạy đã được đưa ra sau khi người khác đã nhận ra chân lý thông qua kinh nghiệm thực tế về Giáo pháp. Những gì đã được dạy bởi người đã tự mình thực hành thiền nên được chấp nhận, mặc dù một người có thể không có bất kỳ kinh nghiệm cá nhân nào của chính mình.

Lời dạy của Đức Phật có phẩm chất là điều có thể được nhận ra bởi chính mình (sandiṭṭhiko), và với kết quả tức thì (akāliko), nếu được thực hành với sự chuyên cần. Đức Phật đưa ra sự bảo đảm của Ngài rằng Giáo pháp sẽ được nhận ra cá nhân nếu một người thực sự thực hành nó với nỗ lực đúng đắn. Chỉ có hai thứ: tâm và vật chất. Không có cái tôi và không có thứ gì như một cái ngã hoặc một linh hồn (atta).

Việc từ chối chấp nhận một lời dạy đơn giản với lý do là người ta chưa nhận ra nó cá nhân, không phải là một sự biện minh tốt. Hãy để tôi đưa ra một ví dụ. Nếu một người đi tàu hỏa từ Monywā, anh ta chắc chắn sẽ đến Mandalay. Điều này rõ ràng đối với những người đã thực hiện chuyến đi này trước đây. Giả sử một người chưa bao giờ có kinh nghiệm đi tàu hỏa, và chưa bao giờ đến Mandalay, được một người du lịch có kinh nghiệm nói, “Anh sẽ đến Mandalay nếu anh đi tàu này,” và nếu anh ta trả lời, “Tôi không thể tin anh vì tôi chưa bao giờ đi tàu trước đây, vì vậy tôi không thể chấp nhận lời khuyên của anh.” Anh ta có thể đến được Mandalay mà không cần đi tàu không? Chắc chắn là không! Điều này như vậy vì anh ta không tin vào những gì người kia đã nói. Như một giải pháp thay thế, nếu anh ta được khuyên đi bằng xe buýt, và nếu anh ta vẫn còn nghi ngờ và nói, “Tôi cũng không tin điều đó vì tôi chưa bao giờ đi xe buýt trước đây.” Nếu anh ta từ chối chấp nhận lời khuyên, anh ta sẽ đến được Mandalay không? Chắc chắn là không. Sau đó, giả sử anh ta được nói rằng anh ta có thể đi bằng tàu thủy đến Mandalay, và tuy nhiên, nếu anh ta tiếp tục áp dụng cùng thái độ tiêu cực, anh ta sẽ không đến được Mandalay. Với thái độ này, thậm chí còn ít khả năng hơn nữa là anh ta sẽ đi máy bay từ Monywā đến Mandalay. Nếu anh ta đã chấp nhận lời khuyên, anh ta đã có thể đến được Mandalay.

Tương tự như trường hợp vừa minh họa, liên quan đến thiền minh sát, Đức Phật dạy; “Hãy thực hành với sự chuyên cần” như được hướng dẫn trong Kinh Satipaṭṭhāna, nơi nó nói: “Ekayāno ayaṃ bhikkhave maggo,” tức là đây là con đường duy nhất, Con đường Cao quý mà qua đó Niết-bàn có thể đạt được. Hướng dẫn được đưa ra như vậy nên được tin tưởng và chấp nhận. Phương pháp thực hành cũng đã được Đức Phật quy định là “gacchantovā gacchamīti pajānāti. v.v.” Điều đó có nghĩa là trong khi đi bộ, ghi nhận là “đi bộ” với sự tỉnh giác. Nếu tư thế ngồi được thực hiện, ghi nhận là “ngồi”. Trong khi đứng, ghi nhận là “đứng”. Trong khi nằm, ghi nhận là “nằm”. Khi cúi hoặc duỗi các chi, ghi nhận là “cúi”, hoặc “duỗi”, tùy từng trường hợp. Trong hành động đi bộ, đặc điểm của sự cứng đơ và đẩy tới là rõ ràng. Tuy nhiên, không có hướng dẫn nào được đưa ra để ghi nhận là: “cứng”, “đẩy tới”, “di chuyển” hoặc “đẩy về phía trước”. Nó đã được dạy để ghi nhận chỉ là “đi bộ”.

Trong khi quán chiếu là “đi bộ”, sự cứng đơ của khớp, động lực và sự đẩy tới sẽ được nhận thấy. Nếu có những người nói rằng trừ khi họ đã có kinh nghiệm cá nhân trong thiền, họ không thể tin vào lời dạy, họ giống như những người từ chối đi tàu, xe buýt, tàu thủy hoặc máy bay, như đã mô tả trước đó. Họ sẽ không bao giờ đạt được đích đến hoặc mục tiêu của họ. Thật không hợp lý khi từ chối lời khuyên mà không thử nghiệm nó. Cũng không phù hợp khi hoàn toàn từ chối chấp nhận lời khuyên.

Nói một cách khác, một người bệnh không nên từ chối uống thuốc do bác sĩ kê đơn, người có kinh nghiệm trong việc điều trị người bệnh. Nếu người bệnh từ chối uống thuốc, không có cơ hội hồi phục. Lời dạy của Đức Phật giống như thuốc có thể chữa được bệnh. Đó là lý do tại sao Đức Phật khuyến khích “hãy đến và tự mình xem” bằng cách thực hành thiền chánh niệm. Nếu thực hành được thử nghiệm, một người chắc chắn sẽ tự mình thấy được chân lý. Bạn sẽ thấy sự sinh khởi và tan rã không ngừng của các hiện tượng tâm lý và vật lý nếu bạn thiền, quán chiếu và ghi nhận một cách chuyên cần.

Trong phần đầu của phần về oai nghi trong Kinh Satipaṭṭhāna – “Yathā yathā vā panassa kāyo paṇihito hoti tathā tathā naṃ pajānāti” – ý nghĩa của cụm từ đơn giản này như được nêu bởi Ngài Ledi Sayādaw hoàn toàn giống như được diễn giải và chấp nhận bởi chúng tôi. Nó như có trong cuốn sách của ông, Anatta Dīpanī. Khi các hành động của cơ thể như chuyển động của các chi theo bất kỳ cách nào, hoặc dáng đi trong hành động đi bộ và nâng chân xảy ra trong bốn yếu tố chính của cơ thể, nó sẽ không được thực hiện, như thường lệ, mà không có chánh niệm. Điều đó có nghĩa là sự quán chiếu với sự chú ý nên được thực hiện trên các chi hoặc bộ phận của cơ thể liên quan.

Trong cụm từ Pāli này, các chuyển động bao gồm trong bốn tư thế chính được nhấn mạnh. Không có sự nhấn mạnh nào được đặt để quán chiếu toàn bộ cơ thể như một tổng thể của bốn yếu tố chính. Nói cách khác, cơ thể nên được biết đến bởi các đặc điểm của hành vi cơ thể của nó. Sau khi dạy cách mà bốn tư thế chính nên được biết đến là “đi bộ”, trong khi đi bộ, “đứng”, trong khi đứng, “ngồi”, trong khi ngồi, hoặc “nằm”, trong khi nằm xuống, Đức Phật dạy theo một cách khác rằng cơ thể tồn tại bởi những đặc điểm như vậy và rằng bởi những đặc điểm này, cái gọi là ‘cơ thể’ được biết đến. Tuyên bố này phù hợp với cách trình bày thứ hai trong Phụ Chú giải, đã được lặp lại để bổ sung cho cách trình bày đầu tiên.

Trong phương pháp quán chiếu thứ hai như có trong Phụ Chú giải, nó đã được dạy đặt nhấn mạnh vào cơ thể. Không có tầm quan trọng chính yếu nào được gắn với các tư thế. Nhà chú giải nói rằng bốn yếu tố chính sẽ tự động được bao gồm như những đi kèm đơn thuần. Những khái niệm này rất triết học. Người bình thường sẽ không thể hiểu chúng. Điểm nổi bật ở đây là cơ thể tồn tại. Cơ thể đó được biết đến. Các tư thế không được chỉ ra là cần thiết để biết. Do đó, nó nên được hiểu là đã bao gồm tất cả hành vi của cơ thể. Hành vi của các yếu tố chính, không được xem xét. Điều này tương đương với việc nhấn mạnh được đặt vào cơ thể.

Nó có thể được làm sáng tỏ thêm như sau: Trong khi ngồi, bất kỳ phần nào của chi, cho dù nó đang di chuyển, cảm thấy cứng, hoặc vẫn đứng yên, nếu phần chi liên quan đó được quán chiếu, nó sẽ tương đương với việc trú vào các đặc điểm của sự hiện diện của nó trong cơ thể. Tư thế ngồi cũng tự động được bao gồm trong đó. Do đó, nếu ‘sự phồng lên và xẹp xuống’ của bụng được quán chiếu trong khi ngồi, tư thế ‘ngồi’ sẽ tự động được bao gồm, và được coi là được thực hiện theo trình tự. Do đó, tuyên bố được đưa ra bởi Ngài Ledi Sayādaw là “Yathā yathā vā panassa kāyo paṇihito hoti, tathā tathā naṃ pajānāti” sẽ được hiểu là đã bao gồm tất cả các chuyển động của cơ thể một cách chi tiết, phù hợp với cách trình bày của phương pháp thứ hai của Phụ Chú giải. Chúng tôi đang dạy theo cách tương tự. Có lẽ đủ để bạn hiểu.

Phải quán chiếu trong hiện tại

Tiếp theo, tôi muốn giải thích về cách thức quán chiếu nên được thực hiện ở giai đoạn đầu của thiền minh sát. Thanh Tịnh Đạo đã nêu rõ “lakkhaṇarasādivasena pariggahetabbā.” Hướng dẫn được đưa ra là quán chiếu bản chất của các đặc điểm. Để biết được chân lý liên quan đến tâm và vật chất, cần phải phân biệt bốn yếu tố: đặc điểm (lakkhaṇa), chức năng (rasa), biểu hiện (paccupaṭṭhāna) và nhân gần (padaṭṭhāna). Vì đã được nêu rõ là quán chiếu “đặc điểm, chức năng, và v.v.” từ bốn yếu tố này, rõ ràng là hai yếu tố còn lại phải được bao gồm vì “và v.v.” đã được thêm vào cụm từ đó.

Do đó, phải ghi nhớ rằng tất cả tâm và vật chất nên được quán chiếu cùng với đặc điểm, biểu hiện hiện có cũng như nhân gần của chúng. Đây là cách chúng tôi hướng dẫn và cách đã được thực hiện bởi Ngài Theelon Sayādaw, Ngài Ledi Sayādaw và các vị Sayādaw nổi tiếng khác ở Miến Điện. Sự biện minh cho việc quán chiếu cùng với biểu hiện đã được thể hiện trong Thanh Tịnh Đạo cũng như trong Trường Bộ Kinh, Đại Phẩm, Chú giải và Phụ Chú giải của nó, và trong Tương Ưng Bộ Kinh, v.v. Cách quán chiếu năm uẩn thủ đã được mô tả trong đó. Có một số người đã nói rằng thiền minh sát không nên được thực hiện như đã nêu ở trên. Do đó, họ đi sai đường vì quan điểm bất hòa của họ trái ngược với các Chú giải.

Họ lặp lại lỗi của họ khi nói rằng vật chất hiện có là một khái niệm. Chú giải và Phụ Chú giải của Thanh Tịnh Đạo đã làm rõ sự hiểu lầm sai lầm này về khái niệm (paññatti). Nó thậm chí còn rõ ràng hơn trong Chú giải của Trường Bộ Kinh Đại Phẩm. Biểu hiện đề cập đến vật chất (rūpa), chứ không phải đến tâm (nāma). Điều này được cho là đề cập đến tổng hợp vật chất. Chưa có đề cập đến tâm. Cơ thể là rõ ràng. Trên thực tế, đó là đối tượng giác quan mà kiến thức trú vào. Nói cách khác, đặc điểm của cảm giác là biểu hiện của nó. Vật chất là một thực tại tối hậu (paramattha). Nó thực sự tồn tại và được phản ánh trong kiến thức. Nó không phải là một khái niệm (paññatti).

Do đó, cho dù quán chiếu được thực hiện trên vật chất hay trên tâm, theo phương pháp thiền minh sát, nó phải được quán chiếu với đặc điểm, chức năng, biểu hiện của nó, và cũng với nhân gần của nó nếu có thể. Sau đó, câu hỏi có thể nảy sinh là điều gì được quán chiếu khi quán chiếu “gacchantovā gacchamī’ti pajānāti,” v.v. Câu trả lời là yếu tố không khí (vāyodhātu) được quán chiếu. Vậy nó được biết đến như thế nào? Nếu quán chiếu về bản chất của tâm và vật chất ở mỗi khoảnh khắc chúng xảy ra, chúng xuất hiện với đặc điểm riêng của chúng, trong chức năng riêng của chúng, và theo cách chúng biểu hiện. Ví dụ, nhìn vào một tia chớp khi nó xảy ra trên bầu trời, dấu hiệu của sự phóng điện là rõ ràng. Đặc điểm này là chất của nó. Chất là ánh sáng rực rỡ. Ánh sáng được phát ra là tia chớp. Không có thứ gì khác. Sau đó, một người đã nhìn thấy nó vào thời điểm nó xảy ra sẽ biết tia sáng rực rỡ. Đây là biết đặc điểm của nó.

Vào thời điểm tia chớp lóe lên, bóng tối biến mất. Điều làm cho bóng tối tan biến được gọi là chức năng của tia chớp. Người đang quan sát khi tia chớp xảy ra biết sự biến mất của bóng tối. Sau đó, người đang quan sát vào khoảnh khắc tia chớp diễn ra cũng sẽ biết bản chất của dòng điện được phóng ra. Hình dạng; vẻ ngoài của nó dù ánh sáng lóe lên mờ nhạt hay mạnh mẽ, hay có kích thước lớn, hay tròn, hay dài hay ngắn, sẽ được tiết lộ. Đây là bản chất của kích thước của nó được phản ánh trong tâm thức hoặc kiến thức của người đang quan sát tia chớp khi nó xảy ra. Đây là ví dụ. Nó không thể được nói là một thực tại tối hậu.

Tương tự như vậy, nếu yếu tố không khí được quán chiếu vào thời điểm nó xảy ra, nó được biết đến với đặc điểm của nó. Chức năng và biểu hiện của nó cũng sẽ được biết đến. Bản chất của yếu tố không khí là áp suất hoặc chuyển động. Do đó, nó có thể đẩy, hoặc nói thông thường, nó sẽ gây ra sự cứng đơ. Nếu bạn duỗi cánh tay, bạn sẽ thấy sự cứng đơ. Nếu bạn duỗi chân, bạn sẽ nói rằng bạn thấy cứng thay vì nói đẩy. Mặc dù không có sự cứng đơ nào được cảm nhận rõ ràng hoặc rõ ràng, xét về mức độ cứng, bạn sẽ phải nói rằng nó ít cứng hơn hoặc ngược lại, tùy trường hợp. Nếu mức độ cứng giảm, bạn sẽ nói rằng nó đã dịu đi.

Lấy một ví dụ khác bằng cách kéo ba sợi dây. Một sợi có thể được kéo chặt, sợi ở giữa có thể vừa phải, trong khi sợi thứ ba có thể lỏng lẻo. Sợi dây đầu tiên rõ ràng là chặt nhất. Sợi dây ở giữa, nếu so với sợi đầu tiên, có thể được nói là lỏng, nhưng nếu so với sợi thứ ba, nó được coi là chặt. Nếu sợi dây ở giữa là sợi duy nhất, nó sẽ được coi là chặt.

Sự đẩy, cứng đơ, chặt chẽ, hoặc lỏng lẻo, là những đặc điểm của yếu tố không khí. Từ “đẩy” là cách dùng theo nghĩa văn chương. “Cứng đơ” là thuật ngữ thường được sử dụng. Yếu tố không khí có khả năng chuyển động. Yếu tố không khí đẩy hoặc đẩy đi.

Nó cũng có thể được ví như một cỗ xe và con bò. Bản thân cỗ xe không có khả năng di chuyển. Chính con bò di chuyển. Khi con bò di chuyển, cỗ xe được đẩy đi. Con bò khiến cỗ xe di chuyển. Yếu tố không khí có bản chất nội tại của động lực. Chính gió tự nó đang chuyển động. Nếu gió đập vào bất cứ thứ gì, có thể nói rằng gió đẩy nó. Nó làm cho lá hoặc bụi di chuyển hoặc thay đổi vị trí của chúng, và nó làm lay động cây cối và cành cây. Sau đó, nếu bạn cúi xuống hoặc duỗi ra và ghi nhận là “cúi xuống,” hoặc “duỗi ra,” bạn sẽ nhận thấy rõ bản chất của động lực. Nếu bạn cuộn hoặc cong ngón tay cái hoặc duỗi nó ra, bạn sẽ thấy rõ chuyển động của nó. Đây là chức năng di chuyển (samudīraṇa) của yếu tố không khí. Tương tự như vậy, trong khi bạn quán chiếu là “đi bộ,” “nâng lên,” “bước,” hoặc “thả xuống,” bạn sẽ nhận thấy hành vi của bàn chân di chuyển chậm rãi. Điều này được gọi là “chức năng của chuyển động” (samudīraṇa-rasa). Biểu hiện là đặc điểm trở nên hiển hiện sau khi một thứ đã trở thành đối tượng của ý thức. Khi nó được biểu hiện, nó sau đó được hiểu đúng. Kiến thức này không giống như kiến thức khái niệm. Đó là một thực tại tối hậu (paramattha). Châm ngôn là:

“Yếu tố không khí đẩy và mang theo đến nơi nó tiến tới theo khuynh hướng riêng của nó. Nhiệm vụ của người hành thiền là ghi nhận và quán chiếu nó.”

Lời giải thích trên mô tả cách yếu tố không khí được biết đến trong đặc điểm, chức năng, biểu hiện và nhân gần của nó. Nhân gần, vì ít quan trọng hơn, không được đưa vào câu thơ. Yếu tố không khí trong cơ thể có thể được quán chiếu ở bất cứ nơi nào nó biểu hiện, nhưng điều cần thiết là phải biết nó cùng với ba yếu tố: đặc điểm, chức năng và biểu hiện. Nếu một trong ba yếu tố đó được biết đến, có thể nói rằng nó đã được nhận ra đúng đắn.

Hiện tượng của yếu tố không khí có thể được quán chiếu, bất cứ nơi nào nó xảy ra trong cơ thể. Bất kỳ vật chất nào là một thực tại tối hậu, cho dù nó là yếu tố đất, nước, lửa hay không khí, hoặc bất kỳ cảm giác nào liên quan đến vật chất đều có thể được quán chiếu.

Hoàn toàn có thể chấp nhận được việc quán chiếu tâm và vật chất ở mỗi lần xuất hiện rõ rệt. Tôi nhấn mạnh những điểm này để bạn có thể xua tan những nghi ngờ của mình ở ngã ba đường trước khi bạn đạt đến giai đoạn tuệ giác. Bạn vừa mới học về phương pháp. Tôi đang giải thích lặp đi lặp lại để giúp bạn loại bỏ nghi ngờ trước khi bạn tiếp tục thiền định của mình.

Tôi đã đề cập đến chủ đề về yếu tố không khí đủ để bạn hiểu. Bây giờ, tôi sẽ giải thích với một ví dụ về tâm. Tâm thức có đặc điểm biết đối tượng giác quan hoặc cảm giác (ārammaṇa vijānanalakkhaṇaṃ viññāṇaṃ). Tâm hoặc suy nghĩ chỉ phát sinh từ sự tiếp xúc với các đối tượng giác quan. Do đó, nếu tâm thức được quán chiếu mỗi khi nó phát sinh, người ta sẽ biết rằng nó trở nên nhận thức về cảm giác xảy ra.

Khi việc thấy xảy ra, đối tượng hình ảnh được biết đến thông qua ý thức. Điều tương tự xảy ra nếu một âm thanh được nghe. Tâm trí chảy qua tai, cơ quan cảm giác từ nơi nó được nghe. Nếu có mùi, mùi được cảm nhận và tâm trí tiến đến nơi có mùi, v.v. Tâm trí ngay lập tức trú vào đối tượng giác quan.

Điều này rõ ràng hơn trong trường hợp “tưởng tượng.” Bất cứ nơi nào bạn đang ở bây giờ, ví dụ ở Monywā, nếu bạn tưởng tượng về Phật Mahā Myat Muṇi ở Mandalay, toàn bộ hình ảnh của ngôi đền sẽ hiện lên trong tâm trí bạn. Nếu bạn nghĩ về Đồi Sagaing và Cầu Ava, nó cũng sẽ xuất hiện trong mắt tâm trí của bạn. Đó là lý do tại sao người ta nói rằng tâm trí đạt đến nơi cảm giác nằm. Châm ngôn là: “Tâm trí có xu hướng tự nhiên để biết cảm giác. Nó dẫn đầu hoặc hướng dẫn như một người lãnh đạo.”

Một người có phẩm chất lãnh đạo có khả năng và xu hướng tự nhiên để dẫn đầu. Bất kỳ loại công việc nào được thực hiện bởi một nhóm đều cần một người lãnh đạo. Trong bất kỳ tổ chức nào, luôn có một người lãnh đạo chỉ đạo những người theo sau về hành động cần thực hiện. Ngay cả trong việc cấy mạ, nó cũng cần một người lãnh đạo nhóm. Những người còn lại sẽ làm theo hành động và hướng dẫn của người đó. Tương tự như vậy, tâm trí đạt đến đối tượng cảm giác và đạt được nhận thức. Tâm thức này được theo sau bởi một loạt các hình thành tâm thần (cetasikā).

Để đưa ra một ví dụ sống động, hãy lấy trường hợp nhìn thấy một đối tượng hình ảnh. Sau khi nhìn thấy nó, cảm giác nảy sinh. Nếu đó là một cảnh đẹp, tham lam theo sau. Nếu bất cứ điều gì được nhìn thấy là không dễ chịu hoặc đáng ghét, sự tức giận hoặc chán ghét xảy ra. Nếu một đối tượng được tôn kính được nhận thấy, cảm giác đức tin hoặc lòng quảng đại xảy ra. Nếu đó là bất cứ điều gì mà một người tự hào, sự kiêu ngạo nảy sinh. Tương tự, sự keo kiệt sẽ nảy sinh nếu xảy ra sự gắn bó với bất cứ điều gì hoặc nếu cảm thấy ghen tị đối với ai đó. Đó là lý do tại sao tâm trí giống như một người lãnh đạo. Các hình thành tâm thần theo sát sau tâm trí, dẫn đầu. Mỗi khi tâm trí được quán chiếu, bạn biết những gì theo sau trong sự thức tỉnh của nó. Nếu tâm trí không được quán chiếu và ghi nhận đúng cách, tham lam và tức giận có thể nảy sinh. Vai trò lãnh đạo được đảm nhận, là chức năng (rasa), sẽ được biết đến như nó là bằng cách quán chiếu đơn thuần.

Nếu một hành giả tiếp tục quán chiếu mỗi khi tâm xảy ra, bất kỳ sự hình thành tư tưởng nào theo sau sẽ được thấy rõ ràng là có liên kết với tâm đã phát sinh trước đó. Trong khi ghi nhận “phồng lên”, “xẹp xuống”, “ngồi” hoặc “chạm”, tâm tưởng tượng có thể xảy ra, và trong khi ghi nhận “tưởng tượng”, người ta sẽ biết được bất cứ điều gì theo sau. Nó sẽ được nhận ra rõ ràng rằng một loạt các hình thành tâm thần đang diễn ra nhanh chóng liên tiếp, giống như một chuỗi hạt theo sau nhau khi các hạt được di chuyển. Ở giai đoạn đầu của thiền, tâm đôi khi lang thang đây đó, nhảy từ nơi này sang nơi khác. Những sự kiện như vậy có thể được biết rõ ngay cả bởi trẻ em nếu chúng quán chiếu và ghi nhận sự phát sinh của tâm. Người lớn có thể dễ dàng nhận ra chúng. Trẻ em thực sự tuyệt vời – có những đứa trẻ chỉ mới 7 tuổi đã trở thành A-la-hán trong thời Đức Phật. Trẻ em có thể kể lại các sự kiện đã xảy ra trong tâm trí của chúng theo trình tự.

Những sự xuất hiện lặp đi lặp lại của tâm cũng sẽ được hiểu là đã diễn ra. Nó có thể xuất hiện như đã xảy ra vô tận, nhưng nó sẽ kết thúc khi tâm quán chiếu với nhận thức đến sự chấm dứt. Nghi ngờ có thể nảy sinh liệu những sự xuất hiện tâm thần như vậy có bao giờ chấm dứt không. Cách mà tâm xảy ra một cách riêng lẻ và vô tận được dạy trong Pháp Cú, câu 37, như sau:

“Dūraṅgamaṃ ekacaraṃ, asarīraṃ guhāsayaṃ. Ye cittaṃ saṃyamessanti, mokkhan ti mārabandhanā.”

Điều này có nghĩa là tâm được sử dụng để lang thang không ngừng và đạt đến một nơi xa xôi. Dù khoảng cách có thể là bao xa, nếu bạn chỉ nghĩ về một nơi xa xôi, nó có thể đến được ngay lập tức chỉ bằng trí tưởng tượng của bạn. Nếu bạn nghĩ về chùa Shwedagon, tâm trí bạn đến đó trong tích tắc. Trí tưởng tượng có thể đi đến những nơi ở nước ngoài mà bạn chưa bao giờ đến thăm. Nếu bạn tưởng tượng ra một nơi mà bạn chưa bao giờ nhìn thấy, nó có thể bị dẫn dắt sai lạc. Tâm có thể đi lạc trong khi vui đùa ở một nơi xa xôi, và nếu điều đó xảy ra, nó nên được coi là không phù hợp.

Tâm phát sinh một cách riêng lẻ trong mỗi dịp. Những suy nghĩ khác nhau không thể xảy ra đồng thời. Nó giống như những hạt trên một sợi dây rơi xuống lần lượt nhanh chóng liên tiếp. Có thể khó tin, nhưng tâm xảy ra khi còn trẻ không phải là tâm giống như vừa mới phát sinh hoặc đang phát sinh bây giờ. Người ta có thể coi nó như một chuỗi suy nghĩ xảy ra liên tục. Tuyên bố “Suy nghĩ xảy ra một cách riêng lẻ” có thể được chấp nhận chỉ vì nó đã được dạy bởi Đức Phật và được nêu trong các Chú giải và Phụ chú giải. Nếu bạn thực sự muốn biết rằng suy nghĩ xảy ra một cách riêng lẻ, bạn nên thiền và tự xác minh điều đó cho chính mình. Chánh niệm về tâm đã được Đức Phật dạy như, “Khi một tâm tham dục hiện diện, hành giả biết ‘Một tâm tham dục đang hiện diện’.” Nếu bạn quán chiếu và ghi nhận tâm mỗi khi nó xảy ra, bạn chắc chắn sẽ thấy nó chỉ xuất hiện lần lượt trong một chuỗi cực kỳ nhanh chóng. Tâm đầu tiên xuất hiện sẽ sớm biến mất, ngay lập tức theo sau bởi một tâm khác. Nó lóe lên và biến mất với tốc độ rất nhanh. Khoảnh khắc mà trí tưởng tượng hoặc suy nghĩ được ghi nhận, nó biến mất đột ngột. Bạn sẽ biết điều đó một cách cá nhân nếu bạn quán chiếu và ghi nhận tâm. Mặc dù sự xuất hiện đầu tiên của tâm biến mất, một tâm khác sau đó xuất hiện và thay thế tâm trước đó đã tan rã. Tâm đang xảy ra và biến mất như một quá trình không bao giờ kết thúc.

Tâm xảy ra một cách riêng lẻ không có bản chất. Vật chất là một chất vật lý. Đó là lý do tại sao cơ thể vật chất có thể được chỉ ra là ở một vị trí. Nó có thể được cảm nhận, bắt giữ, trói buộc hoặc giam cầm trong một căn phòng. Tâm không có chất như vậy. Do đó, khó có thể chỉ ra nơi nó ở hoặc ẩn nấp. Chúng ta chỉ có thể nói rằng nhận thức về cảm giác là tâm. Khó có thể giải thích khi được hỏi nơi nó xảy ra. Nó không thể được chỉ ra là ở đây hoặc ở đó.

Tất nhiên, điều chắc chắn là khi việc thấy diễn ra, nó xảy ra hoặc được phản ánh trong mắt. Khi một âm thanh được nghe, việc nghe xảy ra trong tai. Khi ngửi, mùi đi vào qua mũi. Khi nếm, hương vị được cảm nhận trên lưỡi. Khi một cái gì đó được chạm vào, nó được cảm nhận hoặc biết đến tại điểm tiếp xúc, ví dụ, khi đầu được chạm vào, cảm giác chạm đến từ đầu. Do đó, tất cả năm giác quan này chắc chắn được biết đến. Vị trí của tâm tưởng tượng hoặc lên kế hoạch không được biết rõ. Tuy nhiên, các nhà Chú giải nói rằng nó xảy ra từ căn bản trái tim (hadayavatthu), cơ sở vật chất của trái tim, phụ thuộc vào một số vật chất, đó là trái tim.

Các bác sĩ phương Tây giả định rằng nó xảy ra trong não, cơ quan thần kinh là nơi chứa cảm giác và suy nghĩ. Nếu quan điểm này được xem xét, thì hợp lý để nói rằng tâm xảy ra trong não. Tuy nhiên, không thể nói với bất kỳ sự chắc chắn nào. Trong mọi trường hợp, khi có sợ hãi, tim đập nhanh hơn. Khi có điều gì đó để lo lắng hoặc hối tiếc, người ta thường nói rằng cảm thấy đau tim. Xét điều này, các tác giả của Phụ chú giải đã ủng hộ quan điểm được thể hiện trong Chú giải. Nếu đúng như vậy, nó sẽ có một số sự biện minh để chấp nhận quan điểm rằng sự hình thành của suy nghĩ đầu tiên phát sinh trong tim.

Tuy nhiên, không dễ để chỉ ra chính xác nơi tâm đầu tiên phát sinh hoặc xảy ra. Mặc dù nó có thể được biểu hiện, nhưng khó có thể nhìn thấy nó sống động vì nó không có chất hữu hình. Tâm không thể bị bắt giữ. Nó không thể bị trói bằng một sợi dây, giam cầm hoặc kiểm soát. Nếu quán chiếu về tâm này ở mỗi khoảnh khắc nó xảy ra, và nếu nó được đặt dưới sự giám sát liên tục, người ta nói rằng có thể thoát khỏi sự trói buộc của các phiền não được gọi là “Māra.” Māra có nghĩa là kẻ hành quyết. Vì sự hiện diện của các phiền não, những kiếp sống mới đã diễn ra. Trong mỗi kiếp sống, cái chết sẽ xảy ra một lần. Điều này có nghĩa là chúng sinh bị đưa đến cái chết bởi các phiền não. Do đó, người ta nói rằng có thể thoát khỏi sự ràng buộc của Māra. Nếu bạn muốn thoát khỏi sự kìm kẹp của Māra, tâm nên được bảo vệ. Không thể trói tâm bằng một sợi dây. Tâm phải được quán chiếu và ghi nhận với sự chú ý.

Khái niệm này dường như phù hợp với những gì đã được nêu là “Cách biết với đặc điểm, chức năng và biểu hiện.” Một chuỗi liên tục của tâm thức liên kết với sự xuất hiện tâm thần đầu tiên có thể diễn ra liên tục và vô tận. Những gì cần biết về điều này là tâm xảy ra liên kết với những suy nghĩ đã phát sinh hoặc đã xảy ra trước đó. Điều này được biết rõ bởi một hành giả thông qua tuệ giác cá nhân. Không cần phải học bài. Chỉ cần quán chiếu tâm mỗi khi nó xảy ra. Nó xảy ra một cách riêng lẻ và riêng biệt. Sự thật này sẽ được nhận ra một cách cá nhân. Hành giả sau đó hiểu rằng cái chết sẽ xảy ra trong mỗi kiếp sống. Sự thụ thai trong bụng mẹ và tái sinh xảy ra trong một kiếp sống mới. Quá trình thực tế sau đó sẽ được hiểu rõ ràng.

Nó có thể được giải thích như thế này. Nếu tâm được biết mỗi khoảnh khắc nó xảy ra, ý thức phát sinh sẽ được thấy là đang biến mất. Nếu trạng thái biến mất như vậy được biết đến với tuệ giác, sự nhận ra xảy ra: “Cái chết có nghĩa là sự chấm dứt của loại ý thức đó ở khoảnh khắc cuối cùng trước khi chết.”

Ý thức xảy ra liên tiếp trong một chuỗi liên tục, và khi điều này được biết đến, người ta sẽ nhận ra rằng sự qua đi của ý thức hiện tại chỉ tạo điều kiện cho một ý thức mới trong một kiếp sống khác, và đó chỉ là một kiếp sống mới. Kiến thức này là sự nhận thức cá nhân về cái chết và tái sinh – đi vào một bào thai trong một kiếp sống mới. Nếu một người thực sự nhận ra cái chết và tái sinh của ý thức như đã nêu, người đó sẽ thoát khỏi thường kiến (sassatadiṭṭhi) – niềm tin tà kiến rằng một số thực thể sống hoặc bản ngã (atta) là vĩnh cửu.

“Trên thực tế, tâm hoặc ý thức phát sinh và sau đó biến mất ngay lập tức. Ý thức xảy ra trong kiếp sống mới tương tự như ý thức của tâm xảy ra mới lặp đi lặp lại trong khi quán chiếu được thực hiện hoặc đang diễn ra. Tâm từ kiếp sống quá khứ không được chuyển sang kiếp sống hiện tại; và tâm phát sinh trong kiếp sống hiện tại không di chuyển ra ngoài đến kiếp sống tiếp theo.” Một hành giả nhận ra sự thật này như đã nêu, sẽ thoát khỏi thường kiến – ý tưởng rằng một sinh vật hoặc chúng sinh được chuyển nguyên vẹn sang kiếp sống mới, và sẽ tiếp tục cư trú trong cơ thể mới. Đây là cách thường kiến bị loại bỏ. Về đoạn kiến (ucchedadiṭṭhi), đây là niềm tin rằng không có gì còn lại sau khi chết. “Nếu cơ thể bị hỏa táng, nó biến thành tro, và trở thành phân bón. Không có thứ gì như một kiếp sống mới.” Quan niệm sai lầm này được gọi là đoạn kiến. Trên thực tế, khi cái chết xảy ra trong một kiếp sống, ý thức vẫn tiếp tục không gián đoạn giống như khi một người còn sống, miễn là các phiền não vẫn chưa bị phá hủy. Đối với một người chưa thoát khỏi các phiền não, tâm va chạm với một cảm giác. Trên giường bệnh của họ, cảm giác xảy ra sẽ luôn được nhớ đến và sẽ không bao giờ bị quên. Nó sẽ liên tục được phản ánh bởi tâm. Do đó, vào lúc sắp chết, một hành động đã được thực hiện trong cuộc đời sẽ xuất hiện như một tầm nhìn và trong khi đang suy ngẫm về hành động này, sức mạnh của ý thức sẽ dần dần trở nên yếu đi và phai nhạt cho đến khi nó đạt đến điểm chấm dứt. Khoảnh khắc ý thức cuối cùng này chấm dứt, một ý thức mới phát sinh với kiếp sống mới. Quá trình này là những gì được gọi là sự xuất hiện của một kiếp sống mới sau khi một người chết trong kiếp sống hiện tại. Nói cách khác, có thể nói rằng một con người, một vị thần hoặc một con vật được tái sinh hoặc đi vào sự tồn tại. Nếu điều này được nhận thức và hiểu rõ, một người có thể được nói là thoát khỏi đoạn kiến – quan điểm cho rằng sự tồn tại hoàn toàn bị hủy diệt sau khi chết. Kiến thức này thực sự rất quý giá.

Nếu tâm được quán chiếu trong khi nó xảy ra, nó có thể được biết đến với những đặc điểm phân biệt cảm giác. Nó cũng có thể được phân biệt bởi chức năng có khả năng dẫn đầu, và bởi biểu hiện của nó, xảy ra liên tục và liên tục liên kết với tâm đã xảy ra trước đó. Nếu tâm có thể được biết đến với đặc điểm, chức năng và biểu hiện, thì rõ ràng là phần còn lại của các uẩn tâm thần cũng sẽ được biết đến khi chúng được quán chiếu vào khoảnh khắc chúng xảy ra.

Tôi đã giải thích rất ngắn gọn bằng cách chỉ đưa ra yếu tố không khí trong số bốn yếu tố vật chất, với đặc điểm, chức năng và biểu hiện của nó để cho bạn nếm trải hương vị của Giáo pháp. Ví dụ như đã được trình bày trong Trường Bộ Kinh, Tương Ưng Bộ Kinh, Chú giải và Phụ chú giải, và do đó có thẩm quyền. Đến giờ, nó nên rõ ràng những gì nên được biết đến. Nếu tất cả hành vi của cơ thể được quán chiếu, nó sẽ tương đương với việc thiết lập chánh niệm về thân. Nó xác nhận kiến thức về tính khả thi của phương pháp quán chiếu, như “đi bộ,” hoặc “nâng lên”, “di chuyển,” “đặt xuống” trong hành động đi bộ. Tôi chắc chắn rằng hầu như không còn chỗ nào để nghi ngờ. Vì cánh cửa giờ đã được mở khóa và nghi ngờ đã được xua tan, con đường đến Niết-bàn đã rõ ràng. Tất cả những gì còn lại bây giờ là bạn thiền. Hãy chúng ta đọc châm ngôn sau đây.

“Tổ mối là cơ thể. Tưởng tượng là bốc khói vào ban đêm. Thực hiện các hành động là phun ra ngọn lửa trong ngày. Người thầy là Đức Phật, và người học trò là hành giả. Ngã ba đường là nghi ngờ phát sinh. Cái cuốc là kiến thức. Đào là nỗ lực hoặc bốn chánh tinh tấn. Cái then cửa là vô minh về phương pháp thiền đúng đắn. Con cóc đại diện cho sự tức giận, nên được quán chiếu và xua tan. Nó nên được loại bỏ sau khi quán chiếu và ghi nhận.”

Kết quả lợi ích của tuệ giác

Nếu vô thường được thấy, thì khổ là rõ ràng. Nếu khổ được suy ngẫm, nhận thức về vô ngã trở nên rõ ràng. Khi vô ngã được tiết lộ, nó dẫn vào dòng chảy đến Niết-bàn, điều này nếu được nhận ra, mang lại sự giải thoát chắc chắn khỏi bốn cõi thấp của khổ đau.

Cầu mong tất cả những người tốt và mộ đạo hình thành hội chúng này, nhờ công đức đã chú tâm sùng kính vào bài giảng về Kinh Vammika này, mãi mãi thoát khỏi mọi nguy hiểm và thảm họa. Cầu mong họ có thể thực hành thiền minh sát một cách chuyên cần như được hướng dẫn trong Kinh này. Sau khi trải qua các giai đoạn khác nhau của tuệ giác cho đến tuệ đạo, cầu mong họ sớm đạt được phúc lạc của Niết-bàn và hoàn toàn giải thoát khỏi mọi khổ đau và đau khổ.

Sādhu Sādhu Sādhu